Kοιτάζοντας πίσω θυμάμαι το αρχικό μου δέος και θαυμασμό για τον ευφυή καλλιτέχνη Γιώργο Πάτσα, τα οποία σταδιακά αναμείχτηκαν με τα συναισθήματα που απέκτησα ζώντας τον πιο κοντά, μέσα από τη στενή συνεργασία μου με τη Νικαίτη και τη σχέση που αναπτύξαμε μέσα στα χρόνια. Ο θαυμασμός για το έργο του δεν σταμάτησε ποτέ, όμως η έμφυτη καλοσύνη και ευγένειά του με έκαναν να αισθανθώ γρήγορα πολύ οικεία μαζί του.

Δεν είναι υπερβολή να πω οτι στα τόσα χρόνια δεν τον είδα ούτε μια φορά να ξεσπάει σε κανέναν. Εκ των υστέρων δεν ξέρω αν αυτό ειναι το καλύτερο για την ισορροπία ενός ανθρώπου, όμως σίγουρα δείχνει και βαθύ σεβασμό στον συνάνθρωπο, πράγμα που με συγκινεί ιδιαίτερα. Κι επίσης, όσον αφορά σε αυτή την ισορροπία, αισθανόμουν οτι είχε πάντα ένα αντίβαρο: το βλέμμα που ήταν στραμμένο στα μέσα του, στους ανεξάντλητους κόσμους που σεργιάνιζε με τους λογισμούς του, αφιερωμένος με πάθος στην καλλιτεχνική του εργασία.

Τρεις σκηνές που μου έρχονται στο μυαλό: Γενική δοκιμή των Περσών, Θέατρο του Δάσους, Θεσσαλονίκη, καλοκαίρι 2014, ένα δύσκολο εγχείρημα, η καρδιά όλων μας χτυπούσε έντονα. Τελειώσαμε, είχαμε πάει καλά, τα πρώτα σχόλια για το συνολικό αποτέλεσμα ενθαρρυντικά. Ο Γιώργος με πλησίασε, με αγκάλιασε, με φίλησε και μου μίλησε τόσο θερμά και για τη δουλειά μου. Ανακούφιση, χαρά, ικανοποίηση! Η γνώμη του ήταν πολύ σημαντική για μένα.

Στην Επίδαυρο το ίδιο καλοκαίρι: σε διάλειμμα προβών έτρωγα με όλη την οικογένεια. Παλιότερα είχα δει και άλλες στιγμές τρυφερότητας ανάμεσα στον πατέρα και στο γιο, αλλά εκεί, ίσως βοηθούσαν και οι συνθήκες (εκτός σπιτιού, καλοκαίρι κλπ) κάποια στιγμή με διαπέρασε ένα ρεύμα αγάπης του Γιώργου προς τον Νικηφόρο... από μια ασήμαντη καθημερινή στιγμή, και όμως μου χαράχτηκε...

Πέρσι χειμώνας 2018, στο Εθνικό θέατρο, στο Ψηλά από τη γέφυρα. Ο Γιώργος ήταν ήδη σοβαρά άρρωστος ενώ δούλευε και για το έργο. Η μέρα που κατάφερε να έρθει στην πρόβα, λίγο πριν την πρεμιέρα, ήταν ιδιαίτερα συγκινητική, από αυτές που δεν ξεχνιούνται. Κανείς δεν πίστευε ότι όλα θα τελειώσουν τόσο γρήγορα...

Δεν θέλω να βάλω επίλογο σε αυτή τη μικρή μου αναφορά στον Γιώργο Πάτσα έτσι όπως τον έζησα, γιατί αυτό θα είχε και την έννοια της σύμπτυξης, δύσκολο και άτοπο. Άφησα έξω, εσκεμμένα, ένα μεγάλο κεφάλαιο της ζωής του που είναι η Νικαίτη Κοντούρη (σπάνια ζευγάρια συμπορεύονται τόσα χρόνια μαζί σε προσωπικό και καλλιτεχνικό επίπεδο). Εξ άλλου εκείνη ήταν και η αφορμή για να τον γνωρίσω και να συνεργαστώ μαζί του. Θα βάλω μια άνω τελεία που θα αφήνει χώρο σε όλα αυτά που δεν μπορούν να ειπωθούν αλλά υπάρχουν σαν αποτύπωμα στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου, τονίζοντας μια αξιοθαύμαστη πορεία ενός σπουδαίου και ακούραστου εργάτη της Τέχνης.