^{[ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΛΟΚΥΡΗΣ ]}

[ Στο περιθώριο της τακτικής συνεργασίας του με τον Χάρτη, ο Χ.Κ. έστελνε κατά καιρούς κάποια κείμενα με προοπτική να συμπεριληφθούν στην ύλη του περιοδικού. Ορισμένα απ' αυτά τα ανέβαζε στο facebook ή άλλαζε γνώμη και τα άφηνε για αργότερα.  Ιδού μερικά παραδείγματα: ]

Καταγράφω εδώ τις πρώτες σκέψεις· το κεντρικό ερώτημα είναι: «Αλήθεια ή ψέματα»; Τα επόμενα πιο εφαρμοσμένα και πιο τυφλωμένα: Γιατί ξανά; Για ποιους; Για να πετύχουμε κάτι νέο και των νέων καιρών ή για να επαναλάβουμε τα παλιά; Για το κέφι μας ή γιατί όντως θα είμαστε χρήσιμοι; Όχημα για ψευδαίσθηση προσωπικής ανασύνταξης ή όχημα για διεμβολισμό τού Μέλλοντός μας; Προς το παρόν, αισθάνομαι σαν κάτι συνεπαρμένους στη συνομιλία με το κινητό που δεν προσέχουν ούτε ποιους σκουντάνε περπατώντας, ούτε ποιους τρακάρουν οδηγώντας, διότι το άκουσμα είναι πολύ πιο ελκυστικό από το θέαμα. «Βαδίζω και παραμιλώ...» έλεγε το παλιό εκείνο προφητικό τραγουδάκι, σε μια εποχή που η διπλή ταυτότητα ήτο απαγορευμένη και ο φόβος μην και μας πάρουν στο ψιλό ή με ζουρλομανδύα, πολύ λογικός. Τώρα που μισός εδώ και μισός στο παράθυρο επιτρέπεται, θα δούμε.

[ Από το δωμάτιο του νοσοκομείου, 16/7/2018 ]

Sturm und Drank  //  Storm and Stress // Romantic Era πρωινιάτικα, αλλά ποιάν απ' όλες;

Romantic Era ονομάζεται η ενότητα στο ιντερνετικό ραδιόφωνο· την επιλέγω σήμερα –προ ολίγου– και μου έχει Μέντελσον κοντσέρτο για βιολί, δεν έχω παράπονο, υπέροχη μουσική, αλλά η τελική γεύση στο βάθος-βάθος αφήνει κάποια πίκρα· «Άει στο καλό πρωί-πρωί», λέω εκνευρισμένος, εγώ θέλω δυναμικό ρομαντισμό να γεμίσω τις σελίδες, το χώρο μου και τον κόσμο ολόκληρο με τη παρουσία και τη φαντασία μου, «ψάξε για Βάγκνερ», μου θυμίζει το εφηβικό παρελθόν μου, «ε... όχι και Βάγκνερ πρωινιάτικα», «γιατί άσχημα θα ήταν ένα Κάλπασμα Βαλκυριών ή ένα Ειδύλλιο τού Ζίγκφριντ»;
Εντάξει, απλώς δε θέλω αυτό το νοσταλγικό και πεπερασμένο και πλέον ανέφικτο, του άλλου, του συμβατικού ρομαντισμού, ούτε Μέντελσον ούτε Μπραμς, ούτε Σούμπερτ και Σούμαν, εγώ θέλω Wille zur Macht [θέληση για εξουσία]όχι λυσιτελή προσαρμοστική παραδοχή, τέτοια έχω έτσι κι αλλιώς, ως σημειολόγος της κατευναστικής εκλογίκευσης. Θελω δύναμη, να κάτσω και να γράψω τα κείμενα που αναμένουν από εμένα: ένα για τον αγαπημένο φίλο ποιητή Μιχάλη Μήτρα που μου λείπει κι ένα άλλο για τις κατοικίες/μουσεία των καλλιτεχνών και ποιητών που ετοίμαζα πριν 20 χρόνια για μια Τράπεζα· άμα εθιστώ πρωινιάτικα στην αρρωστημένη νοσταλγία δε θα βγει τίποτε· ας βάλω καλύτερα ν' ακούσω εκείνα τα εκστασιακά τσιφτετέλια από την ανατολική Θράκη, αφού ο Βάγκνερ θα με αγριέψει διανοητικά. Άκου, λέει, τσιφτετέλι και ρομαντισμός, χμμμ ... ωραία ιδέα, χχχχμμμμ ...τσιφτετέλι ίσον εκστασιακός διονυσιασμός, χμμμ ...πιο δημιουργικό από την κατατονική μελαγχολία των Μπραμς και Μέντελσον και Σούμαν μού ακούγεται, χμμμμμμ....

