————————

Η Αναστασία Αφανασίεβα (Anastasia Afanasieva) γεννήθηκε το 1982 στο Χάρκιβ (Χάρκοβο). Έχοντας σπουδάσει στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ουκρανίας, εργάζεται σε ψυχιατρική κλινική. Το ποίημα, που έχει γραφεί στα ρωσικά, δημοσιεύτηκε στις αρχές Μαρτίου. Η απόδοση είναι από μετάφρασή του στα αγγλικά.

————————

Σωροί από ρούχα

Τα τελευταία είκοσι χιλιόμετρα έως τα σύνορα έπρεπε να τα διασχίσω με τα πόδια. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν οι σωροί από ρούχα και άλλα προσωπικά αντικείμενα στην άκρη του δρόμου. Τα είχαν αφήσει όσοι προηγήθηκαν. Όσο πιο μακριά κουβαλάς πράγματα, τόσο δυσκολότερο γίνεται, είπε. Τι κρατάμε; Τι μένει; Τα αφήσαμε όλα, ακούς να λένε, ακόμη και αν κάτι κουβαλούν. Το πιο δύσκολο είναι να αδειάσεις το κεφάλι σου. Πρόσωπα, τόποι, λόγια που προσθέτουν βάρος. Λέξεις και εικόνες φλέγονται. Καψαλίζουν βλέφαρα και χείλη. Μαζί προχωρούν άφωνοι και τυφλοί. Στους κήπους τα σώματα γίνονται λίπασμα. Στο έδαφος βόμβες φυτρώνουν. Κορμοί χωρίς άκρα. Ένα πόδι, λες και περπάτησε μόνο του. Χειμώνας, υγρασία, λάσπη.
Χθες βρήκαν σύνδεση, λέει μια φοιτήτρια που σπουδάζει στο εξωτερικό. Κάνει κρύο στη Μαριούπολη. Δεν υπάρχει θέρμανση. Ο αδελφός μου προσπαθούσε να ακουστεί θετικός. Όμως δεν έχουν τρόπο να φύγουν από την πόλη, που είχε γίνει ομορφότερη. Υπήρχε καινούργιο εμπορικό κέντρο. Τώρα όλα έχουν καταστραφεί. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι αυτό συμβαίνει. Ο πατέρας μου δουλεύει εδώ και είμαστε μαζί. Κλαίει κάθε πέντε λεπτά. Η μαμά και ο αδελφός μου κατέβηκαν στο γκαράζ. Είναι επικίνδυνα πιο ψηλά. Κοιμούνται στο αυτοκίνητο. Άλλα δέκα άτομα μένουν εκεί. Βοηθούν ο ένας τον άλλον. Είχαν γεμίσει τη μπανιέρα με νερό πριν κοπεί. Πρόλαβαν να μαγειρέψουν ένα καζάνι σούπα, όταν είχε ηλεκτρισμό. Αγόρασαν κονσέρβες, αλλά τελειώνουν. Πεινώ, αλλά δεν θέλω φαγητό, είπε η μαμά μου. Δεν υπάρχει φόβος πια. Συνηθίσαμε τις βόμβες, τους πυροβολισμούς. Είμαστε εξαντλημένοι. Θέλουμε να είμαστε ασφαλείς.
Επιδεινώνεται η κατάσταση, ανακοινώνει ο Ερυθρός Σταυρός. Παιδιά δεν έχουν να φάνε. Έχουν αρχίσει επιθέσεις και κλοπές τροφίμων. Κλέβουν βενζίνη από αυτοκίνητα. Καταστήματα και φαρμακεία λεηλατήθηκαν. Άνθρωποι αρρωσταίνουν. Όσους δεν χωρούν τους διώχνουν από τα καταφύγια.

