Κρατώ τα χρήσιμα χέρια
Ένας ακροβάτης της κάθε λέξης που εκσπάει στα χείλη σου.
Φέγγει, Υγραίνεται, γλιστράει στα Τάρταρα των Βοών,
μέσα στους Βόμβους των χρόνων που σπατάλησα.
Θα σου έπλενα τα μαλλιά αιώνες, πατώντας τις θηλιές που σκόρπισα
στο σώμα μου.
Μια, δυο, τρεις στιγμές,
λαξεύω ένα κορμί ζωσμένο με το άγιο φως, τον οδυρμό
του νεροχύτη σου.
Μια εκκλησία για τις στοίβες του πόνου σου.

(«Κρατώ τα χρήσιμα χέρια»)

Ο Σταύρος Σταυράκης ανήκει στους ποιητές οι οποίοι, με την πρώτη συλλογή τους, καμπυλώνουν ένα σημείο του λογοτεχνικού σύμπαντος, χάρη στη προσωπική τους βαρύτητα. Στην αχλύ κάνει εντύπωση αυτό το οποίο θα μπορούσε να ονομαστεί «η ηδονή του συντάγματος»: Η απόλαυση της ανάπτυξης του στίχου –ανάπτυξης συχνά εκτενούς– καθώς η κάθε λέξη ή φράση που ακολουθεί είναι συνήθως απροσδόκητη. Το ίδιο συμβαίνει και κατά τη διαδοχή του ενός στίχου από τον άλλο: Ο επόμενος ανατρέπει τις προσδοκίες που αφήνει ο προηγούμενος. Έτσι, διαγράφονται οριζόντιες και κάθετες διαδρομές, οι οποίες δημιουργούν ένα ανοίκειο αλλά γόνιμο αποτέλεσμα, επειδή όλα λειτουργούν μέσα σε ένα λυρικό σύστημα. Ένας ανοικειωτικός λυρισμός, ο οποίος, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν αποβαίνει παράταιρος, ενώ γίνεται διακριτός, χάρη στη μουσική και την υπνωτιστική ροή του.

Ωστόσο, δεν πρόκειται εδώ για καθαρή ποίηση. Ο στόχος δεν είναι να περιχαρακωθεί η ποιητική δραστηριότητα, αποκλειστικά, στην περιοχή της γλώσσας. Αντίθετα από τις πρακτικές της poésie pure, η συγκεκριμένη συλλογή χαρακτηρίζεται από πληθωρική αναφορικότητα. Η πληθωρικότητα οφείλεται στο γεγονός ότι ο κόσμος προσλαμβάνεται μέσα από μια διαδικασία λεπτομερέστατης, αλλά, συγχρόνως, μη συστηματικής ανάλυσης. Οι λέξεις και οι φράσεις παραπέμπουν σε τυχαία μικρά και μικρότατα στοιχεία από τα οποία απαρτίζεται η πραγματικότητα. Αυτό καθορίζει και το πρόγραμμα που εφαρμόζεται: Τα ποιήματα μετατίθενται ένα βήμα πριν από το στάδιο στο οποίο θα βρίσκονταν κανονικά, εφόσον είχαν αρτιωθεί. Εμφανίζονται, δηλαδή, σε ένα προστάδιο, όπου δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί φάσεις, όπως το ξεσκαρτάρισμα και η οριστικοποίηση της μορφής. Επομένως, ο Σταυράκης επιλέγει την πρακτική της παρουσίασης του ποιήματος πριν από την τελική του επεξεργασία, προκειμένου οι ανοίκειες συναντήσεις των λέξεων στους στίχους και η απροσδόκητη επαλληλία των τελευταίων να περιγράφουν με έναν σχεδόν χαοτικό τρόπο την πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα συγκροτημένη από πολυάριθμα θραύσματα.