[ 7/5/2020 ]

[ Δες τι σοβαροχαριτωμένα γράφω στο φέισμπουκ ελεύθερος... κι εσύ μ' έχεις μόνο για τα χαζά εικαστικά, γαμώτη...! ]:

Εκ φύσεως λατρεύω τις συγκρίσεις ομοειδών, τα λεγόμενα «συγκριτικά τεστ». Τόσο για τα πρακτικά θέματα («ποιος πάγκος στη λαϊκή έχει τις καλύτερες ντομάτες;»), όσο και για τα θεωρητικά (είναι η ίδια η σημασία των χρωμάτων ανά τους λαούς»;)
Δεν μπορώ να γράψω μια γραμμή για το παραμικρό, αν δεν το συγκρίνω με ομοειδή υπό μεταβαλλόμενες συνθήκες, συγχρονικώς και διαχρονικώς, στην εντός μου data base.
Εκτός από τα εικαστικά ζητήματα (το ίδιο θέμα, είτε η ίδια τεχνοτροπία ανά διάφορους καλλιτέχνες ή εποχές), έβλεπα έτσι και την Πληροφορική. Στο περιοδικό Ram συμμετείχα ως σημειολόγος στις μετρήσεις και συγκρίσεις νέων μοντέλων υπολογιστών και έγραφα κριτική νέων cd rom και σόφτγουερ.
Ευκαιρία λοιπόν να εξασκήσω το σπορ και στα ...θερμόμετρα. Σπάνια περίπτωση να έχει κανείς περισσότερα από ένα. Έτσι, όταν ξαναβρήκα μεταξύ δύο μαξιλαριών το απωλεσθέν θερμόμετρο με το οποίο τσεκαριζόμουν καθημερινά στους μήνες του lock down, δε με μέμφθηκα για τη βιασύνη μου να αγοράσω καινούριο, αλλά έσπευσα ...«να ικανοποιήσω το πάθος μου», ξεκινώντας ένα συγκριτικό τεστ θερμομέτρησης με δύο όμοια θερμόμετρα στο στόμα, ταυτόχρονα.
«Ιδού, υπάρχει διαφορά στο αποτέλεσμα, χμμμ, γιατί άραγε;» μουρμούρισα μετά το πρώτο αποτέλεσμα, κι άρχισα να προβληματίζομαι στην πιθανότητα διαφοράς υλικών, κατασκευής, παρτίδας παραγωγής, κ.ο κ.
Αλλά, φευ, οι επόμενες θερμομετρήσεις της στοματικής μου κοιλότητας επέδειξαν αξιοθαύμαστη ομοιογένεια.
Έτσι, αρκέστηκα στο —ευεξήγητο— συμπέρασμα ότι ίδια δουλειά κάνει ένα θερμόμετρο αγορασμένο από κινέζικο σάιτ με 1,5 ευρώ και ένα άλλο με 6 ευρώ από αθηναϊκό φαρμακείο. Σταμάτησα τις δοκιμές... και, επιτέλους, με ξαναπήρε ο ύπνος.

