(i) Πλαταγισμός & ρόχθος
ένα σύννεφο σπουργίτια πέρα από τον θάνατό του[ς]
Μ. Σαχτούρης
βλέποντας την Μεσόγειο,
την Μάτση, χά!, σκεδάνν γυμνή
—ω Μάτση, χα! ω Μάτση, Χει!
ω άπιον τού Μπέσσεμερ, εσύ,
ώι εγώ η Υψικάμινος
είπε ο Α, άα αά…,
πλησίασε με μηχανή
πύρρος πυρσός πλησίασε
για τον σφυγμό της γλώσσας της
— της χάτση μάτση χόντζηρα
και της ζαληχαντζάρου
πλαταγισμός!
στου ’38 μαύρο κουτί
χάος ναού ορτάλαμος
μπαίνεις αυτός, βγαίνεις εσύ
ο θρασαήρ, ο θαρσαήρ, θαρσαετός
— Δωδώνης βάλανος, αναφωνείς,
Βυζαντινή ταλάντωσις, γλεύκος Οχρίδος
στέκεις αιπύς πυρρός
τρέμεις υγρός
— έλα, Θρασοτοτέ, Θαρσοτοτέ στο Γήπεδον!,
σε προσκαλεί
— στο γήπεδον, στο δάπεδον
το ρίγος των ενιαυτών
εσύ πώς αποκρίνεσαι
— στο κράσπεδον των αντηχήσεων
ροές ροών νυχθημερόν
Δνείπερος, Δάναστρις και Δον!
σινδονοστρόβιλος και στιλβηδών
πλαταγισμός & ρόχθος
[ Αθήνα & Αργολίδα, 2021-2 ]
(ii) Ανωμοτί κατάθεσις
Θέμα του ‘πλαταγισμός & ρόχθος’ είναι ένα [υποθετικό] κομβικό, για την σχέση Χατζηλαζάρου – Εμπειρίκου, επεισόδιο γύρω στο 1938.
Για τον Εμπειρίκο, η Χατζηλαζάρου είναι εν μέρει μία Γκαλά του Νταλί — εν μέρει και άγνωστο ‘πόσο ακριβώς’. Δεν βιογραφώ, μόνον στήνω, και μάλιστα ελεύθερα, μία στιγμή.
Όπως η Γκαλά στο έργο του Νταλί, η ΜΧ αποτυπώνεται διαχρονικώς στο έργο του Εμπειρίκου. Όμως, η Γκαλά μένει έως το τέλος δίπλα στον Νταλί, κατά κάποιους ως πολύτιμη οδηγός και κατ’ άλλους ως τέρας, ενώ ήδη το 1943 η Χατζηλαζάρου επιτυγχάνει, εκ νέου, την ταχύτητα διαφυγής — παραμένει ‘κόρη φεύγουσα’, εξελίσσεται δε, όχι άνευ κόστους, σε δημιουργό.
Διευκρινίσεις και σημειώσεις
(α) το «άπιον του Μπέσεμερ» εχρησιμοποιείτο για την παραγωγή χάλυβα και περιείχε λειωμένο μέταλλο
(β) το χαϊδευτικό Θρασοτοτός-Θαρσοτοτός είναι υποτιθέμενη κατασκευή-σχόλιο της ΜΧ1,2
1 Εκ παραλλήλου, το ‘Μάτση’ είναι ένα παιδικού χρώματος χαϊδευτικό & δημιούργημα, ένα πρωτοποίημα, της ΜΧ
2. Είναι δυνατόν να είναι, ή έστω να φαίνεται στιγμιαίως, ‘Θρασοτοτός’ το 1938 ο 37χρονος Εμπειρίκος, ο ήδη ψυχαναλυτής και ποιητής της Υψικαμίνου και της, τότε αδημοσίευτης, Ενδοχώρας; Οπωσδήποτε αποκλείεται, εάν ο ΑΕ ξυλοποιηθεί ως ιερά εικών – όμως η κάποια ανωριμότητα είναι μη-παραβλέψιμο πιθανό σουρρεαλιστικό βοήθημα ή και όπλο.