Εμείς θέλουμε
να συνεχίζουμε να χορεύουμε
να βλέπουμε τις σκέψεις μας να αγκαλιάζουν το σώμα μας
να περνάμε τη ζωή μας πάνω σε ακόρντα
Είμαστε αποδημητικά πουλιά
ποτέ πειθήνια, ούτε πραγματικά φρόνιμα
δεν δηλώνουμε υποταγή
πάντα με την αυγή
ερχόμαστε να σπάσουμε τη σιωπή
Εμείς θέλουμε
να συνεχίζουμε να χορεύουμε
εμείς θέλουμε
να συνεχίζουμε να χορεύουμε
να βλέπουμε τις σκέψεις μας να αγκαλιάζουν το σώμα μας
να περνάμε τη ζωή μας πάνω σε συγχορδίες
Αυτά, μεταξύ πάρα πολλών άλλων, ήρθε να πει το Danser encore (εδώ σε απόδοση Σπύρου Σταβέρη) ένα τραγούδι που ξεκίνησε ως αντι-covid συμπεριφορά, από τον Kaddour Hadadi ή απλώς HK. Το έγραψε στις 20 Δεκεμβρίου του 2020, το είπαν Ύμνο της Άνοιξης και ένωσε όλους εκείνους που διεκδικούν το δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία και στην πολιτιστική έκφραση. Ήρθε μετά το επίσης επαναστατικό On lâche rien και διαδόθηκε σε όλη τη Γαλλία και σε όλη την Ευρώπη και εκτός Ευρώπης. Στο ίντερνετ έχουν ανεβεί όλες οι τραγουδιστικοχορευτικές εκδηλώσεις με ξεπερασμένο το όριο του ενός εκατομμυρίου views. Μοιάζει ατελείωτο με επαναλαμβανόμενο το Refrain:
Nous on veut continuer à danser encore
Voir nos pensées enlacer nos corps
Passer nos vies sur une grille d'accords.
Σε κάποιο σάιτ, μια παρέα τραγουδούσε σε ένα μπαλκόνι της πόλης ενώ πέρα μακριά κάποιοι νησιωτικοί όγκοι, αναδύoνταν από τη θάλασσα·κατά τα άλλα το τοπίο θύμιζε Αττική, και όχι Κέρκυρα που λέει ο Ελύτης, αλλά συγκεκριμένα θύμιζε το μπαλκόνι πάνω από τη Μεσόγειο στο ποίημα «Το μαρμάρινο τραπέζι», αν και γενικώς θύμιζε Ελλάδα και Έλληνες. Το βίντεο ήταν από τη Μασσαλία κι έτσι δικαιολογείται αυτό που πριν ένα αιώνα σχεδόν είχε εμπνεύσει τον Αλμπέρ Καμύ και τον Οδυσσέα Ελύτη να φτιάξουν ένα περιοδικό – τον Εμπεδοκλή, με θέμα το μεσογειακό φως. Στον χορό των τραγουδιστικοχορευτικών αντιδράσεων μπήκαν και πολλές πόλεις της Γαλλίας, με ωραίους ανθρώπους, κυρίως νέους και νέες που δεν είχαν ντυθεί στου Ντιόρ, δεν είχαν αρωματιστεί με Σανέλ και δεν είχαν χτενιστεί στου Αλεξάντρ — ούτε haute couture, ούτε parfumes, ούτε haute coiffure, αλλά ντύσιμο οκαζιόν, μυρωδιές και χτενίσματα απλών καθημερινών ανθρώπων από αυτούς που δεν ξεχωρίζουν για τη φημισμένη γαλλική κομψότητα ή την εν γένει elegance τους, αλλά που έχουν έρθει κατευθείαν από τη δουλειά τους, με τον κόπο της ημέρας τυπωμένο πάνω τους. Κάποιοι ταλαιπωρημένοι, απεριποίητοι, αχτένιστοι, ημεδαποί και αλλοδαποί, πολύχρωμοι, με περίεργα ντυσίματα που φανέρωναν μια πολύ μακρινή καταγωγή και προέλευση. Όλοι όμως με πρόσωπα γεμάτα λαχτάρα για ζωή, νεαροί άντρες με τα παιδιά τους στην πλάτη, νεαρές μαμάδες με τα μωρά στην αγκαλιά, κι άλλα παιδάκια στα καροτσάκια κι άλλα ανάμεσα στα πόδια των μεγάλων που χοροπηδούσαν σηματοδοτώντας τον χρόνο-παιδί που τρέχει προσπερνώντας τους μεγάλους.