[ 21/7/20 ]

[...] Τι διάλο κείμενο είναι ετούτο, τι είδος; Το 'γραψα με χαρά μια νύχτα του 2017 στο φέισμπουκ. Επειδή δεν πολυχωνεύω τη λογοτεχνία, όπως γνωρίζεις, δε χαίρομαι γι' αυτό το άνευ λόγου, αιτίας και χρηστικότητας κειμενάκι. Από την άλλη πλευρά, και αισθητικό θέμα έχει και ιστορική γνώση και ευαισθησία και μια ροή, και αρκετή πρωτοτυπία, κλπ. 
Η Ερώτηση: Όταν μου ξανα-βγαίνει κάτι τέτοιο, να το στέλνω για τον Χάρτη; Σ αυτήν την περίπτωση το φέισμπουκ προσφέρει απλώς τη νέα φόρμα —με τον ημερολογιακό, χρονογραφικό, αυτοσχεδιαστικό, αυτοματικό, «νεοναϊφ» στυλ— και ο Χάρτης το αναγνωρίζει εκ μέρους τής λογοτεχνίας ως ενδιαφέρον «νεο» είδος, σημείο των καιρών.
Χαίρε, Χάρης, ευχαριστώ. Το κείμενο:

Πρωινή γυμναστική με
9η Μπετόβεν
+ 9η Μάλερ
+ 9η Ντβόρζακ
(Και στο βάθος η 9η Μπρούκνερ)

Μουρμουρίζοντας μουσική, περπάτησα σήμερα στο γήπεδο μετά από καιρό· ένιωσα καθαρό το μυαλό μου (ε ναι, είναι και το βοριαδάκι...), κάθομαι κατόπιν στο γραφείο για να ξεκινήσω γράψιμο και να, στο διαδικτυακό ραδιόφωνο πετυχαίνω την 9η του Μπετόβεν από την αρχή.
Χαρά θεού, ναι, αλλά στο τέλος, μετά από μάχες και φιλοσοφίες μεταξύ μεγάλων ιδεών και νοσταλγίας για την άδολη χαρά, την οποία και στο τέλος συναντά. Ναι, το άντεξα, παρά το πομπώδες και σφιχτοδεμένο στυλ.
Αλλά από τη μέση και πέρα άρχισα να ακούω παράλληλα «με τα αυτιά της ψυχής» και κάποιες άλλες 9ες συμφωνίες.
Του βλαμμένου του Μάλερ καταρχήν που συναντά επιτέλους τη θανάσιμη διάλυση αφού αποδόμησε στα εξ ών συνετέθη την συμφωνία ως συνθετικό μοντέλο. Χαρακίρι αισθητικό, ψυχανάλυση σαν να βρίσκεται μπροστά στον Φρόιντ, εκεί στον κοινό τόπο της Βιέννης, σαν να προεξαγγέλλει και το κομμάτιασμα της Αυστροουγγαρίας λίγα χρόνια μετρά.
Γιατί τον αγαπήσαμε αυτόν τον Μάλερ στη δεκαετία του 1960; Οι χίπις της Καλιφόρνιας ήταν που τον ξαναθυμήθηκαν και από τότε γέμισε ο τόπος σπαράγματα μουσικά. Την πρώτη συμφωνία ούτε που την θυμούνται οι λάτρεις του· είναι, βλέπετε, καλοδεμένη συνθετικά και ενθουσιώδης ιδεολογικά, όχι πεισιθάνατη όπως οι επόμενες.
Η 9η του Μπετόβεν κορυφώνει, εντωμεταξύ, την αφήγηση της εσωτερικής, της τραγικής διαμάχης και ο δικός μου παράλληλος μουσικός βίος έχει ήδη πεταχτεί στην 9η του Μπρούκνερ, από αγαπημένο δίσκο που είχα αγοράσει με το μαθητικό μου καλοκαιρινό εισόδημα. Πειθαρχημένη αναζήτηση του Θεού, λένε, το δηλώνει πράγματι και το κάνει συναρπαστικά. Η ανάποδη πορεία απ' τον συντοπίτη και σχεδόν σύγχρονό του Μάλερ, o οποίος τον εκτιμούσε, απορώ όμως πώς και γιατί, διότι ρομαντικός μεν και ο Μπρούκνερ αλλά με δυναμική συγκρότηση και βαγκνερικό σφρίγος.
Ο συνειρμός με την 9η του Ντβόρζακ ήλθε πολύ εύκολα. Η δημοφιλέστερη συμφωνία στην ιστορία της μουσικής, «Η συμφωνία του Νέου Κόσμου», γράφτηκε κι αυτή εκείνα τα ίδια χρόνια, αλλά αυτός ο γλύκας μουσουργός αφηγείται μεν γλαφυρά όλους τους πρέποντες διαλόγους μουσικών θεμάτων και καταστάσεων, αλλά και αναδίδει πανηγυρικά αυτό το αίσθημα, το αισιόδοξο, του νέου ξεκινήματος, του πρωτοπόρου, της ενατένισης ενός ορίζοντα, μιας νέας μεγάλης χώρας όπου πρωτοενώθηκαν όλες οι πολιτιστικές παραδόσεις ως πρόβα παγκοσμιοποίησης.
Γιατί 9 συμφωνίες καθένας τους; ...Και γιατί τους αγαπήσαμε και τους ξανασυναντάμε τόσο συχνά; Καμιά ιδέα; Τόσες μόνο προλαβαίνει ένας σπουδαίος δημιουργός διά βίου; Πώς είναι άραγε οι έννατες των πολυγραφότατων Μότσαρτ και Χάιντν;
Η υπό τεμαχισμό Αυστροουγγαρία είναι κοινός παράγοντας. Το όραμα της Αμερικής ένας άλλος.
Εκεί στη Βιέννη, την πρωτεύουσα του κόσμου στις αρχές του 20ού αιώνα, εκεί ανακοίνωσε τη Θεωρία της Σχετικότητας ο Αϊνστάιν, εκεί εκδόθηκε Ο Πολιτισμός πηγή δυστυχίας του Φρόιντ, εκεί γεννήθηκε η δωδεκάφθογγη μουσική, εκεί και ο φιλοσοφικός κύκλος της Βιέννης υπό τον Βιτγκενστάιν, εκεί και η ιστορία της Τέχνης από τον Βάρμπουργκ και τον Γκόμπριτζ, απ' εκεί και ο ιδρυτής του μάνατζμεντ και του μάρκετινγκ Π. Ντράκερ. Εβραίοι οι περισσότεροι.

