Ο φιλόλογος και συγγραφέας με πλούσιο και αξιόλογο έργο Χρήστος Αντωνίου μάς δίνει ένα περιεκτικά ποιοτικό βιβλίο, το οποίο αποκαλύπτει αφενός το διαρκές ενδιαφέρον του για τον Σεφέρη, όπως δηλώνει κι ο υπότιτλος, και αφετέρου την επιθυμία του να βοηθήσει τον αναγνώστη –όχι αποκλειστικά τον ειδικό- να γνωρίσει βαθύτερα τον μεγάλο μας ποιητή.
Το βιβλίο περιέχει δεκαπέντε δοκίμια με ένα εισαγωγικό σημείωμα ( Αντί προλόγου), όπου εξηγείται η επιλογή της συγγραφής και του τίτλου. Τι ήταν δηλαδή η Σαλώμη για τον ποιητή, ποια η σχέση της με την αμφισημία και την πολυπλοκότητα της σεφερικής ποίησης και πόσο συχνά απαντά στο σεφερικό έργο. Ο Χρήστος Αντωνίου ( στο εξής Χ.Α.) γνωρίζει καλά ως ποιητής ότι η ποίηση είναι μνήμη και η ερμηνευτική κατανόησή της απαιτεί γνώση των ποικίλων πηγών από τις οποίες αρδεύεται η ποίηση κάθε δημιουργού και με αυτή την παραδοχή συγγράφει το βιβλίο.

Στο πρώτο δοκίμιο με τίτλο Η Σκάλα του Βουρλά. Η χαμένη πατρίδα του Γ. Σεφέρη, ο Χ.Α. παρουσιάζει πληροφορίες από την παιδική και εφηβική ηλικία του Σεφέρη, όχι με στόχο την πραγματολογική ενημέρωση του αναγνώστη, αλλά θέλοντας να δείξει πόσο αυτή η γνώση επηρεάζει την πρόσληψη και την ερμηνεία του έργου του ποιητή. Η σχέση με τον πατέρα του, ο χαρακτήρας της μητέρας του, το δέσιμο με το σπίτι στη Σκάλα των Βουρλών, που αποτελεί την «ενσαρκωμένη πατρίδα», δεν αναφέρονται απλώς, αλλά με την παράθεση αποσπασμάτων από το έργο του Σεφέρη και της αδερφής του Ιωάννας Τσάτσου αυτές οι αναφορές εξηγούν αποδεικτικά σημαντικές πτυχές του έργου του ποιητή.
Το δοκίμιο Ο Σεφέρης και τα έθιμα του Άϊ Γιάννη του Κλήδονα αποκαλύπτει την αγάπη και τον σεβασμό του δημιουργού προς τη λαϊκή παράδοση και προς την παλαιότερη ποιητική μας παράδοση. Με το δοκίμιο Ο Γιώργος Σεφέρης για τον Ερωτόκριτο ως λογοτεχνικό και αντιστασιακό κείμενο ο Χ.Α. εκθέτει τη λογοτεχνική αποτίμηση του Σεφέρη για τον Ερωτόκριτο, όπως αυτή υπάρχει στις Δοκιμές Α΄, και τολμά να «δει» τον κεντρικό ήρωα ως «σύμβολο του Ελληνισμού που αγωνίζεται να ελευθερώσει την Αρετούσα-Ελλάδα».

Στο Για «…τα μάτια της Σαλώμης», δοκίμιο ομότιτλο με το βιβλίο, γνωρίζουμε τη Σαλώμη είτε ως πρόσωπο με πραγματική υπόσταση είτε ως πρόσωπο του λογοτεχνικού μύθου μέσα από πολλές παραπομπές στο σεφερικό έργο, που τεκμηριώνουν τις απόψεις του συγγραφέα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκύπτει από το κείμενο με τίτλο Το ποιητικό όραμα του Γ. Σεφέρη για τον Ελληνισμό. Ο ποιητής διαπιστώνει τα ελλείμματα σε πολιτικό και πνευματικό επίπεδο της ελληνικής κοινωνίας και ο Χ.Α. μας κάνει κοινωνούς αυτής της διαπίστωσης παραθέτοντας πλούτο αναφορών από το σεφερικό έργο. Συγχρόνως, αναδεικνύεται ο καημός και το όραμα του Γ.Σ. προκειμένου να αντιμετωπιστεί η προβληματική αυτή κατάσταση. Εδώ αποκρυπτογραφείται επίσης το σεφερικό σύμβολο της γοργόνας, που από τυπογραφικό σήμα εξελίσσεται και αποκτά δραστική διάσταση στο όλον έργο. Ο Χ.Α. είναι ο πιο κατάλληλος για να αποσυμβολοποιήσει τη γοργόνα, αφού ήδη στη διατριβή του με τίτλο Ο κόσμος της γοργόνας και σε δεύτερο βιβλίο του, Εννιά γοργόνες και χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα, ασχολείται διεξοδικά με το θέμα.
Με αφορμή την αναφορά του Ε. Macron στο σεφερικό ποίημα Les anges sont blancs κατά την ομιλία του στην Πνύκα (07/09/2017), ο συγγραφέας παρουσιάζει στο Πληροφορίες και σχόλια για το ποίημα του Σεφέρη: «Les anges sont blancs»: Μυστικός διάλογος μεταξύ Balzak, Miller, Σεφέρη και Macron το ιστορικό υπόβαθρο της σύλληψης και της γραφής του ποιήματος. Με διεισδυτικό τρόπο και απολαυστική γραφή μάς δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε τις εσωτερικές αναζητήσεις και τις επαφές του Γ. Σ. με άλλους διανοούμενους, Έλληνες και ξένους, κι έτσι να εξηγήσουμε την επιλογή του Γάλλου Προέδρου να αναφερθεί τον 21^ο αι. σε ποίημα που γράφτηκε το 1939.