Ανάμεσα σ’ αυτό το συγκινητικά επαναστατημένο χαρούμενο πλήθος, σαν το άλλο που ξεκίνησε, επίσης τραγουδώντας από τη Μασσαλία, πριν από 232 χρόνια για το Παρίσι, θα έλεγα πως διέκρινα εκείνη την ηρωίδα στα οδοφράγματα του Ντελακρουά, αλλά και την άλλη στους ώμους των συμφοιτητών της, στον Μάη του 68, τους πολίτες με τα όπλα τότε και με τα μουσικά όργανα τώρα να χορεύουν, να τραγουδούν, να ουρλιάζουν με τα ευτυχισμένα ουρλιαχτά των ζωντανών ανθρώπων, που λένε ΟΧΙ στον θάνατο, στην απαγόρευση. Ήταν εκείνοι που θεωρήθηκαν «μη απαραίτητοι» για τους συντελεστές του θεάτρου…. Αλλά είναι απαραίτητοι για τη συνέχιση της ζωής και γι’ αυτό και βγήκαν στους δρόμους και στις πλατείες τα παιδιά…
Αυτοί οι πάσης φύσεως πολίτες και καλλιτέχνες, με το κλασικό ακορντεόν να επιβάλλεται παντού, όλων των ειδών τα έγχορδα και τα πνευστά, τα κρουστά και ό,τι μπορεί να καταφέρει κανείς με τα χέρια και τα πόδια και τη φωνή. Στο Gare du Nord, 4 Μαρτίου 2021, οι citoyens περιποιημένοι Παριζιάνοι ήταν άλλης κατηγορίας αστοί. Στο Gare de l'Est, 8 Απριλίου 2021, επίσης, στο Odéon (Παρίσι), το ίδιο, αλλά στις Βρυξέλλες, όπου και πολλοί μετανάστες, αλλιώς. Όλοι όμως τραγουδούσαν και χόρευαν pour la culture Flashmob Ostuni, May 17, 2021, per celebrare la libertà, la felicità è l’amore. Εδώ, ειδικά, από μία δεξιοτεχνία ή από μια ευχέρεια που παρέχει η τεχνολογία, ο φακός στρογγύλεψε την πλατεία έκανε τα σπίτια να γέρνουν για να αγκαλιάσουν τα άλλα της απέναντι όχθης, και τα μνημεία να σκύψουν κι εκείνα να γίνουν τόξα και όλος ο κόσμος ένα χαρούμενο και πολύτιμο τραγουδιστικό δαχτυλίδι.
Στην Ελβετία ο τραγουδιστής με ημίψηλο και μακριά ξανθά μαλλιά (σαν αντιγραφή του Κλάους Κίνσκι σε ταλαιπωρημένη και ώριμη εκδοχή), αλλιώς ωραίος «κακός» επέστρεφε από τη Μονομαχία στο Ελ Πάσο.
Στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, παντού η ίδια αίσθηση, το ίδιο τραγούδι σε άλλη γλώσσα, αλλά με την ίδια λαχτάρα για την πραγμάτωση του ονείρου. Στις 12 Μαΐου, 2021 ανταποκρίθηκε η μακρινή Μαρτινίκα. Εξωτική και ευρωπαϊκή συγχρόνως. Στη Βασιλεία της Ελβετίας τον Απρίλη οι κοπέλες όλες μπροστά σαν κορυφαίες του χορού με την Ελευθερία guidant le people του Ντελακρουά πρώτη.Αλλού το πλήθος ανταποκρίθηκε σαν οργανωμένο χορευτικό σύνολο, αλλού όπως τον καθοδηγούσε η παρόρμησή του. Παντού όμως ξεχείλιζε η κραυγή που είχε γίνει τραγούδι για να διεκδικήσει την Έξοδο από τον αποκλεισμό.