Φαίνεται, άρα, ο κόσμος να προσεγγίζεται, εδώ, χωρίς τη συνδρομή αντιληπτικών και ερμηνευτικών κατηγοριών. Κι όμως χρησιμοποιούνται δύο κατηγορίες, οι οποίες θέτουν ένα μέτρο στο ετερόκλιτο ξετύλιγμα των συνταγμάτων και των στίχων, και πριμοδοτούν μια ορισμένη διάσταση, αντίστοιχα. Η πρώτη κατηγορία αντιπροσωπεύεται από τον ενδοκειμενικό ποιητή: Ένα εγώ το οποίο ορίζεται μέσω του περιορισμού της αταξίας: Ο χαρακτήρας και η συναισθηματική του κατάσταση δηλώνονται με βάση τα συγκεκριμένα όρια που επιβάλλονται στο κάθε ποίημα. Με άλλα λόγια, το ενδοκειμενικό εγώ αναδεικνύεται από τον βαθμό στον οποίο μειώνει, στην εκάστοτε περίπτωση, το χάος. Η δεύτερη κατηγορία αφορά μια προβληματική χρονικότητα. Γιατί η αχλύ έχει ως βασικό θέμα τη μη ταύτιση με τον αυθεντικό χρόνο. Την αδυναμία, δηλαδή, του ανθρώπου να διαχειριστεί τον χρόνο ως μια σύμφυτή του ιδιότητα, με συνέπεια να τον μετρά ως ένα εξωτερικό μέγεθος. Ιδωμένη όμως η χρονικότητα από απόσταση λαμβάνει αναγκαστικά τη μορφή του παρελθόντος. Έτσι, το παρελθόν ανάγεται σε κύρια διάσταση των ποιημάτων. Το προηγούμενο έχει μια περαιτέρω συνέπεια: Εφόσον η κύρια διάσταση, στην οποία απλώνονται τα ποιήματα, είναι το παρελθόν, όλες αυτές οι μικρές και μη συστηματικές λεπτομέρειες, όλα τα τυχαία στοιχεία που απαρτίζουν την πραγματικότητα υφίστανται ως θραύσματα αναμνήσεων. Ο κόσμος μεταβάλλεται σε πεδίο μνημονικών ευρημάτων.

Η γυναίκα αποτελεί μια σταθερά της συλλογής. Δεν αποκτά όμως ποτέ ένα συγκροτημένο πρόσωπο, γιατί κάτι τέτοιο αντίκειται στο εφαρμοζόμενο, εδώ, πρόγραμμα. Όπως ο κόσμος, έτσι και αυτή προσεγγίζεται ως ένα νέφος από άτακτες λεπτομέρειες. Επιπλέον, αφού όλα μεταβάλλονται σε μνημονικά ευρήματα, και η γυναίκα υπόκειται στην ίδια μοίρα: Το νέφος από τα άτακτα στοιχεία που παραπέμπουν σε αυτήν μετατρέπεται σε ένα αμαλγαματικό σύνολο αποσπασματικών αναμνήσεων. Γεγονός το οποίο βαθαίνει εκθετικά την αίσθηση της απουσίας της.

Στο πλαίσιο, τώρα, μιας πρόβλεψης για την εξέλιξη του Σταύρου Σταυράκη, ας σημειωθούν τα εξής: Η ποίησή του είναι, σίγουρα, ιδιότυπη. Στα καταστατικά στοιχεία της ανήκουν η κρυπτική γλώσσα, ο αναχωρητισμός, η μεταφυσική υποδομή και, συνακόλουθα, ο συνδυασμός της θρησκευτικότητας με τη φιλοσοφία. Μια τέτοια ποίηση κινδυνεύει, εάν παρεκτραπεί στις ακραίες εκφάνσεις της, εάν, δηλαδή, παρασυρθεί στην υπερβολή των ιδιόμορφών της στοιχείων. Μπορεί, για παράδειγμα, να οδηγηθεί στην υφολογική παραδοξότητα, η οποία θα προκαλεί την αμηχανία, ή στον ερμητισμό, ο οποίος θα αποκλείει τη νοηματοδότηση, ή και στην πνευματική απομόνωση, μακριά από τα επίκαιρα ρεύματα και τις ιδέες. Από την άλλη, ο Σταυράκης δεν αρκείται στο αισθητικό του πρόταγμα, αλλά αποβλέπει στο να καταστεί η γραφή του ένα διαμεσολαβητικό όργανο για την ολιστική επαφή με τον κόσμο. Επιδιώκει, έτσι, τη διαμόρφωση ενός λόγου ο οποίος θα οδηγείται στην πλήρη εκτόνωσή του, προκειμένου να παραχωρεί τη θέση του στα ίδια τα πράγματα. Η συγκεκριμένη επιδίωξη συνιστά εχέγγυο για μια ενδιαφέρουσα συνέχεια.