Φαίνεται γεννήθηκα μ᾽ ένα χρέος/ να εξασκούμαι /όπως το βλέμμα στο σκοτάδι κι όπως τα μάτια / να βλέπουν μέσα απ᾽ τα πράγματα./ Φαίνεται γεννήθηκα μ᾽ ένα χρέος /όπως η ρίζα που κρατάει το χώμα/ κι όπως η σιωπή που θυμάται.

Και από αυτή την αστείρευτη πηγή ανεβαίνουν στιγμιότυπα με κορίτσια, ερωτικά ραντεβού στον Λυκαβηττό, τη νύφη που την κρέμασαν, την υπογλυκαιμία, τη Black Friday κι άλλα πολλά μικρά και καθημερινά, τα οποία όμως έχουν αφήσει το στίγμα τους. Σταματώ για λίγο στο πεζό με τον τίτλο «Τo  σκιάχτρο»:

«Το πουκάμισό του είχε πάντα ένα λεκέ από αίμα γύρω από μια τρύπα στο δεξί του μπράτσο. Το ύφασμα ήταν σχισμένο στο στήθος, μ ᾽ ένα δέρμα ηλιοκαμένο γεμάτο ουλές να προβάλλει στο στέρνο. “Ενθύμια από τον πόλεμο”, μου είχε πει. Το πρώτο από σφαίρα και το δεύτερο απ’ τα συρματοπλέγματα. Οι τιράντες στην πλάτη σταυρωτές και με κουμπί μπροστά για να κρατούν το παντελόνι. Παντελόνι, τρόπος του λέγειν βέβαια, βράκα χωρικού ήταν, κατάμαυρη, με τα μπατζάκια κομμένα πιο ψηλά να μη γραπώνονται στα σχίνα, κι αποκάτω τ’ άρβυλα, με το χώμα αιώνων στοιβαγμένο. Μαύρα κι αυτά, με χακί κορδόνι. Το ψάθινο καπέλο του, μονίμως ξεφτισμένο στο γείσο και γερτό μπροστά, να σκιάζει τα μάτια και το πρόσωπο [...].

Τελευταία τον βλέπω τακτικά να διώχνει τις κάργιες, καταμεσής του ατρύγητου αμπελώνα πάνω στο σταυρό, με το γνώριμο σκούρο μπλε πουκάμισο να ᾽χει ξεθωριάσει από τον ήλιο και να ᾽χει γίνει ένα με τον ουρανό, και τις τιράντες να κρατούν τη βράκα. Τον παρατηρώ έτσι όπως κάθεται αμίλητος, με τα σύννεφα πίσω να τρέχουν να προλάβουν τη δύση, και τον αέρα ν᾽ ανεμίζει μανίκια και μπατζάκια, αλλά κι εκείνο το ψάθινο καπέλο, γερτό πάντα μπροστά, πάνω στον πάσσαλο, στην κεφαλή του σκιάχτρου».
Δεν μπορεί κανείς να ξεφύγει από παλιές οικείες εικόνες της αγροτικής ζωής, όπως δεν μπορεί εύκολα να παρακάμψει τον Εσταυρωμένο στον Κρανίου Τόπο (έτσι όπως μας τον δίνει στο απόσπασμα ο Τσεκλένης), ούτε να μη θυμηθεί άλλες που βγαίνουν από τις ποιητικές εικόνες, στα διαβάσματά του. Το παράδειγμα μας το δίνει ο Ρίτσος «Του παππουλή τα ρούχα τα σιάξαμε σκιάχτρο για τις κάργες» (από το ποίημα «Ο τόπος μας»). Κι αυτός ο παππουλής μπορεί σε ένα επίπεδο να είναι ο πραγματικός παππούς – άντρας που πολέμησε και πληγώθηκε για την πατρίδα, άνθρωπος στο σταυρό, όπως και κάθε πρόγονος, σε βάθος χρόνου και πεδίου, και τώρα, ακόμα και νεκρός, ακόμα και μόνο με τα κουρέλια του, εξακολουθεί να προστατεύει το αμπέλι, δηλαδή την πατρίδα. Και άλλη παρατήρηση πολύ πικρή: πώς καταντούν τα πράγματα, πως καταντήσαμε κι εμείς, καλοντυμένοι όλοι, σκιάχτρα εκείνων που ανεμίζουν σε απελπισμένα σινιάλα τα μανίκια και τα μπατζάκια τους στον αέρα. Και το καπέλο στον πάσσαλο. Δεν τολμώ να ρωτήσω πώς φαίνονται στα μάτια μας οι πρόγονοι και οι προγονικές ιδέες και τι εικόνες από το πρόσφατο παρελθόν ανακαλεί το καπέλο στον πάσσαλο.