Τον διπλωμάτη και ποιητή Γ. Σεφέρη συναντάμε στο Γ. Σεφέρης και Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος, όπου πυρήνας προβληματισμού είναι «σκέψεις, συναισθήματα και η στάση του ποιητή στα χρόνια αυτού του πολέμου». Στην ποιητική δημιουργία του Σεφέρη αυτής της εποχής ανιχνεύουμε το πολιτικό του ήθος, την αγωνία του για τη μοίρα του τόπου σε εκείνες τις δυσάρεστες πολιτικές συνθήκες. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το κείμενο της Sicherheitsdienst (Υπηρεσία Ασφαλείας του Γ΄ Ράιχ), το οποίο παραθέτει ο Χ.Α. και αναφέρεται στην αντιγερμανική –στην ουσία αντιναζιστική- στάση του διπλωμάτη Σεφεριάδη. Με την παράθεση αποσπασμάτων από το ημερολόγιο του Σεφέρη μετά την 28^η Οκτωβρίου 1940 ο συγγραφέας προβάλλει την ικανότητα του διπλωμάτη Σεφέρη να ερμηνεύει καταστάσεις και να προβλέπει δεινά ως αποτέλεσμα άστοχων ή λαθεμένων επιλογών του πολιτικού προσωπικού της χώρας. Άνθρωποι ανίκανοι, ματαιόδοξοι, δολοπλόκοι παίζουν, κατά τον Γ.Σ., με την υπόσταση της χώρας, όταν οι Έλληνες «εκεί στην Ελλάδα υποφέρουν με τα κορμιά τους κάθε μέρα, κάθε νύχτα».

Ο Χρήστος Αντωνίου σεβόμενος την αλήθεια, όπως αυτή προκύπτει από άμεσες ή έμμεσες βιβλιογραφικές πηγές, τονίζει την ουδετερότητα του διπλωμάτη Σεφέρη, την ακεραιότητα του πολίτη Σεφέρη και την προσήλωση του πνευματικού ανθρώπου στην εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος με θαυμαστή αμεροληψία.
Στο δοκίμιο Για την εμπειρία του Γ. Σεφέρη από την Κύπρο παρουσιάζεται η στάση του Γ.Σ. στο Κυπριακό ζήτημα με αφορμή τον διεξαγόμενο τότε διάλογο για την τύχη του μαρτυρικού νησιού. Πρόκειται για στάση ευθύνης που πήγαζε από την αγάπη του ποιητή για τον τόπο και από την αντίληψή του για τη σημασία της «διευρυμένης έννοιας του Ελληνισμού», όπως ο Χ.Α. ευφυώς παρατηρεί. Ο ποιητής άλλωστε αφιέρωσε ολόκληρη ποιητική συλλογή στην αγαπημένη του Κύπρο, εμπνεόμενος από τα δεινά της και θέλοντας να προβάλει την ισχύ «της ύβρης και της τίσης», με την οποία πιστεύει ότι θα έρθουν αντιμέτωποι οι Άγγλοι αποικιοκράτες. Το θέμα «Σεφέρης-Κύπρος» απασχολεί τον Αντωνίου και στο δοκίμιο Για την εμπειρία του Γ. Σεφέρη από την Κύπρο, όπου προβάλλεται ο αντίκτυπος που είχε το κυπριακό ζήτημα στο ποιητικό έργο του Σεφέρη. Η πλούσια φιλολογική σκευή του μελετητή τού επιτρέπει να κινηθεί με άνεση σε όλο το εύρος της Ελληνικής Γραμματείας, από την αρχαιότητα μέχρι την εποχή του ποιητή, και να αποκαλύψει στον αναγνώστη τις πηγές του σεφερικού έργου, ώστε να το καταστήσει πιο οικείο και κατανοητό.
Όταν διαβάζουμε τα Σχόλια για το σεφερικό φεγγάρι αντιλαμβανόμαστε ότι ο Χ.Α. έχει προσλάβει μοναδικά το ποιητικό και δοκιμιακό έργο του ποιητή. Τα είκοσι τέσσερα φεγγάρια-σύμβολα της σεφερικής ποίησης αποσυμβολοποιούνται και σημαίνουν καταστάσεις, αποκαλύπτουν ψευδαισθήσεις, νοηματοδοτούν κοινωνικά δεδομένα, υποστασιοποιώντας την ευαισθησία του ποιητή αλλά και την ευθύνη του μελετητή στο να την αναδείξει.

