Το τεκμήριο

Εκ της πόλεως Ληξουρίου Κεφαληνίας,
τῇ 20ῇ Αυγούστου 1828

Επιστολή προς τον
Εξοχότατον Κύριον Βενιαμίν Τζάρβις

'Ερχομαι, βασιζόμενος εις τα ελαχίστους δυνάμεις μου, να προσθέσω ψηφίδας θαυμασμού και πόνου εις όσα μέχρις τούδε έχουν φτάσει γραπτώς και προφορικώς εις γνώσιν Σας περί του βίου και της απωλείας του υιού Σας Γεωργίου εις την πόλιν του Μεσολογγίου, προ εννέα ημερών ακριβώς, ήτοι την εσπέραν της 11ης τρέχοντος, μετά από σύντομον ασθένειας τύφου. Σημειώσατε ότι το εκλεκτόν τέκνον Σας, διάγον το τριακοστόν πρώτον έτος της επιγείου παρουσίας του, εθρηνήθη ανδροπρεπώς και έτυχεν ταφής είς τον περιώνυμον ναόν του Αγίου Ιωάννου Βαπτιστού εις την πόλιν του Άργους μετά στρατιωτικών τιμών, φέρον τον περηφανή τίτλον του "Γενικού Συνταγματάρχου-Στρατηγού" του ενδόξου Ελληνικού Τακτικού Στρατού. Ο υιός Σας μετελαμπάδευσεν τας ιδέας της Αμερικανικής Επαναστάσεως εις την αγωνιζομένην Ελλάδα, ήτις εντός ολίγου θα ανακηρυχθεί ελευθέρα και μακράν της δουλείας της μοναρχίας όπως επράξατε μη αποδεχόμενοι ξένον βασιλέα και όπως είναι φυσικόν να πράξει ο λαός του λίκνου της Δημοκρατίας, ο οποίος τιμά τους Αρχαίους προγόνους του. Επιθυμών να απαλύνω τον πόνον Σας, λαμβάνω το θάρρος να αναφερθώ εις την αγάπην την οποίαν απήλαυσεν ο μακαριστός Γεώργιος, απόδειξις η προσφώνησις "Κοκκινομάλλης", λόγω του ερυθρού χρώματος του τριχωτού της κεφαλής του και "Γερμανός", λόγω της πειθαρχίας την οποίαν επεδείκνυεν εις δυσκόλους στιγμάς του περί Ελευθερίας ή Θανάτου αγώνος.

Θαρσείτε, Εξοχότατε Κύριε Βενιαμίν Τζάρβις, η μνήμη του υιού Σας Γωργίου θα παραμείνει θάλουσα εις τους αιώνας. Ζήτωσαν αι αδελφαί χώραι Αμερική και Ελλάς!

Ταπεινός θεράπων της Εξοχότητός Σας,

Διονυσάγγελος Ματιάτος
του ποτέ Γερασίμου,
Κεφαλλήν.

Σημ: Η στα ιταλικά επιστολή του Διονυσάγγελου Ματιάτου απόκειται στο αρχείο του εκ μητρός τρισεγγόνου του Γεράσιμου Δελαπόρτα, ο οποίος είχε την καλοσύνη να την παραδόσει, μεταφρασμένη από τον ίδιο, σε δακτυλόγραφο προς δημοσίευση.

Σχόλια

Ο George Jarvis υπήρξε ο πρώτος Αμερικανός εθελοντής στον ελληνικό στρατό. Ήταν γιος ενός Νεοϋορκέζου εμπόρου, που είχε εγκατασταθεί στη Δανία και υπήρξε πρέσβης στο Αμβούργο. Αφού έλαβε την έγκριση του πατέρα του, παρουσιάστηκε μαζί με αυτόν ενώπιον του προξένου στο Αμβούργο προκειμένου να αποκτήσει τα αναγκαία έγγραφα ταξιδίου. Στις 3 Απριλίου 1822, ο Τζορτζ έφτασε στην Ελλάδα και εντάχθηκε επισήμως στην υπηρεσία των Ελλήνων. Έχοντας προαχθεί στον βαθμό του στρατηγού στον ελληνικό στρατό, υπηρέτησε σε όλη την διάρκεια του πολέμου και πέθανε τελικά από ασθένεια, τέτανο ή τύφο το 1828. Ένόσω ήταν εν ζωή, διατηρούσε ενήμερο το Φιλελληνικό Κομιτάτο της Βοστόνης για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες των Ελλήνων. Το Φιλελληνικό Κομιτάτο της Βοστόνης υποστήριζε οικονομικά τους Αμερικανούς που έφταναν στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την αμερικανική κυβέρνηση, η οποία επέμενε στην πολιτική της ουδετερότητας, προκειμένου να εκμεταλλευτεί εμπορικές συναλλαγές με τους Οθωμανούς. Πρωτεργάτες αυτής της επικερδέστατης συνεργασίας ήταν ιδιώτες έμποροι, εγκατεστημένοι στην Σμύρνη από το 1811, εξασφαλίζοντας σημαντικά φορτία από την Ανατολική Μεσόγειο προς τα λιμάνια της Νέας Υόρκης και της Βοστόνης.

Για αρκετά χρόνια ο Τζάβρις και άλλοι Αμερικανοί φιλέλληνες, για τους οποίους τα διαθέσιμα αρχεία αναφέρουν επωνύμως ότι αριθμούσαν δεκαέξι, συνέχισαν να στέλνουν επιστολές στο Φιλελληνικό Κομιτάτο της Βοστόνης, που αφορούσαν στην κατάσταση στην Ελλάδα, ζητώντας στήριξη από τους συμπατριώτες τους για εφόδια προς τους αγωνιζόμενους και πρωτίστως προς τους αμάχους. Εκτιμάται πως Αμερικανίδες ύφαναν και έπλεξαν διακόσιες χιλιάδες κουβέρτες που στάλθηκαν στο Λονδίνο και, από εκεί, στην Ελλάδα. Ο Τζάβρις σημείωνε: «Η εξαθλίωση των ανθρώπων είναι τόσο μεγάλη, ώστε όταν βλέπω την ακραία δυστυχία τους κλαίω».

Πηγή: Maureen Connors Santelli, O Aμερικανικός Φιλελληνισμός, εκδ. Ψυχογιός 2021, σσ. 129-130.