ΣΤΙΓΜΑΤΑ

Αφιέρωμα στον Θανάση Βαλτινό
(Επιμέλεια: Βασίλης Παπαγεωργίου)

Συνεργάζονται: Γιώργος Αλισάνoγλου, Μιχάλης Βιρβιδάκης, Σοφία Βούλγαρη, Νίκος Δαββέτας,  Κωστής Δανόπουλος, Γιώργος Δρίτσας, Κώστας Καβανόζης, Έλσα Κορνέτη, Κώστας Κουκάκης, Ίνγκεμαρ Λίνταλ, Κλαίρη Μιτσοτάκη, Γιώργος Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης, Αναστάσιος Μάριος Μιχαηλίδης, Σοφία Νικολαΐδου, Μίκαελ Οικονόμου, Έλενα Πέγκα, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Έρη Σταυροπούλου, Βίκυ Τσελεπίδου, Πάβλος Χαμπίδης,  Κώστας Χατζηαντωνίου, Γιώργος Χουλιάρας

Πιο πολύ θυμάμαι εκείνο το Μικρό Κλασικό με τα Κόκκινα σκαρπίνια, που με είχε ως παιδί φοβίσει σχεδόν εξίσου με τον Κίτρινο Νάνο. Που χόρευε η κοπέλα μέχρι που τα πόδια της χάθηκαν και πήγε προς τον ουρανό, κι η νεαρή ψυχή μου ταράχτηκε, σαν χορός του θανάτου μου είχε φανεί αυτός. Τι ήταν; Βόρειο παραμύθι, Άντερσεν, τι άλλο;
Κι όταν μου είπε ο Διονύσης Σαββόπουλος να φτιάξουμε έναν δίσκο για τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά, σαν να πήγα μέσα μου να το διορθώσω, μεγάλος πιο ήπια για τον χρόνο να ’γραφα, να σημείωνα.
Κι επειδή από τη Ρωσία η Μαργαρίτα πατινάζ στον πάγο ήξερε και τα πατίνια της τα είχε πάντα σε επιφυλακή (πού ήταν εκείνο το εδώ παγοδρόμιο τότε; Στο Χαλάνδρι μάλλον, κάπου εκεί), είπα το κόκκινο με το άσπρο του πάγου να υπάρξει, για το παρόν να γίνει χρώμα, της ζωής, του σήμερα.
Τότε. Που και τότε σήμερα ήταν. Τώρα χτες πολύ.

( Από το ανέκδοτο βιβλίο Νουάρ στιγμές )

ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΠΑΤΙΝΙΑ με την Μαργαρίτα Ζορμπαλά σε στίχους Σωτήρη Κακίση και μουσική Άγγελου Κατσίρη από τον ομώνυμο δίσκο (παραγωγή του Διονύση Σαββόπουλου, Lyra 1984). 

Δείτε με πώς ισορροπώ,
                δείτε πώς πατινάρω,
                στον πάγο πάνω πώς μπορώ
                να τρέχω, να φρενάρω.

                Στον πάγο μέσα κύλησαν
                πολλές στιγμές και πάθη,
                το κάθε ψέμα, τα πολλά
                ερωτικά μου λάθη.

                Ο πάγος και το παρελθόν
                χλομό και άσπρο είναι,
                όμως εσύ μες στο παρόν
                έγχρωμος τώρα μείνε.

                                 Τι περιμένεις; Φόρεσε
                                τα κόκκινα πατίνια!
                                Στροβιλιστείτε, παίζετε
                                σαν τρυφερά δελφίνια.