Θα έλεγα, και καθόλου ας μη θεωρηθεί υπερβολή, ότι αυτό το τραγούδι είναι το ανάλογο της Ωδής στη Χαρά του Σίλερ στην 9η Συμφωνία του Μπετόβεν, η οποία γράφτηκε μετά τους αιματηρούς Ναπολεόντειους Πολέμους. Και αφού κάθε εποχή έχει τα δικά της όπλα για να πολεμήσει τον θάνατο και την καταπίεση και η δική μας έχει όλα εκείνα τα ακορντεόν και τα άλλα όργανα της Τέχνης που γίνονται φάρμακα και κάνουν για λίγο να μη νοιώθεται η πληγή.
Στο ζουμ που έκανε ο φακός, ξεχώριζες τα είδωλά σου, τα φρέσκα πρόσωπα που θέλουν να ζήσουν, να τραγουδήσουν, να αγκαλιαστούν και να χορέψουν μαζί, χωρίς διακρίσεις, εφαρμόζοντας εκείνο το Liberté, Fraternité, Egalité, όπως τότε οι σημερινοί sans culottes αλλά και οι καλοβαλμένοι αστοί σε ενιαίο χορό.
Ένα Allons enfants de la patrie,
Le jour de gloire est arrivé !
Το οποίο στα μέτρα της εποχής μας παίρνει τη μετάφραση
Εμπρός παιδιά για τη ζωή
η μέρα της ελευθερίας έφτασε…
και όπως λέει ο ποιητής
Στα στενά τα ρόδια μου ν’ ανοίξω…
Τα φιλιά τα παλιά θ’ απολύσω
που η λαχτάρα μου άγιασε!
Αυτή η άγια λαχτάρα έβγαλε του Γάλλους, και μετά πολλούς άλλους, στους δρόμους και στις πλατείες, τα παιδιά με τ’ ανοιχτό πουκάμισο … και το σταυρουδάκι του ήλιου κάτω από τα μπουφάν και τα κασκόλ, τους σάκους στην πλάτη, τις τσάντες στους ώμους.
… για την ψυχική μας υγεία
την κοινωνική και περιβαλλοντολογική
τα χαμόγελά μας, η εξυπνάδα μας
μη μένουμε χωρίς αντίσταση
τα όργανα της παράνοιάς τους
Ο, όχι. όχι, όχι, όχι, όχι, όχι
Εμείς θέλουμε
να συνεχίζουμε να χορεύουμε
Να βλέπουμε τις σκέψεις μας να αγκαλιάζουν το σώμα μας
...
Είναι τυχαίοι μερικοί χώροι όπου έγιναν τα γυρίσματα; Νομίζω όχι. Στις Βρυξέλλες πάντως η εκδήλωση έγινε στις σκάλες που δεν είναι σαν της Οδησσού, αλλά είναι οι σκάλες του κεντρικού σταθμού De hal van het. Φάτσα στο μέτωπο του Σταθμού το μνημείο των πεσόντων σιδηροδρομικών στους πολέμους 1914-1918 και 1940-1945 έδειχνε, θύμιζε, τιμούσε τους 3012 cheminots morts pour la patrie. Λοιπόν δεν είναι τυχαίο!
Aux armes, citoyens !
Formez vos bataillons !
Marchons ! Marchons !
Qu'un sang impur
Abreuve nos sillons !
Πόσο απέχουν αυτοί οι στίχοι από τους σύγχρονους
Εμείς θέλουμε/ Να συνεχίζουμε να χορεύουμε
Danser encore encore encore