6. Moντερέι

Έχοντας αφήσει πίσω δύο μαγικές πόλεις (Μalibu και κυρίως Santa Barbara) των ακτών του Ειρηνικού στην Καλιφόρνια, στις 10 Μαΐου του 2016, στο Monterey ―μία μικρή πόλη 30.000 κατοίκων και κάτι στον ομώνυμο κόλπο― είχε μία γκριζωπή συννεφιά. Στο ξενοδοχείο «Pacific» πίσω από την μεγάλη τζαμαρία της ισόγειας αίθουσας του πρωινού, σχεδόν χαράματα, έσκαζαν στο βάθος ήσυχα γκρίζα κύματα, ενώ ένα ηλικιωμένο ζευγάρι έκανε τζόκινγκ στο σανιδένιο διάδρομο της αμμουδιάς. Στην αίθουσα του πρωινού καθόταν μία γυναίκα μόνη, αμακιγιάριστη αλλά άψογα ντυμένη, αισθησιακή, ξυπόλητη, με τις άσπρες παντόφλες του ξενοδοχείου και βλέμμα απλανές. Πίνακας του Edward Hopper…
Η πόλη ιδρύθηκε στα μέσα του 18^ου αι., η μόνη που διέθετε εκείνη την εποχή δημόσια βιβλιοθήκη, θέατρο, σχολείο, εφημερίδα, τυπογραφείο και πολύ γρήγορα έγινε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα αλιείας και κονσερβοποιίας στον κόσμο ― ιδιαίτερα της σαρδέλας. Προς τιμήν των εργατών της είναι στημένο ένα πολυάνθρωπο χάλκινο σύμπλεγμα στην παραλία όπου καταφεύγουν ακόμη θαλάσσιοι λέοντες κρυμμένοι ανάμεσα στο δάσος των φυκιών. Μετά τον πόλεμο μεταβλήθηκε σταδιακά σε πολύ σημαντικό τουριστικό προορισμό, με δεκάδες ξενοδοχεία, μουσικά φεστιβάλ κ.λπ. Όλα ήσυχα, λες και η πόλη είναι ακατοίκητη. Σπίτια χαμηλά και μαγαζάκια, και ένας μεγάλος ναός των καθολικών σε χαμηλό ύψωμα. Και ξαφνικά φωνές παιδιών μέσα στο απίστευτης τελειότητας ενυδρείο (αρχιτεκτονική, τεχνολογία, εκθεσιακή παρουσίαση) προς την άκρη της ερημικής παραλίας. Σύγχρονη τελειότητα και φωνές του μέλλοντος από τη μία, ησυχία μιας πόλης με παρελθόν από την άλλη.

7. Βαλπαραΐσο

Στις 2 Ιουλίου του 2012 στην πρωτεύουσα της Χιλής το Σαντιάγκο ο ουρανός ήταν καταγάλανος και ο καιρός περίπου σαν τις αρχές της άνοιξης σε μας. Από το ξενοδοχείο «Πλάσα Σαν Φρανσίσκο» το Βαλπαραΐσο απέχει περίπου 120 χλμ. δυτικά. Περνάς ανάμεσα από οπωρώνες και από χιλιάδες στρέμματα με αμπελώνες, διάσημους για την παραγωγή κρασιού για κάθε βαλάντιο. Η πόλη είναι κτισμένη σε πολλούς λόφους ―όπου κάθε πολεοδομικός κανονισμός θα σήκωνε τα χέρια!― δύο από τους οποίους είναι προστατευόμενοι από την Unesco για τα μονώροφα ή διώροφα σπιτάκια που έκτιζαν ναυτικοί που επέστρεφαν οριστικά: γαλάζια ή μπλε ρουά, πράσινα, κόκκινα, φούξια, πορτοκαλί, κίτρινα… Μία επίγεια χρωματική πανδαισία που μόνο σε μικρές πόλεις της Λατινικής Αμερικής μπορείς να δεις, κυρίως του Μεξικού ή της Γουατεμάλας. Ας πούμε την παραδείσια Αντίγκουα στη Γουατεμάλα, ή όλη, λίγο έξω από την Πόλη του Μεξικού, την Coyoacan και πιο πολύ εκεί τα γαλάζια της Casa Azul, του μουσείου/σπιτιού της Φρίντα Κάλο. Με ένα κήπο κομμάτι της Εδέμ. Οι κατηφόρες στο Βαλπαραΐσο έχουν μία απίστευτη κλίση και όλες καταλήγουν στο ιστορικό κέντρο με κτήρια μιας άλλης εποχής όταν το λιμάνι ήταν απαραίτητος σταθμός για τη ναυσιπλοΐα πριν την κατασκευή της διώρυγας του Παναμά. Από ψηλά, με τα δεκάδες πλοία που περιμένουν να ξεφορτώσουν ή να φορτώσουν, κυρίως χαλκό ή κρασιά, είναι απόκοσμα γαλάζιο και φαίνεται σα να υπερίπταται, σα να υπακούει σε ανώτερες δυνάμεις. Την πόλη αυτή έχει ως σκηνικό το προτελευταίο πεζογράφημα του Μένη Κουμανταρέα, Θάνατος στο Βαλπαραΐζο (εκδ. Πατάκη 2013). Αναφέρεται στην διαφυγή στην πόλη αυτή όπου ζούσε μόνιμα η κόρη του, του ετοιμοθάνατου και έκπτωτου προέδρου της Ανατολικής Γερμανίας Έριχ Χόνεγκερ το 1989 και σε ένα εν εξελίξει πολιτικό θρίλερ, διανθισμένο με διαφορετικών ιδεολογικών κατευθύνσεων διαλόγους. Σε υπόγειο σπιτιού αυτής της πόλης κρυβόταν για τέσσερις μήνες το 1948 ο Νερούντα επί δικτατορίας Βιντέλα. Ήταν η αρχή της περιόδου που γράφτηκε το Κάντο Χενεράλ…

_{Καλοκαίρι 2023}