Χάρτης 79 - ΙΟΥΛΙΟΣ 2025
https://www.hartismag.gr/hartis-79/zwologikos-khpos/to-aidonopsaro
Το αηδονόψαρο ζει στον κόλπο του Grand Basam της Ακτής του Ελεφαντοστού. Αηδονόψαρο το βάφτισαν οι Γάλλοι άποικοι, για την ακρίβεια «poro» το αποκαλούσαν από τα αρχικά των λέξεων poisson rossignol (ψάρι αηδόνι). Είναι μικρού μεγέθους ψάρι με ένα μόνο ισχυρό και χαρακτηριστικά μεγάλο, μαύρο, ακτινωτό ραχιαίο πτερύγιο. Ζει στους βράχους της ακτής, εκεί που σχηματίζονται μικρές κοιλότητες, αφήνοντας εκτεθειμένο το ραχιαίο πτερύγιο του έξω από το νερό. Το πτερύγιό του δονείται με το παραμικρό του αγέρα φύσημα και εκπέμπει ήχους, ήχους παράξενους που συνεχώς εναλλάσσονται, καθώς οι σκληρές σπονδυλωτές ακτίνες του πτερυγίου του κινούνται λες και είναι χορδές μουσικού οργάνου. Είναι τόσο μαγευτικοί οι ήχοι που σκορπά το αηδονόψαρο που οι κάτοικοι της περιοχής τα βράδια κάθονται στις ακρογιαλιές, ειδικά όταν φυσά δυνατός αέρας, για να απολαύσουν το «κελάηδημά» του.
Όμως, κανείς δεν τολμά να το πλησιάσει, το τσίμπημά του είναι τοξικό, πόνο αβάσταχτο προκαλεί. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που μετά από επανειλημμένα τσιμπήματα έχει επιφέρει τον θάνατο σε άτυχα υδρόβια που βρέθηκαν μπροστά του και σε ανθρώπους που απερίσκεπτα το πλησίασαν. Αηδονόψαρα (poro) αποκαλούν και τους σκληρούς και αιμοχαρείς φυλάρχους ορισμένων περιοχών, στα σύνορα με την Μπουρκίνα Φάσο, που έχουν σκορπίσει το θάνατο ακόμη και ανάμεσα στους πιστούς συμμάχους τους, poro αποκαλούν και όποιον λόγια συμπάθειας και παρηγοριάς λέει, αλλά όταν τον πλησιάζεις σε φαρμακώνει με τον τρόπο του. Poro αποκαλούν οι ντόπιοι και τον Γάλλο άποικο για τη δυστυχία που είχε φέρει στην Ακτή.
Αν και το αηδονόψαρο έχει συνδεθεί με ανθρώπους και γεγονότα που μόνο τραγωδίες προκάλεσαν, για τους κατοίκους της Ακτής είναι μια συμβολική ύπαρξη κι έτσι, πολλοί από αυτούς, έχουν το ομοίωμά του στο εικονοστάσι τους, εξωραΐζοντας τον θάνατο και τη δυστυχία και προσεύχονται σε αυτό, παρακαλώντας να τους προστατεύει και κουράγιο να τους δίνει να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της ζωής και τους εχθρούς τους.
Οι δε ψαράδες, τις νύχτες με φεγγάρι, πλησιάζουν τα βράχια όπου ζει το αηδονόψαρο και του τραγουδούν:
Μόνο πόνο έφερες,
αλλά χωρίς εσένα τα βράδια δε θα τέλειωναν ποτέ,
η αυγή θα 'ρχόταν μισοφαγωμένη από την αρμύρα της θάλασσας,
το πέλαγος δεν θα αγαπούσα αν δεν ήσουν εσύ,
σαν πουλί να κελαηδάς στα κύματα.