Ένα αυτόγραφο γράμμα του τριαντάχρονου Νίκου Καρούζου προς το ζεύγος Κουτσίνα από το Ναύπλιο (1956). ———— Αρχεἰο Αφροδίτης Κουτσίνα.

                                                  5 Δεκ. 1956

                                    Αγαπητοί μου Τιτίνα και Φίλιππε

Δεν απολησμόνησα την υπόσχεσή μου να σας γράψω, από εδώ κάτω όπου βρίσκομαι, μόνος εν μόνοις, δυστυχισμένος όπως είμαι από τα χτυπήματα του θεού. Δύο ειλικρινείς φίλοι σαν εσάς δεν λησμονούνται. Το εναντίον, καταγράφονται στα φυλλοκάρδια. Η αγάπη, μονάχα η αγάπη αρχίζει τον κόσμο. Και φαίνεται ότι η αγάπη μας απαιτεί εξ ολοκλήρου. Τουλάχιστον, αυτό είναι το νόημα που κλείνει ο ακόλουθος στίχος μου: «Οὐ κατέαξαν αὐτοῦ τὰ σκέλη: δεν αγάπησε (τίποτα πιο πολύ).» Πραγματικά, τι να σας πω, κάποιες στιγμές φλέγομαι από τη θέληση να ξαπλωθώ στη μέση του δρόμου και να φωνάξω: ορίστε, κύριοι, πατάτε! Επειδή όμως αυτή η τελευταία λέξη αφήνει στο μυαλό μας μιαν αντήχηση (αλίμονο, μη με πάρετε για ανόητο λογοπαίκτη…) που συγχέεται με τις πατάτες, η θέλησή μου εκμηδενίζεται. Ιδού, λοιπόν, ότι ο φύλακας άγγελός μου είναι ένα χορταρικό. Το πράγμα περιπλέκεται όταν λάβετε υπ’ όψη σας ότι είμαι χορτοφάγος. Με κάποια μεταφυσική μύτη αγγίζουμε, νομίζω, το ενδεχόμενο μιας ευγνωμοσύνης εκ μέρους μου προς τα χορταρικά. Και τα περίεργα δεν σταματούν εδώ. Ο οργανισμός μου έχει ιδιαίτερη κλίση στο φυτικό βασίλειο. Αλλιώς δεν εξηγείται ένας άλλος στίχος μου, που λέει: «Φίλησε τα χρώματα ω μεθυσμένο χόρτο», υπονοώντας, βέβαια, τον άνθρωπο. Μα και ένας άλλος ακόμη στίχος μου, που λέει: «Τα φύλλα των δέντρων, η πιο αγαπητή μου εικόνα της κτίσεως». Και ακόμη κάποια σπουδαία λεπτομέρεια της ζωής μου: όταν κάθε νύχτα πέφτω να κοιμηθώ η προσευχή μου τελειώνει πάντα με λίγες λέξεις εδώ και πολλά χρόνια. Οι λέξεις είναι του Δαυίδ κατά μετάφραση των Εβδομήκοντα και έχουν ως εξής: Άνθρωπος ωσεί χόρτος αι ημέραι αυτού. Και έρχεται το ερώτημα: γιατί άραγε έχω προτιμήσει αυτές τις λέξεις, προκειμένου να προσεύχομαι; δεν πρέπει να έχουν κάποια σχέση με τις πατάτες; Ωστόσο, δεν φτάσαμε ακόμη στο τρομερώτερο. Η μητέρα μου διηγείται καμμιά φορά ότι σαν με χτύπησε ο τύφος κάποια χρονιά στην παιδική ηλικία, μεταξύ των άλλων διασκεδαστικών πραγμάτων που έλεγα όταν παραληρούσα, ήταν κι αυτό: «Μητέρα, τι ωραία χόρτα που είναι τα μαλλιά σου και δεν τα φάγαμε ακόμη.» Τι λέτε για όλ’ αυτά φίλοι μου; Αντί απαντήσεως, θα περιμένω να μου γράψετε ανάλογα δικά σας. Είμαι ένας άπελπις άνθρωπος. Ευτύχημα υπήρξε ότι ξέχασα με αυτό το γράμμα τα δεινά μου. Να δώσετε ένα φιλάκι στο αγαπημένο σας κορίτσι και στον εξαίρετο φίλο μας Αντρέα Καραντώνη διαβιβάζετε τους ειλικρινείς χαιρετισμούς ενός μετεώρου.

                                                                                          Με αγάπη

                                                                                                            Νίκος Καρούζος

_{[Μεταγραφή: Θάνος Σταθόπουλος ]}