[ 10/12/2020 ]

[...]
Βρήκα ευκαιρία και κατέθεσα μια παιδιόθεν απορία μου: ... «Γιατί αυτός ο Οδυσσέας θεωρείται ήρωας & θετικό πρότυπο; Όλο πονηριές —όχι ενώπιος ενωπίω νίκες— και μάλιστα πισώπλατες [...]. Ναυαγός συνεχώς, δηλ. αποτυχημένος στον σχεδιασμό. Πήρε στο λαιμό του τόσους και τόσους που γινόταν τσούρμο στο κάθε νέο ξεκίνημα. Ο Δούρειος Ίππος και το κόλπο στη σπηλιά του Πολύφημου, δεν είναι να καμαρώνει κάνεις για τη γενναιότητά του. Ξεγέλασε κι εκμεταλλεύτηκε γυναίκες. Και σκότωσε τους μνηστήρες που δεν ξέρω ακριβώς τι κακό έκαναν.... Τι θετικό και ηθικό μήνυμα εκπέμπει αυτός ο «ήρωας»; Την ερώτηση έκανα παλιά στον Δ. Ν. Μαρωνίτης, όταν κάναμε συνδιδασκαλία στο Τμήμα ΜΜΕ του ΑΠΘ. Γέλασε και δεν μου απάντησε.

[ 13/12/2020 ]

[ Ε-mail προς φίλους: ]

Έχω δέκα χρόνια που πήρα σύνταξη και κάθομαι και ανασυντάσσω τα κείμενά μου για να τους δώσω μια συνολικότερη μορφή και με στόχο να βγάλω 2-3 βιβλία. Έχω παλιά πείρα, καθώς ήμουν για χρόνια σύμβουλος βιβλιογραφίας στο Βιβλιοπωλείο Μόλχο και συντάκτης στον Κώδικα, το περιοδικό μου στη Γερμάνια, αλλά όταν πρόκειται για τον εαυτό του είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τι πρέπει να κάνει. Απώτερος στόχος μoυ τώρα
α) να αναδείξω την εσωτερική φιλοσοφική συγκρότηση όσων έγραφα επί 40 χρόνια
β) να εκμεταλλευτώ τον απόηχό τους στις νεότερες συνθήκες, όπου είμαι σχεδόν άγνωστος.