Eros Media Group ονομάζεται η ινδική εταιρεία παραγωγής, η οποία χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη και χωρίς ανάμειξη του σκηνοθέτη άλλαξε το τέλος της ταινίας Raanjhanaa, που είχε χρηματοδοτήσει το 2013. Γλώσσα της ταινίας ήταν η διάλεκτος Χίντι της ινδουστανικής, μίας από τις πιο ομιλούμενες γλώσσες στον κόσμο, μετά τα μανδαρινικά κινεζικά, τα ισπανικά και τα αγγλικά. Ο όρος προέρχεται από τη λέξη Χιντ, που σημαίνει Ινδία στα περσικά. Είναι τραγικό το τέλος στο αρχικό ρομαντικό δράμα ενός Ινδού, που ερωτεύεται Μουσουλμάνα. Ως Ambikapathy, που είναι ο τίτλος της ταινίας στη γλώσσα Ταμίλ, κυκλοφορεί το έργο με εναλλακτικά ευτυχές τέλος. Μητέρα Ινδία και άλλες κλασικές ταινίες περιλαμβάνονται στον κατάλογο της εταιρείας. Οι διαδικτυακές υπηρεσίες της, που λέγονται Eros Now, προσφέρουν περισσότερους από έντεκα χιλιάδες τίτλους. Απαντώντας σε επικρίσεις, ο επικεφαλής της εταιρείας δήλωσε ότι «χρειάζεται μία συμβιωτική αντίληψη του τι επιτρέπει η τεχνολογία, του τι μπορεί να προάγει η δημιουργική διαδικασία και του τι αποδέχεται το κοινό».
Σε μία περίοδο, όταν από πλευράς Μπόλιγουντ πολλαπλασιάζονται τα ρεπεράζ για το γύρισμα ταινιών στην Ελλάδα, η επιστράτευση της τεχνητής νοημοσύνης από την ινδική εταιρεία δεν πέρασε απαρατήρητη από ρέκτες στον χώρο της λογοτεχνίας. Καμία δυνατότητα δεν μένει αναξιοποίητη από όσες προσπορίζεται ακόμη και μία άτεχνη νοημοσύνη. Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν κάποιες περιπτώσεις αλλαγής τέλους, που καθησυχάζει τους αναγνώστες, αχανή καθιστώντας τα όρια της λογοτεχνίας.
Η Άννα Καρένινα δεν αυτοκτόνησε, επιβεβαίωσε απόγονός της, που ανέλαβε να εξυγιάνει τους ελληνικούς σιδηροδρόμους, συνδέοντας τον Μυστρά με το ρωσικό μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στο Άγιο Όρος και με τελεφερίκ Καλαμπάκα και Μετέωρα. Η ιστορία αυτοχειρίας επέτρεψε να διαφύγει στο Παρίσι, όπου άνοιξε οίκο μόδας, στον οποίο σε βαθύ γήρας εργαζόταν η Μαντάμ Μποβαρί, όπως και η Μόλι Μπλουμ. Με πλούσιο βιογραφικό, ο Δον Κιχώτης αναδείχθηκε σε διευθυντή δημιουργικού επιχείρησης με ανεμογεννήτριες. Συνήλθε και ο Γκρέγκορ Σάμσα από ταυτίσεις με το αντικείμενό του, που προκαλούσε η συνεχής μελέτη. Απέκτησε πτυχίο εντομολόγου.
Στα καθ’ ημάς, η Ένωση Γονέων απένειμε Βραβείο Παιδαγωγού στη Μήδεια, που σε θαλάσσιο ταξίδι ήσυχα είχε κρατήσει τα παιδιά, που κάποιος άλλος θα είχε σκοτώσει. Ένα κουβάρι από όρκους ξανατύλιξε Αριάδνη και Θησέα. Με κουμπάρα την Ανδρομάχη μονιμοποίησαν τον ηρωικό δεσμό τους Αχιλλέας και Πάτροκλος. Ο Ορέστης συνέχισε να γηροκομεί την Κλυταιμνήστρα. Από την άλλη πλευρά, στην Ασία, έστειλε ο Δίας την Ευρώπη. Επιστημονικές εξελίξεις επέτρεψαν την απόψυξη του Ουόλτ Ντίσνεϊ. Εξισορροπώντας τα 14 παιδιά, που έχει αποκτήσει ο Ίλον, η Ούρσουλα, με επτά παιδιά, και ο Ντόναλντ, με πέντε, ανακοίνωσαν ότι περιμένουν δίδυμα.
Δεν υπάρχει τέλος στις αλλαγές, που κοινή καθιστούν τη γνώμη, είναι η απόκριση στο ερώτημα αν εντέλει όλα αλλάζουν ή αν πρόκειται για αλλαγές χωρίς τέλος. Το χάπι εντ είναι ένα χάπι. Το καταπίνουμε. Οι φαρμακοποιοί ζουν άσχημα. Εμείς χειρότερα.

_{ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ}

Θεώρημα του ενός βιβλίου / Περί πλάνης; / Ουλοιπόν

Εκτός από τις γελοιογραφίες χωρίς λόγια στο διαγωνισμό του περιοδικού New Yorker, για το οποίο μιλάει σε άλλο σημείο αυτού του τεύχους ο Feggo, έστειλε και μια γελοιογραφία του, με λόγια αυτή τη φορά, στον αντίποδα των «βουβών» σκίτσων. «Μια αναθεωρημένη ματιά στα καρότσια του σουπερμάρκετ» γράφει στο συνοδευτικό σημείωμα, αποδεικνύοντας ότι η ανα-θεώρηση μιας απόλυτα συνηθισμένης εικόνας μπορεί να επιφυλάσσει την ανατροπή και να προσφέρει αβίαστο γέλιο.