Στη στήλη αυτή δημοσιεύονται ενδιαφέρουσες επιστολές γνωστών καλλιτεχνών (συγγραφέων, μουσικών, ζωγράφων,...) απευθυνόμενες σε φίλους, συναδέλφους, οικείους ή απλώς γνωστούς, στις οποίες αναφέρονται σε θέματα που ουδεμία σχέση έχουν με το καλλιτεχνικό τους έργο ούτε, ει δυνατόν, με τις τέχνες γενικότερα. Μπορεί να πρόκειται για θέματα προσωπικά ή επικαιρότητας, να αφορούν τραγικά συμβάντα ή να σατιρίζουν καταστάσεις και ανθρώπους. Το πιο σημαντικό κριτήριο για την επιλογή τους θα είναι το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν, φυσικά, αλλά και το κατά πόσο, μέσα από αυτές, διαφαίνονται πλευρές της προσωπικότητας των επιστολογράφων ή των αποδεκτών, που απέχουν ή και επιβεβαιώνουν τη συμβατική εικόνα που έχουμε διαμορφώσει στο νου μας για τους καλλιτέχνες αυτούς σαν άτομα. Ως εκ τούτου, η επιλογή των επιστολών θα είναι καθαρά υποκειμενική.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ Τ. Σ. ΕΛΙΟΤ
ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ
ΣΑΡΛΟΤ ΣΑΜΠ ΣΤΕΡΝΣ[1]
13 Φεβρουαρίου 1921
9 Clarens Gate Gardens, N.W.1
Λονδίνο
Πολυαγαπημένη μου μητέρα,
Νομίζω ότι σας έγραψα και σας ευχαρίστησα στο τελευταίο μου γράμμα για το ασφαλιστήριο συμβόλαιο ...
... η Βίβιεν[2] πέρασε πρόσφατα μια σοβαρή γρίππη και αυτός είναι ο λόγος που δεν βρήκα χρόνο να σας γράψω εδώ και κάποιες μέρες, και είναι πολύ αδύναμη. Έτσι, το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι αυτό καθυστερεί την πορεία της θεραπείας για το στομάχι της, και την φέρνει πολύ πίσω.
Θέλω όμως να θέσω ένα και μοναδικό θέμα στην επιστολή μου αυτή, ώστε να το σκεφτείτε και να μου δώσετε άμεσα μια καλοζυγισμένη απάντηση. Πρέπει να αποφασίσετε τώρα ποιά περίοδο θέλετε να έρθετε και να κάνετε άμεσα κράτηση για το πλοίο. Ενημερώστε με παρακαλώ:
1. Πότε θα έρθετε.
2. Πόσα είστε διατεθειμένη να πληρώσετε για στέγη και τροφή.
3. Εάν προτιμάτε κάποιο κατάλυμα ή, όπως ενθέρμως συνιστώ, δύο υπνοδωμάτια και καθιστικό σε ξενοδοχείο.
4. Πόσο από το φαγητό σας απαιτεί ειδική προετοιμασία. Αυτό πρέπει να το γνωρίζω, ούτως ώστε να αποφασίσω ποιό είδος κατοικίας είναι καλύτερο για σας.
5. Κατά πόσο θα συμφωνούσατε να πιάσετε ένα μικρό επιπλωμένο διαμέρισμα, εφόσον βρίσκαμε κάποια γυναίκα εμπιστοσύνης που να έρχεται και να μαγειρεύει. Πιστεύω ότι μια τέτοια διευθέτηση θα είναι μάλλον λιγότερο κουραστική και ίσως θα είχε λιγότερες δυσκολίες για τη Μάριον,[3] απ’ ότι ένα ξενοδοχείο ή κάποιο κατάλυμα. Θα μπορούσα να εξασφαλίσω ένα τέτοιο μέσα στο δικό μας συγκρότημα κατοικιών, το οποίο είναι πολύ μεγάλο.
Σκεφτείτε τα αυτά, σας παρακαλώ, και απαντήστε μου το συντομότερο δυνατόν. Δεν θα πω τίποτε άλλο σε αυτή την επιστολή, εκτός απο τό να σας ευχαριστήσω για ..... και να σας στείλω την μεγάλη μου αγάπη.
Ο γιός σας
Τομ.
Υ.Γ. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ
Παρακαλώ να με πληροφορήσετε εάν θα είστε μόνο εσείς και η Μάριον ή εάν υπάρχει πιθανότητα να έρθει και ο Χένρυ[4]. Δεν ανυπομονώ μόνο να τον δω (πάντα ανησυχώ για την υγεία του και την ευτυχία του και το μέλλον του) αλλά είμαι σίγουρος ότι θα του κάνει πολύ μεγάλο καλό και ίσως να αποβεί πολύ σημαντικό για τον ίδιο. Επιπλέον, νομίζω ότι μπορεί να καταφέρει να φύγει για αρκετό διάστημα ώστε όλο αυτό να αξίζει τον κόπο και είμαι σίγουρος ότι θα το κάνει εάν τον παροτρύνετε κι εσείς. Ο κακομοίρης δεν έχει πάει ποτέ στο εξωτερικό· θα έπρεπε κάποια στιγμή να ρίξει έστω και μια ματιά έξω απ’ το Σικάγο και την εμπορική ζωή με τους ανθρώπους που είναι αναγκασμένος να συναναστρέφεται εκεί. Κάντε μια προσπάθεια να τον πείσετε να έρθει, για το δικό του καλό.
Ο Τόμας Στερνς Έλιοτ (Thomas Stearns Eliot, 1888-1965) όταν έστειλε την επιστολή αυτή ήταν εγκατεστημένος στο Λονδίνο ήδη από το 1915, ήταν παντρεμένος με την Βίβιεν Χέι-Γουντ και εργαζόταν στη Lloyds Bank. Είχε δημοσιεύσει τα πρώτα του ποιήματα με την παρότρυνση του Έζρα Πάουντ. Tον Οκτώβριο του 1922 θα δημοσιεύσει την Έρημη χώρα, το 1925 θα παραιτηθεί από την Τράπεζα και θα γίνει διευθυντής εκδόσεων του οίκου Faber and Faber. Το 1932 θα χωρίσει με την Βίβιεν. Το 1948 θα του απονεμηθεί το Βραβείο Νομπέλ λογοτεχνίας.