Εικονογράφηση: Νικόλας Καλαϊτζάκης

Το αχινόσαυρο

Το αχινόσαυρο, έχει κεφάλι που μοιάζει με αχινό και σώμα σαύρας, είναι το ψάρι της ντροπής, της κατάρας της θεάς Εστίας. Η θεά Εστία, προστάτιδα της οικογένειας, όταν έμαθε τη σχέση του Λέοντα του Αθηναίου και της Ούκρα (αναφέρεται και σαν Ύδυλη), μεταμόρφωσε τον άπιστο, μοιχό σε αχινό και την Ούκρα, τη μοιχαλίδα από την Σπάρτη, σε σαύρα κι όλοι πίστευαν, μετά από τα επαίσχυντα που έκαναν και τις απιστίες που διέπραξαν και οι δυο, ποτέ δεν θα συναντηθούν ξανά και η κατάρα της θεάς Εστίας θα έπιανε τόπο.
Ήλπιζαν, ότι έτσι θα ξεπλενόταν η ντροπή κι αυτός, σαν αχινός αγκαθωτός, θα κρύβεται ντροπιασμένος στις πέτρες του βυθού, ενώ αυτή, σαν σαύρα απαίσια, μαύρη και άραχνη θα γυρνά μόνη στην έρημο, μακριά ο ένας από τον άλλον. Όμως, αυτοί βρήκαν τον τρόπο κι έσμιξαν και με τη βοήθεια της Πανδήμου Αφροδίτης, ενώθηκαν, όπως παλιά κι έκαναν το αχινόσαυρο, ψάρι δύσμορφο κι απαίσιο, μα έτσι βρήκαν την ησυχία τους, γιατί κανείς δεν το πλησίαζε. Ψάρι του έρωτα το λένε οι ψαράδες της Μεσογείου, μόνο αυτοί το αποκαλούν έτσι, οι στεριανοί το σιχαίνονται και το φοβούνται, όπως και τη φουρτουνιασμένη θάλασσα.

Το σταυρόψαρο

Οι γυναίκες του μικρού νησιού Κάγιο Μπόκα δε Αλόνσο της Κούβας, όταν οι άντρες τους έβγαιναν στη θάλασσα για ψάρεμα, συνήθιζαν να βάζουν στο εικονοστάσι ένα μικρό ψαράκι, το σταυρόψαρο. Συνήθεια παλιά κι έθιμο που κανείς δεν τόλμησε ποτέ να αλλάξει, μέχρι, που μια πεντάμορφη μουλάτα τσαχπίνα, νύφη από το Σαντιάγκο Ντε Κούβα, διαπίστωσε ότι το σταυρόψαρο μπορεί να προστάτευε τους άντρες που ψάρευαν μακριά, αλλά τους έλεγε κι όλα όσα συνέβαιναν στα σπίτια τους, όσο αυτοί έλειπαν. Έτσι, το έθιμο τροποποιήθηκε κατά τι, λες και όλες οι γυναίκες του νησιού ήταν συνεννοημένες, το σταυρόψαρο τοποθετούνταν στο εικονοστάσι, όπως πρόσταζε η παράδοση, σκεπασμένο, όμως, πια, με μια πυκνή μαύρη ουρά αλόγου.
Όλα άλλαξαν οι άντρες επέστρεφαν υγιείς και χαρούμενοι, αφού το σταυρόψαρο δεν είχε κάτι ανησυχητικό να τους πει και οι γυναίκες ένιωθαν ασφαλείς κι ευτυχισμένες, όπως και τα σταυρόψαρα, γιατί, εδώ που τα λέμε, δεν ήταν λίγες οι φορές που οι άντρες ξέσπαγαν πάνω στα ψαράκια με αυτά που άκουγαν να τους ψιθυρίζουν, το έθιμο έχασε το ενδιαφέρον του και η θάλασσα γέμισε ψιθύρους…

Το φωτεινόψαρο

Το φωτεινόψαρο, γέννημα-θρέμμα της φαντασίας του Ερμή και της Αφροδίτης, είναι ο σύντροφος της ελπίδας, κολυμπά σε μέρη απρόσιτα, βουτά σε όνειρα, κρατά το φως της αυγής πάνω από τους εφιάλτες της νύχτας, βυθίζεται στα άδυτα των σκέψεων, ανοίγει διαδρόμους στα απύθμενα βάθη των φόβων, φωτίζει την έξοδο και μετά απ’ όλ’ αυτά πιάνεται, σπαρταρώντας, στο δόλωμα της καθημερινότητας.

Το χαρόψαρο ή ψάρι της θεάς Κουάν Γιν της παρηγορήτρας

Το χαρόψαρο ή αλλιώς το ψάρι της θεάς Κουάν Γιν, περίμενε τους πεθαμένους στην όχθη του Αχέροντα και τους παρηγορούσε μέχρι να έρθει ο Χάρος να τους πάρει. Άγγιζε το σώμα τους με τα μαλακά του πτερύγια, τρύπωνε μέσα στις παλάμες και τα μαλλιά τους, γυρνούσε σαγηνευτικά γύρω από τα μάτια τους, τους φιλούσε τα πόδια, χάιδευε απαλά τον λαιμό τους κι αυτοί, παρασυρμένοι από όλη αυτή την φροντίδα, ξεχνούσαν πως ήταν πεθαμένοι κι έψαχναν τρόπο να το πιάσουν, τόσο αχάριστοι ήταν.

Το ψάρι των θεών της σκιάς ή ψάρι του Μιραμπό

Την πρώτη μέρα της γαλλικής επανάστασης, κατά το βράδυ, αργά, φάνηκε στον ουρανό ένα σύννεφο που με ψάρι έμοιαζε. Το φως της σελήνης έπεσε πάνω του και η μορφή του εμφανίστηκε στους δρόμους των πόλεων, τους τοίχους των σπιτιών, στα ξέφωτα, παντού. Χιλιάδες ψάρια κολυμπούσαν από δρόμο σε δρόμο, χωρίς να τα ενδιαφέρει πόσο μακριά είναι θάλασσα. Τα περισσότερα δεν την είδαν ποτέ και αυτά που έφτασαν μέχρι τις ακτές διαλύθηκαν σαν σύννεφα με τον πρώτο μεγάλο κυματισμό.