Χάρτης 82 - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2025
https://www.hartismag.gr/hartis-82/moysikh/i-opera-toi-dasois
Στις 26 Δεκεμβρίου 1831, δόθηκε στην Σκάλα του Μιλάνου η πρεμιέρα μιας όπερας που έμελλε να γίνει κλασική. Ήταν η «Νόρμα» του Βιτσέντζο Μπελίνι, σε λιμπρέτο του σταθερού συνεργάτη του, Φελίτσε Ρομάνι. Τόπος: Γαλατία. Χρόνος: γύρω στο 100-50 π.Χ., επί ρωμαϊκής κατοχής. Η δράση του έργου επικεντρώνεται στο ερωτικό τρίγωνο μεταξύ του Ρωμαίου ανθύπατου της Γαλατίας, Πολιόνε, της πρώην συντρόφου του και αρχιέρειας του ναού των Δρυιδών, Νόρμας, και της νεαρής ιέρειας και ερωτικής αντιζήλου, Ανταλτζίζα. Αυτά ως προς την ιστορία μιας όπερας, που ευτύχησε να έχει μια από τις σπουδαιότερες σοπράνο στον ομώνυμο ρόλο: Η ερμηνεία της Μαρίας Κάλας παραμένει μοναδική, η δε άρια «Casta Diva» έχει ταυτιστεί με αυτήν.
Η αίγλη αυτής της όπερας απλώθηκε πέραν της μουσικής και γνώρισε διάφορες παραλλαγές στα πιο απρόβλεπτα πεδία. Τα κινούμενα σχέδια είναι ένα από αυτά, με το «Μαέστρο» να αποτελεί το πιο διακεκριμένο παράδειγμα. Διαθέτοντας μια πολυπληθή ομάδα από επτά σκηνοθέτες-ανιμέιτορ της ομάδας Illogic, πέντε δημιουργούς εικόνων σε υπολογιστή και δύο ακόμα σχεδιαστές για τα ντεκόρ και άλλες λεπτομέρειες του κινηματογραφικού κάδρου, η ταινία κάνει την ανατροπή. Ο χώρος και ο χρόνος δεν είναι πλέον η Γαλατία υπό ρωμαϊκή κατοχή, αλλά ένα άχρονο πυκνό δάσος. Όσο για τους ερμηνευτές, διαθέτουν τις φωνές γνήσιων τραγουδιστών όμως δεν είναι άνθρωποι, αλλά ζώα.
Βαθιά μέσα στο δάσος γίνεται μια συγκέντρωση διαφόρων ζώων και, υπό το φως του φεγγαριού, ξεκινά η ερμηνεία ενός αποσπάσματος από τη «Νόρμα». Αρχής γενομένης από τον σκίουρο που εκτελεί χρέη μαέστρου, όλη η χορωδία αποδίδει πιστά το έργο. Σε διάστημα δύο λεπτών εκτελούν ένα απόσπασμα από τη β΄ πράξη της όπερας («Squilla il bronzo del Dio»), έχοντας μοιράσει τους ρόλους. Σκαντζόχοιροι, βάτραχοι, χελώνες, ελάφια, αλλά και ψάρια, είναι οι τενόροι, βαρύτονοι κ.λπ. του έργου, με ένα ωδικό πτηνό (αυτοδικαίως σε ρόλο σοπράνο) να ερμηνεύει μια άρια της Νόρμας.
Πίσω από αυτή τη φαντασμαγορία, με πιο εντυπωσιακή πτυχή τις φωτορεαλιστικές εικόνες που δημιουργήθηκαν σε υπολογιστή, βρίσκεται μια κλασική ηχογράφηση της Ορχήστρας της Εθνικής Όπερας της Ουαλίας, με τη διεθνούς φήμης Αυστραλή σοπράνο Ντέιμ Τζόαν Άλστον Σάδερλαντ (1926-2010) να ερμηνεύει το ρόλο της ―φτερωτής στο βίντεο― Νόρμας και το βαρύτονο Σάμουελ Ράμι το ρόλο του δρυίδη Οροβέζο.