Για δεκαετίες η επιστημονική κοινότητα αντιμετώπιζε τις ιστορίες για ανεξήγητες εξαφανίσεις ως αστικούς μύθους, παρερμηνείες φυσικών φαινομένων που νόμιζε πως πλέον κατανοεί, όπως ο σφαιρικός κεραυνός, ή συναστρίες συνθηκών που καμπυλώνουν το αναμενόμενο χωρίς να προκαλούν τρόμο. Ωστόσο, μια σειρά πρόσφατων περιστατικών –σκόρπιων στα δυο ημισφαίρια και σχεδόν αόρατων στη δημόσια συζήτηση– έχει αρχίσει να συγκεντρώνει μαγνητικά το ενδιαφέρον ερευνητών και τις επιφυλλίδες των επιστημονικών μαγκαζίνων, που μιλούν πλέον, διστακτικά και αυτάρεσκα, για ένα «νέο φαινόμενο»: την εξαφάνιση ανθρώπων όταν παραμένουν εντελώς μόνοι πάνω από εννέα λεπτά.

Αν και κανείς δεν είναι ακόμα πρόθυμος να ρισκάρει τη φήμη του, καταδεικνύοντας την ύπαρξη ενός «άγνωστου φυσικού νόμου» κι ευγνωμονώντας τη φύση για δυο σίγουρες γενιές διδακτορικών, το μοτίβο είναι εντυπωσιακά συνεπές. Τα περιστατικά φαίνεται να σχετίζονται με περιόδους πλήρους απομόνωσης, συχνά σε οικιακούς ανύποπτους χώρους, και συνοδεύονται από ένα εισέτι γριφώδες χρονικό κάδρο: εννέα λεπτά. Πρόκειται για τη διάρκεια που, σύμφωνα με κάποιες πρώτες αναλύσεις κι απόπειρες συνεντεύξεων, μεσολαβεί από την τελευταία ανιχνεύσιμη ανθρώπινη δραστηριότητα μέχρι το σημείο της εξαφάνισης. Μετά το πέρας αυτού του διαστήματος, το άτομο φαίνεται να χάνεται μυστηριωδώς χωρίς να αφήνει ίχνη πάλης, κρυφής διαφυγής, ή κάποιας έστω υποτυπώδους υστεροφημίας.

Τα ερευνητικά ινστιτούτα που συμμετέχουν απρόθυμα στην προς το παρόν ανεπίσημη έρευνα, τονίζουν ότι δεν πρόκειται για μεθοδευμένες ή εμπρόθετες εξαφανίσεις. Οι χώροι βρίσκονται άθικτοι, οι προσωπικές συσκευές παραμένουν στη θέση τους δίπλα στον φούρνο μικροκυμάτων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας εμφανίζουν παρεμβολές τη στιγμή της εξαφάνισης, διάρκειας ενός με δύο δευτερολέπτων, πιθανότατα λόγω του ίδιου του κβαντικού φαινομένου. Μετά επανέρχονται πλήρως στη φυσιολογική λειτουργία, ενώ το άτομο έχει εξαφανιστεί.

Αυτό το αναδυόμενο μοτίβο θέτει πιεστικά ερωτήματα. Πρόκειται για επιστημονικό φαινόμενο άγνωστης αιτιολογίας ή φαινόμενο οντολογικής, ακόμα και θεολογικής φύσης, όπως η άμωμος σύλληψη; Μιλάμε δηλαδή για κάτι δομικά δισυπόστατο, για μια μεταφυσική κένωση με τοπολογικούς πλέον όρους; Ή για κάποια μορφή ακραίας αποσύνθεσης ταυτότητας, μια βαρυτική αποφατικότητα που απολήγει σε κυριολεκτική απουσία; Μήπως σημειοθετεί κάτι ακόμη βαθύτερο, κάτι που αγγίζει τη φύση της αντίληψης και το εκμαγείο της ύλης πέρα απ’ την επιστήμη;