Ακολουθούν δύο δοκίμια, Γ. Σεφέρη «Ρουκέτα» και Η Λυπημένη του Σεφέρη, στα οποία ερμηνεύονται δύο ποιήματα από τη συλλογή Στροφή (1931). Η επιλογή από τον συγγραφέα για το μεν πρώτο έγινε λόγω της ερμηνευτικής πολυσημίας του: τι συμβολίζει η Ρουκέτα; Σε ποιους συμβολισμούς συναινεί το περιεχόμενο του ποιήματος; Ο Χ.Α. δίνει τεκμηριωμένα τη δική του ερμηνεία «διδάσκοντας» με τον τρόπο του τον σεβασμό προς τα κείμενα και την πρόσληψή τους. Στο ποίημα Η Λυπημένη τολμά να συσχετίσει ερμηνευτικά τον έρωτα με την έννοια της πατρίδας, ερευνώντας πόσο κοντά βρίσκεται η «λυπημένη γυναίκα» με τον Ελληνισμό της σεφερικής εποχής.

Στη συνέχεια στο βιβλίο περιλαμβάνεται η Συζήτηση με την Ανθούλα Δανιήλ για μια φωτογραφία του Γ. Σεφέρη. Αφορμή η φωτογραφία του ποιητή στον αρχαιολογικό χώρο της Παλμύρας στη Συρία και η διάδραση που αυτή προκάλεσε μεταξύ της έγκριτης κριτικού Ανθούλας Δανιήλ και του συγγραφέα. Μέσω της οξυδέρκειας των δύο μελετητών η φωτογραφία «ομιλεί» και προκαλεί υποθέσεις για τις σκέψεις του εικονιζόμενου κατάκοπου ποιητή. Ένα έξυπνο παιχνίδι στοχασμών και συνειρμών δια των οποίων «επικοινωνούν» ποίηση και φιλοσοφία.

Δύο κείμενα ολοκληρώνουν το βιβλίο, στα οποία συνδέονται δημιουργικά ποιήματα του Σεφέρη με τα σύγχρονα δραματικά γεγονότα στην Ουκρανία, τη Γάζα και το Ισραήλ: Ένα επίκαιρο σεφερικό ποίημα του 1942 κι ο πόλεμος στην Ουκρανία και Σβήστε το φεγγάρι πάνω από τον ουρανό της Γάζας. Ο Χ.Α. επιχειρεί μια διεξοδική μελέτη-ερμηνεία δια της οποίας καταδεικνύεται ότι η μεγάλη ποίηση είναι διαχρονική άρα και πάντα επίκαιρη· τέτοια είναι η ποίηση του Σεφέρη.

Συμπερασματικά, παρατηρούμε ότι ο τρόπος του Χρήστου Αντωνίου, με τον οποίο μας εισάγει στον πολυπρισματικό κόσμο του Γ. Σεφέρη, αποδεικνύει τη βαθιά γνώση του συγγραφέα και την ικανότητά του να καθοδηγεί αποτελεσματικά τον αναγνώστη, για να κατανοήσει τον διπλωμάτη, ποιητή και άνθρωπο Σεφέρη. Παράλληλα, διαπιστώνουμε ότι ο Χ.Α. δεν είναι μόνο οξυδερκής μελετητής του σεφερικού έργου, είναι συγχρόνως και ο ευαίσθητος πολίτης με κοινωνικά προτάγματα, ιδιότητα που επηρεάζει τη ματιά του και κατευθύνει την κρίση του, ώστε οι ερμηνευτικές προσεγγίσεις του να συγκεράζουν τη φιλολογική έρευνα με την ευρύτητα κοινωνικο-πολιτικών αναζητήσεων. Αξίζει, λοιπόν, να αφεθούμε στον κόσμο του βιβλίου, γιατί θα γνωρίσουμε καλύτερα τον Γ. Σεφέρη και θα αναστοχαστούμε για πολλά.