αγγελική: χορός ντυμένων ως αγγελιαφόρων σε συμπόσια στη γενέτειρα του Αρχιμήδη, όπου αρχικά την εξουσία κράτησαν απόγονοι των αποικιστών, οι γαμόροι (γεωμόροι)

αντιπατητής: με υπέρ και κατά λόγου πατήματα, που ξεκίνησαν στο Μεσοχώρι Καρπάθου, με αντιωρολογιακή κατεύθυνση

από παν και κα: έχοντας βάση το τικ, από την περιοχή της Ματσούκας, στην Τραπεζούντα, ενώ στα χωριά κοντά στη Λιβερά λεγόταν καπικεάτκον και τον χόρευαν με το τραγούδι Εσκέρτε ο Γιακούπαγας, Ελένε μου τέρεν την τιμασίας, ωφ ωφ

απόκινος: με προκλητικό κούνημα της μέσης, πολλές γυναίκες μαζί, τις οποίες αποκαλούσαν μακτροκτυπίες ή μακτρίστριες, παραπέμποντας στον μακτρισμό, σύμφωνα με τον Αθήναιο (Δειπνοσοφισταί, ΙΔ' 629C, 26)

αραμπέσκ: αραβούργημα, όπου μοίρα της χορεύτριας είναι να στέκεται, με τεντωμένο το βοηθητικό πόδι, στα δάκτυλα ή με το πέλμα στο δάπεδο, ενώ γυρισμένο προς τα έξω, πίσω από το σώμα, είναι το άλλο πόδι ανυψωμένο, συχνά σε γωνίες 45 ή 90 μοιρών

βαλς: όπου και αν το βάλ’ς

βίβασις: λακωνικός χορός, στον οποίο νικητής προέκυπτε από τον αριθμό πηδημάτων, καθώς αγόρια και κορίτσια συναγωνίζονταν πηδώντας ψηλά, εναλλάξ με το ένα ή το άλλο πόδι ή και με τα δύο, ενώ με τα πόδια άγγιζαν τα οπίσθιά τους, με επίγραμμα για μια νικήτρια, σύμφωνα με τον Πολυδεύκη (IV, 102), να αναφέρει ότι πέτυχε χίλια κομμάτια

γκιντά: γυναικείος χορός από την περιοχή του Παντζάμπ, που συνοδεύεται από ρυθμικά παλαμάκια, ενώ ηλικιωμένες που στέκονται πιο πίσω τραγουδούν

ζεϊμπέκικο: ζέει / ζει στην αλατινογένεια

καλλαβίς: παραπέμποντας στις σουσαμόπιτες (πρόδρομο παστέλι) των αρχαίων Αθηναίων, «καλλαβίδας δε βαίνει σησαμίδας δε χέζει», αναφέρει στην κωμωδία Κόλακες ο Εύπολις (Αθήν. ΙΔ', 630Α, 27) σχετικά με τον άσεμνο αυτόν χορό

καν καν: μπορείς / μπορείς

καρσιλαμάς: αντικρυστός επίσης

κούμπια: ξεκουμπώνει;

λαμπά[ντ]α: σε λιώνει, πιστεύουν, κυματοειδώς, με τυμπανιαία προέλευση από καριμπό και στοιχεία μερένγκε, σάμπα, βραζιλιάνικου τανγκό maxixe και forró, από τη λέξη forrobodó (σπουδαίο πάρτι ή φασαρία), που έχασε την αρνητική σημασία της καταπλέοντας στη Βραζιλία, αν πράγματι προέρχεται από το forbodó (παραφθορά του faux bourdon), όπως έλεγαν τα βαρετά πάρτι στην πορτογαλική βασιλική αυλή

μάμπο: μετεξέλιξη κουβανέζικου danzón

μπαλέτο: χορευτική παράφραση ξιφασκίας, που μαζί με τα πηρούνια η Αικατερίνη των Μεδίκων εισήγαγε στη γαλλική αυλή, με όνομα από παραφθορά του ρήματος βαλλίζω > μπάλος / ballo[ballare] > υποκοριστικό balleto

μπάλος: Τι σε μέλλει εσένανε;

μπάσο: δώστε βάση

μπολερό: μπολ με νερό

οριεντάλ: αποπροσανατολισμός

πάσο ντόμπλε: υαλομάχος εν Ταύροις

πασσακάλια: έχοντας αναδυθεί ως μουσική χορού, τυποποιείται από τον Φρεσκομπάλντι ως παραλλαγές σε ένα βάσιμο, που επίσης μπορεί να παραλλάσσεται, συνεχίζοντας έως τον Άρβο Περτ και αργότερα

πηδηχτός: ο θόρυβος των ποδοκροτημάτων γλυτώνει από τον πατέρα το μωρό

πόλκα: με μικρά μισά βήματα (půlka = μικρό μισό, στα τσέχικα)

πυρρίχιος: αρχαιότερη εκδοχή του πόλεμος πατήρ

ράσα λίλα: ο χορός της θείας αγάπης του Κρίσνα

ροκ ’ν ρολ: χορός του Σίσυφου

ρούμπα: βαρύς βηματισμός, εύκαμπτος γοφός

σάμπα: σάμπως;

