Ένα από τα πιο δύσκολα και απαιτητικά πεδία λογοτεχνικής γραφής είναι αυτή που απευθύνεται στο παιδικό αναγνωστικό κοινό. Κι αυτό όχι τόσο γιατί απαιτεί και προϋποθέτει έναν ιδιαίτερο χειρισμό του λόγου και μια ξεχωριστή προσέγγιση των θεμάτων που αποτελούν την πρώτη ύλη του συγγραφέα αλλά, κυρίως, γιατί η πρόσληψη πραγματοποιείται με όρους διαφορετικούς από αυτήν της «ενήλικης» λογοτεχνίας. Η αποτίμηση, βεβαίως, της παιδικής λογοτεχνίας, ακριβώς επειδή πραγματοποιείται από έναν ενήλικα αναγνώστη διατρέχει πάντα τον κίνδυνο να εκτραπεί σε παρατηρήσεις οι οποίες είτε απομακρύνονται είτε αστοχούν στην αποτύπωση των πτυχών εκείνων του έργου που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την παιδική ηλικία και ψυχοσύνθεση. Ωστόσο, και επειδή η παιδική λογοτεχνία αποτελεί ένα βασικό κομμάτι της σύγχρονης λογοτεχνικής παραγωγής, η προσέγγιση και η ερμηνευτική της προσπέλαση κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική στο μέτρο και στον βαθμό που την αναδεικνύει ως ισάξια και ισόρροπη με τα έργα εκείνα της λογοτεχνίας τα οποία θα μπορούσαν να ομαδοποιηθούν κάτω από τον γενικευτικό όρο «μη παιδικά». Μια τέτοια προσέγγιση θα πραγματοποιηθεί και εδώ με κέντρο το νέο βιβλίου του Μάκη Τσίτα που φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο Ο σύμβουλος του βασιλιά.

Ήδη, από τη φράση του τίτλου μπορεί ο αναγνώστης να αντιληφθεί την πρόθεση του συγγραφέα να τοποθετηθεί και, μαζί, να τοποθετήσει τον αναγνώστη του απέναντι στο μεγάλο ζήτημα της σχέσης που αναπτύσσουν οι άνθρωποι με εκείνους που παρουσιάζονται ως σοφοί, συμβουλάτορες και ειδήμονες πάνω σε κάθε πρόβλημα που μπορεί να προκύψει, είτε σε ατομικό, είτε σε συλλογικό επίπεδο. Στην ιστορία του Τσίτα, εν προκειμένω, ο πρωταγωνιστής βασιλιάς βρίσκεται παγιδευμένος μέσα στην ψευδαίσθηση ότι ο σύμβουλος που έχει ξαφνικά παρουσιαστεί μπροστά του κατέχει την απόλυτη γνώση και τη μοναδική ικανότητα να τον καθοδηγεί σωστά στις αποφάσεις του. Πολύ γρήγορα όμως αποδεικνύεται ότι η εντύπωση αυτή δεν είναι παρά ζήτημα τύχης και ότι οι συμβουλές εκείνες που αποδείχθηκαν καλές ήταν ισάριθμες με εκείνες που αποδείχθηκαν κακές και επέφεραν ζημία στο βασίλειο και τους κατοίκους του. Πρόκειται ουσιαστικά για μια ιστορία που αποκαλύπτει πολλά για το ανθρώπινο ήθος, για την τάση και την ανάγκη των ανθρώπων να αποφεύγουν την ανάληψη ευθυνών και πρωτοβουλιών και να επαναπαύονται στη γνώμη και την απόφαση των άλλων ακόμα κι αν αυτοί δεν έχουν αποδείξει την αξιοπιστία τους. Με γλώσσα απλή, λοιπόν, και μέσα από μια γραμμική αφήγηση ο Τσίτας αποτυπώνει τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος μπορεί να παρασυρθεί σε μια κατάσταση εξάρτησης από κάποιον που κάθε άλλο παρά έμπιστος και καλοπροαίρετος αποδεικνύεται.

Μπορεί να δει και να διαπιστώσει κάποιος εδώ τη δυνατότητα της παιδικής λογοτεχνίας να θίγει και να επεξεργάζεται θέματα που αφορούν τον άνθρωπο γενικά, ανεξάρτητα από την ηλικία στην οποία βρίσκεται, και που, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο λειτουργούν ιδιαίτερα αποτελεσματικά προς την κατεύθυνση της «ενηλικίωσης» του παιδιού μέσα από έναν δρόμο που όχι μόνο σέβεται αλλά και διατηρεί την πίστη στην αξία της παιδικότητας. Η δύναμη της τελευταίας, μάλιστα, είναι τέτοια που έχει την ικανότητα να σφραγίζει ανεξίτηλα και να καθοδηγεί τη δημιουργία προς έναν ορίζοντα όπου η απλότητα και η σχηματική απόδοση των προσώπων και των γεγονότων έχουν τον πρώτο λόγο. Ωστόσο, και παρά τη λιτότητα στο στήσιμο και στην έκφραση ο πυρήνας και το κέντρο της δημιουργίας κάθε άλλο παρά σχηματικός είναι. Κι αυτό γιατί η αφόρμηση και η αφορμή είναι μια από τις σημαντικότερες πτυχές του σύγχρονου βίου και άπτεται πολλών επιμέρους ζητημάτων με βασικότερο από αυτά την εμπιστοσύνη στον εαυτό. Αυτό είναι ίσως και το βασικότερο στοιχείο που προκύπτει ως μήνυμα από την ανάγνωση. Η πίστη στη δύναμη του ανθρώπου να παίρνει ο ίδιος τις αποφάσεις και να χαράσσει το περίγραμμα του παρόντος και του μέλλοντός του. Η πίστη στην ανθρώπινη πρωτοβουλία που θα πρέπει να τροφοδοτείται από την πρότερη σκέψη και όχι η ακρισία, η παθητικότητα και η παραμονή σε μια κατάσταση ανενεργή. Η πίστη, τέλος, στη σωστή και γόνιμη κρίση που πρέπει να είναι στενά συνυφασμένη με την ανθρώπινη πράξη ειδικά όταν αυτή απευθύνεται και καθορίζει τη ζωή του συνόλου. Γιατί αυτό είναι το άλλο μεγάλο ζήτημα που θίγεται στο βιβλίο αυτό. Η εξάρτηση, δηλαδή, του ατόμου από το σύνολο και του συνόλου από το άτομο μέσα σε μια συνθήκη συνύπαρξης και συμβίωσης που ―ιδανικά― θα πρέπει να διέπεται από την πλήρη αίσθηση της ευθύνης του ενός απέναντι στο άλλο.