Η πιο τολμηρή –και μέχρι τούδε αδιανόητη– υπόθεση προέρχεται από θεωρητικούς φυσικούς που εξετάζουν τη δομή του χωροχρόνου, την ύφανση αυτού που τα εγγόνια του Χιγκς ονομάζουν hicnunc («εδωτώρα»). Ορισμένοι μιλούν για «κβαντωμένα παράθυρα» στην ύπαρξη: σύντομα διαστήματα μέσα στα οποία η συνείδηση, όταν δεν «επιβεβαιώνεται» από άλλες παρουσίες, αποσυνδέεται από την τοπική πραγματικότητα, όπως ακριβώς τα υποατομικά σωματίδια χάνουν τη σταθερότητά τους όταν δεν αλληλεπιδρούν. Δεν λείπουν, δεν εξέλειπαν ακόμα εκείνοι που σχετίζουν το φαινόμενο με τον διαβόητο χρόνο Πλανκ, το θεωρητικά μικρότερο δυνατό κλάσμα χρόνου, υποστηρίζοντας ότι η ανθρώπινη υπόσταση ενδέχεται να είναι ευθραυστότερη ή φασματικότερη απ’ όσο πιστεύαμε. Ότι δηλαδή τα εννέα λεπτά που προηγούνται της εξαφάνισης αντιστοιχούν σε περίπου 10⁴⁶ χρονικά κβάντα. Για την ακρίβεια: 9 min = 540 s / (5,39 × 10⁻⁴⁴ s) ≈ 100,18×10⁴⁴, δηλαδή 9 λεπτά ≈ 1 × 10⁴⁶ χρόνοι Πλανκ, ένας αριθμός συγκρίσιμος με τις κοσμικές κλίμακες πλήθους ατόμων, τάξη μεγέθους παρόμοια με τον αριθμό των κυττάρων που θα υπήρχαν σε έναν γαλαξία μεγέθους ανθρώπου ή ζέβρας, όπου ακόμη και μια μικρή διακοπή στην «ανασύνθεση» της απτότητας σε επίπεδο Πλανκ μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη κατάρρευση.

Η θεωρία, που κράτησε αξύριστους για μέρες τους συνέδρους, όσο ρεβιζιονιστική κι αν ακούγεται, αποκτά πλέον βάρος και καύσιμο αποτύπωμα στα μαργκινάλια των συμποσίων, καθώς αυξάνονται οι μαρτυρίες: άνθρωποι που ένιωσαν ξαφνική απώλεια προσανατολισμού όταν έμειναν μόνοι, φευγαλέες «σκιές» στην περιφερειακή όραση, λεπτά που «χάθηκαν» ανεπιστρεπτί. Προς το παρόν τίποτα δεν αποδεικνύεται με όρους ψυχοφυσικής, μια τρύπα στο νερό κι οι εικασίες των ισοτόπων, αλλά και τίποτα δεν διαψεύδεται οριστικά στις πρόσφατες μακροημερίδες. Οι δημοσιογράφοι που κουβάλησαν ως εδώ κάποιον ακαδημαϊκό τους τίτλο, τελικά προτίμησαν τον μπουφέ.

Αν και η κοινωνία δεν έχει ακόμα αντιληφθεί την πιθανή κλίμακα του ζητήματος, η έρευνα διευρύνεται σε ορεινές κωμοπόλεις. Το φαινόμενο απαιτεί πλέον δημόσιο διάλογο, διαφάνεια και θεσμική προσοχή ως τις πλαγιές του Αίμου. Σε μια εποχή που οι μονώσεις και τα κουφώματα αυξάνουν τη μοναξιά, κι οι οθόνες αφής επιτρέπουν μια άμεση επαφή με γυαλί, η ιδέα ότι η παρουσία του άλλου μπορεί να αποτελεί κυριολεκτικό θεμέλιο της ύπαρξής μας δεν αποπνέει πια την αύρα ψυχωφελούς επιλογικής πομφόλυγας σχολικών εκθέσεων.

Ίσως οι επόμενοι μήνες αποκαλύψουν αν πρόκειται για παρεξηγημένο κοινωνικό σύμπτωμα, για αστειάκι του σκοτεινού διαδικτύου δακτυλογραφημένο με τους αντίχειρες, ή για κάτι ακόμα πιο ερεβώδες και δυσεξιχνίαστο. Ως τότε, οι ειδικοί συνιστούν ψυχραιμία και καλό αερισμό των χώρων. Και ίσως το γελοία στοιχειώδες, ολότελα οπισθοδρομικό όσο και αποτελεσματικό μέτρο προφύλαξης: μην μένετε μόνοι για μεγάλα διαστήματα. Για παν ενδεχόμενο.