σαραμπάντα: Αχ και Μπαχ

σούστα: φούστα μπλούζα (διπλωματική αργκό για εκδηλώσεις όπου δεν απαιτείται επίσημο ένδυμα)

στριπτίζ: η θεά της γονιμότητας και του πολέμου, Ιερόδουλος των Ουρανών και Αγία Παρθένα για τους Σουμέριους, Ινάννα συνδέεται, πριν από τη Σαλώμη, με τελετουργική αφαίρεση ρούχων, βγάζοντας από ένα πέπλο σε κάθε μία από τις επτά πύλες, καθώς κατεβαίνει στον κάτω κόσμο, ενώ σε αναβίωση το 1890, για ψύλλου πήδημα, μια γυναίκα σιγά σιγά ξεντύνεται ψάχνοντας έναν ψύλλο που την ενοχλεί, χωρίς να παραγνωρίζεται και το ανάποδο στριπτίζ, αφού όλοι γυμνοί γεννιούνται και σταδιακά ντύνονται

συρτός: σκυφτός, σουρωτός, σταυραετός

Ταναμπάτα: ιαπωνικά χορογραφούνται δύο ερωτευμένα αστέρια, που χωρίζει ο γαλαξίας και συναντιούνται, το έβδομο βράδυ του έβδομου μήνα μία μόνο φορά κάθε χρόνο, πάνω στη γέφυρα, που φτιάχνουν τα πουλιά με τα φτερά και το σώμα τους ενώνοντας τα δύο άκρα του ουράνιου ποταμού, εφόσον δεν βρέξει και δεν ανεβεί η στάθμη του νερού

ταραντέλα: κινήσεις μετά από τσίμπημα ταραντούλας, με όνομα που συνδέεται με τον Τάραντα (στην Απουλία, όπου όμως υπάρχουν πουλιά), που ίδρυσε ο γιος της Σατυρίας Τάρας, έχοντας ναυαγήσει και σωθεί, πόλη από την οποία μάλλον κατάγεται ο Σωσίβιος, η ζωή του οποίου ως μακιαβελικού υπουργού του Πτολεμαίου του Φιλοπάτορος θα μπορούσε να γίνει σενάριο του Ταραντίνο

Τερψιχόρη: με λύρα, αυλό και τρίγωνο συχνά απεικονίζεται η μούσα του χορού και των δραματικών χορικών, που αναφέρεται και ως μητέρα των Σειρήνων

τζάιβ: με το τακούνι στιγμιαία να αγγίζει το πάτωμα, με ξαφνικές κινήσεις, κλοτσιές και στροφές, με αστραγάλους και γόνατα να κινούνται περισσότερο από τους γοφούς, με σταθερό το πάνω μέρος του σώματος, ενώ το κάτω ανεβοκατεβαίνει σαν ελατήριο, ο χορός λέγεται και Cake Walk, γιατί οι πρώτοι διαγωνισμοί τζάιβ είχαν μια τούρτα ως έπαθλο

τζιγκ: ιρλανδικός νευρισμός

τζουμάρ: σε γάμους στο νότιο και κεντρικό Παντζάμπ δεν είναι ασυνήθιστο πατέρας, γιος και εγγονός να ταλαντεύονται μαζί, καθώς μιμούνται βήματα ζώων και πουλιών, με το αριστερό χέρι κάτω από τα πλευρά, ενώ με το δεξί χειρονομούν, καθώς στα χέρια επικεντρώνεται ο χορός αυτός, αποκλειστικά για άντρες

την ή τάνγκο: ουδέν λακωνικότερον του μπαρόκ

τουίστ: τροφή, στροφή, διαστροφή

τσα τσα τσα: ανανεώσιμη θέση ευθύνης σε οίκους αντοχής

υπόρχημα: ύμνος και χορός αφιερωμένοι στον Απόλλωνα, που ο Αθήναιος συγκρίνει με τον κωμικό χορό κόρδακα

ύφος σύγχρονο ή μοντερνισμός (stile moderno): μετά τον Μοντεβέρντι

φλαμένκο: όλοι λένε ότι ακούνε ανάμειξη ανδαλουσιανής, αραβικής, σεφαραδίτικης και τσιγγάνικης μουσικής, ενώ λίγοι ρωτούν για σχέση με Φλάνδρα και Φλαμανδούς

φόξτροτ: βηματισμός της αλεπούς, ενώ Harry Fox ονομαζόταν ο εμπνευστής του επιτόπου επί σκηνής χορού, που με την ομάδα του το 1914 προσέλαβε μεγάλος κινηματογράφος στη Νέα Υόρκη, για να προσφέρουν χορευτικό διάλειμμα μεταξύ ταινιών

χασάπικος: νύχτα Αγίου Βαρθολομαίου για χορτοφάγους ιδίως

χιπ χοπ: νότιο Μπρονξ / beatbox, γκράφιτι / gravity

χορεία: κυκλικός χορός που περικυκλώνει την ιστορία της κίνησης

χορός της βροχής: κινήσεις αυτοχθόνων, που εύχονται κατακλυσμός να εξαλείψει τους αποικιστές, με πρόφαση το πότισμα των σπαρτών

χορός: χώρος περιστροφικός

[ Από τις καταλογογραφίες ]

ΣΧΕΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Χουλιάρας, Περί πλάνης; Στο αφιέρωμα «Περιπλάνηση»