Ο «Σταμπαδόρος» είναι μια φιγούρα που ξεφυτρώνει από τα ενδότερα ενός εργαστηρίου λατέρνας. Μα δεν είναι μόνο η λατέρνα και τα τραγούδια που σταμπάρει στα ενδότερά της, σταμπάρει στη μνήμη του πρόσωπα, κουβέντες του αφεντικού με καλλιτέχνες, μυστικά από το κυνήγι των αντιφρονούντων και την παρακολούθηση του εξόριστου που χαροπαλεύει.
Ο Τσεκλένης μέσα σε ένα πλήθος από πολιτικές και κοινωνικές πληροφορίες, με αφορμή κυρίως την τέχνη της λατέρνας, θα μιλήσει για τα βασανιστήρια κατά των κομμουνιστών, τον έρωτα, τον θάνατο, τον χαφιεδισμό. Ειδικά, αυτή η μικρή λεπτομέρεια, θα αναδειχτεί κεφαλαιώδης, αφού ο σταμπαδόρος, που δεν σου γεμίζει το μάτι, ύπουλος σαν φίδι και αμελητέα ποσότητα σαν άνθρωπος, θα κάνει τη μεγάλη ανατροπή στο διήγημα... Κάτι τέτοιοι μεταποιώντας τη μειονεξία σε όπλο εκδίκησης εναντίον εκείνων που έτυχε να είναι κανονικοί, κάνουν τη μεγάλη ζημιά.

«Τι θα ᾽λεγε ο κόσμος γι’ αυτόν; Μόνο αυτό τον ένοιαζε. Γόνος καλής οικογενείας, απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών, ηθοποιός και μουσικός, που δούλευε και ως γελοιογράφος στην καλύτερη εφημερίδα των Αθηνών, να έχει μπλέξει έτσι με τον υπόκοσμο....» Καταλάβατε; Ο μικρός σταμπαδόρος είχε ανοιχτά τα αφτιά του ακόμα και στις κρυφές σκέψεις του ήρωα και θα περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να κάνει καλά τη «βρομοδουλειά» του. Ο σταμπαδόρος υπάρχει πάντα, αφανής κι αόρατος, και παίρνει εκδίκηση για όσα η φύση ή η κοινωνία του στέρησε και στο τέλος θα «καρφώσει» γερά εκείνον που δεν τον υπολόγισε.

Το «Ταξίδι στην περίεργη χώρα» είναι το ανάλογο της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων από την ανάποδη, ταξίδι στη χώρα των αντιθαυμάτων, των εφιαλτικών αναμνήσεων, των σκοτεινών και δυσοίωνων τοπίων, λες και σωστό τίποτα δεν υπάρχει στον κόσμο αυτό. Όπως γράφει ο Τσεκλένης αυτοβιογραφούμενος «Του άρεσε να καταδύεται βαθιά στην αδιόρατη πλευρά του εαυτού του και των άλλων, αλλά και να παρατηρεί όλα αυτά που ενοχλούσαν». «Του άρεσε να παρατηρεί τους ανθρώπους. Από μικρός το ᾽χε αυτό». Το θρίλερ καλά συνεχίζεται και καλά πάει.
Κι ενώ είναι λιτός και στην ποιητική και στην πεζογραφική του φόρμα, περιγράφει με πολλές λεπτομέρειες αυτό που ασκεί πάνω του τη γοητεία του κακού, γράφει σαν να κάνει ζουμ με την κάμερα πάνω στο σημείο που θέλει να αναδείξει κι έτσι στήνει το σκηνικό και σκηνοθετεί μέσα σ’ αυτό τον ήρωά του.
Η τέχνη του λογοτέχνη πηγάζει από την τέχνη του κινηματογραφιστή... «το μάτι μου συγκρατούσε περισσότερα από την ίδια τη φωτογραφία. Ο φακός του ματιού είχε εξασκηθεί σωστά και γινόταν παρατηρητής, χωρίς συναίσθημα. Στυγνός εκτελεστής, πριν ακόμα βάλω μάτι στο βιζέρ και προτού πατήσω την κόκκινη σκανδάλη του φωτοφράχτη».
Τέλος, ενώ ψάχνει και ανασύρει το ανίερο, το βέβηλο, το ψεύτικο, το άδικο, το προδοτικό, όλα αυτά καταγράφονται στο χαρτί με ύφος δήθεν ουδέτερο, ωστόσο, προβάλλει τη δική του διάθεση απέναντι στα πράγματα. Αφήνει τον φακό να καταγράφει, αλλά πίσω από τον φακό είναι εκείνος που καταγράφει πάντα το πικρό, σπανιότατα ευχάριστο, μέχρι να ανατραπεί κι αυτό, λες και το μυαλό του έλκεται πάντα από κακό, όπως έλεγε και ο Μονταίν. Ναι ο Τσεκλένης, βλέπει τη μαύρη κηλίδα ακόμα και στην καρδιά του ήλιου...

Ο Κωνσταντίνος Τσεκλένης είναι ο ίδιος το υλικό των έργων του... γίνεται το μάτι του καθενός μας, βλέπει μέσα του και έξω του, βλέπει το πεδίο σε βάθος, είναι σαν τον «Αυτοτιμωρούμενο» του Μποντλέρ «η πληγή και το μαχαίρι!», το βλέμμα, η κάμερα, το πεδίο, το μολύβι και η λέξη...

Η φωτογραφική σύνθεση στο εξώφυλλο είναι κι αυτή δική του.