Χοντρικά πρόκειται για:

Α) 10+ 15σελιδες δοκίμια/μελέτες μου παλιές, ισχυρές ακόμη (:‘Kitsch and Taste in Greece’, Παιδική Παραλογοτεχνία και Αφηγηματολογία, Μαθήματα Οπτικής Σημειολογίας στο Πανεπιστήμιο, Multimedia-Αναπληρώνοντας μια επικοινωνιακή αναπηρία, η Ιστοριογραφία ως Εικονική Πραγματικότητα, κ.ά.), που θα μπορούσαν να έχουν τον πρόχειρο τίτλο «Σημειωτική και Πολιτισμός».

Β) 100 περίπου τρισέλιδες επιφυλλίδες/δοκίμια από το Γ’ Πρόγραμμα της ΕΡΤ και ομιλίες με θέματα οπτικού πολιτισμού από τις τέχνες, το σινεμά κ.λπ., που ανιχνεύουν τις ‘οπτικές γλώσσες’ στον σύγχρονο πολιτισμό.

Γ) 20 περ. διαλέξεις με θέματα ανάλογα σε γνωστά ιδρύματα και

Δ) 1200 (!) κριτικά σημειώματα 600 λέξεων στην εφ. Τα Νέα για εκθέσεις σε γκαλερί και μουσεία.

Τα εσωτερικά θέματα που διατρέχουν συνεχώς όλα τα παραπάνω και όπου έχω συμβολή ερμηνειών και βιβλιογραφικής αναγωγής είναι: Η οπτική επικοινωνία στον σύγχρονο πολιτισμό – Η οπτική σημειολογία (θεωρία επικοινωνίας) – Η σχέση σύγχρονης ζωγραφικής με αυτό το νέο περιβάλλον που λειτουργεί και ως ‘γλώσσα’ – Η τέχνη ως προϊόν και σύστημα επένδυσης – Τέχνη και ψυχιατρική –Τα multimedia ως νέα Κοινή Γλώσσα, κ.ά.
Ο προβληματισμός μου λοιπόν αφορά: 1) την εσωτερική συνοχή και μεταδοτικότητα αυτών των θεμάτων μου ως προς το κοινό τους σήμερα. Αλλά είναι καλά για τα χρόνια που γράφτηκαν και αλλά –τα λιγότερα– με κάποια ενημέρωση μιλάνε και σήμερα 2) Κυρίως, πολύ περισσότερο — το πώς θα αναδημοσιευτούν από άποψη εκδοτική, δηλ. αν γίνουν «χάρτινες» η ψηφιακές εκδόσεις (ή και τα δυο). Και ως προς τη την ψηφιακή έκδοση, τι να προτιμήσω, ποια πλατφόρμα, κ.λπ. κ.λπ.
Νομίζω ότι εσύ γνωρίζεις καλά τόσο το νέο αυτό περιβάλλον, όσο και τη δική μου σχέση με τα θέματά μου, συχνά συμβατική (με βάση τα βιβλιογραφικά δεδομένα δεκαετών 1960-80) και ενίοτε καινοτομική σε μερικές περιπτώσεις. Και, τελευταίο, ερώτημα, αν είναι να κατευθύνω την ανασύνταξη προς διεθνή και ψηφιακό χώρο, κάποια απ' αυτά, μήπως είναι καλύτερα να τα κάνω στα αγγλικά κατευθείαν.
Αν βρεις καιρό και μου στείλεις μια γνώμη, θα σου είμαι υπόχρεος, και σε ευχαριστώ εκ των προτέρων.

[ 11/6/2021 ]