ΤικΤοκ

Χορεύοντας σε ήχους από σειρήνες, ένα τουρ στην κατεστραμμένη από βομβαρδισμούς πόλη της, το Τσερνίχιβ, που έχει βιντεοσκοπήσει, κοινοποιεί νεαρή ΤικΤόκερ. Μια ηλικιωμένη γυναίκα μεταφέρεται σε καρότσι σουπερμάρκετ στο Ιρπίν. Ένα παιδί σφίγγει στην αγκαλιά τον σκύλο του φτάνοντας στην Πολωνία. Η θάλασσα είναι κοντά, το παρηγορεί η μητέρα του. Είναι τρομακτικό να οδηγείς φεύγοντας από το Κίεβο. Εκρήξεις παντού. Νομίζεις ότι είσαι σε ταινία, λέει νεαρός πρόσφυγας. Πρόσφυγας σημαίνει να μην ξέρεις πού θα πας ούτε να ξέρεις αν έχεις κάπου να επιστρέψεις.
Εμπορία ανθρώπων, φοβούνται, ως συνέπεια του προγράμματος φιλοξενίας προσφύγων από την Ουκρανία, που είναι κυρίως γυναίκες και παιδιά, σε σπίτια ιδιωτών στην Αγγλία. Σε άντρες ηλικίας 18 έως 60 ετών απαγορεύεται η έξοδος από την Ουκρανία. «Μόλις τελειώσει ο πόλεμος, επιστρέφω», λέει ηχητικό μήνυμα πολιτικού από τη Βραζιλία, που διασχίζει με τα πόδια τα σύνορα Σλοβακίας-Ουκρανίας με ανθρωπιστική αποστολή. «Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο … Η ουρά των προσφύγων … πάνω από 200 μέτρα απόλυτες θεές … η ουρά έξω από το καλύτερο νάιτ κλαμπ στη Βραζιλία δεν συγκρίνεται με την προσφυγική ουρά εδώ», λέει σε άλλο μήνυμα. «Είναι εύκολες, γιατί είναι φτωχές», προσθέτει, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων όταν αποκαλύπτονται τα μηνύματα.
Στο Κιλκίς θανατηφόρο φιλί. Η «Κίνηση Πολιτών Δήμου Παιονίας» απευθύνεται στον Ουκρανό πρέσβη στην Ελλάδα λέγοντας ότι, αν μετακινηθούν 800 πρόσφυγες από τη Συρία, το Αφγανιστάν και την Αφρική, που διαμένουν στην περιοχή, θα υπάρχει χώρος για 1.600 Ουκρανούς. «Εκεί είναι η Πολωνία. Τώρα περπατήστε», δίνουν εντολή Ουκρανοί στρατιώτες, που σαράντα χιλιόμετρα από τα σύνορα κατεβάζουν ξένους φοιτητές από λεωφορείο, που τους μετέφερε από το Ντνίπρο (Δνείπερο), σύμφωνα με μαρτυρία φοιτήτριας από το Μαρόκο, μεταδίδει το Αλ Τζαζίρα. Η πολωνική αστυνομία προειδοποιεί για ψευδείς καταγγελίες εναντίον φοιτητών από την Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή, που φτάνοντας πρόσφυγες από την Ουκρανία δέχθηκαν επιθέσεις.
Γη και ουρανό κινούν άτεκνα ζευγάρια από Δυτικές χώρες για να φέρουν από την εμπόλεμη ζώνη το παιδί τους που κυοφορεί παρένθετη μητέρα, που θα παραμείνει στην Ουκρανία. Οι γυναίκες αυτές ξεπερνούν τις δύο χιλιάδες κάθε χρόνο. Αμερικανίδα που πήρε το μωρό της ευχαριστεί το γυμναστήριό της. Γυμνασμένη μπόρεσε να κάνει το ταξίδι στην Ουκρανία. Ευχαριστεί τον ταξιδιωτικό πράκτορα που έκλεισε το ξενοδοχείο. Πουθενά δεν αναφέρει την παρένθετη μητέρα σε ανάρτηση 1257 λέξεων στο Ίνσταγκραμ.
Την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου πηγαίνουμε μπροστά – μία ώρα.

Επονομασίες

Αποτέλεσμα Μαλβίνες» (effet Malouines) – που μεταφράζεται «αποτέλεσμα Φάλκλαντς» στην εφημερίδα «Γκάρντιαν» – ονομάζονται στη Γαλλία οι θετικές επιπτώσεις της σύγκρουσης στην Ουκρανία για τη δημοφιλία του Προέδρου Μακρόν, που εμφανίζεται αξύριστος σε φωτογραφίες ενόψει επανεκλογής του, παραπέμποντας στη δραματική ανάκαμψη της δημοτικότητας της Μάργκαρετ Θάτσερ το 1982, μετά τη σύγκρουση στον νότιο Ατλαντικό. Αν δεν σταλούν στο στρατοδικείο ή την αντιπολίτευση, οι κυβερνώντες συσπειρώνουν τους ψηφοφόρους σε πολεμικές κρίσεις.
Η εξωτερική πολιτική διαρκώς αντανακλά την εσωτερική πολιτική, αλλά αποψιλωμένη από την ιθαγένεια των συμφερόντων. Γι’ αυτό γίνεται απαραίτητη η διαρκής άρνηση της σύγκλισης αυτής. Όσοι την αρνούνται ονομάζονται διπλωμάτες, στρατιωτικοί και αναλυτές. Όσοι την υλοποιούν ονομάζονται πολιτικοί. Όσοι την υφίστανται άμαχοι. «Δεν είναι τιμές του Πούτιν. Είναι τιμές του Προέδρου Μπάιντεν», δηλώνει για τις αυξημένες τιμές καυσίμων ο επικεφαλής της ρεπουμπλικανικής μειοψηφίας στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων. Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο, που δυσκολεύονται να συμφωνήσουν για κονδύλια για τον προϋπολογισμό, εγκρίνουν περισσότερα από 13,5 δισ. δολάρια για πολεμική, ανθρωπιστική και οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία. Ο Λευκός Οίκος είχε ζητήσει 10 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σε 33 μειώνονται οι «μεγάλοι σοσιαλδημοκράτες». Αφαιρείται το όνομα του Γκέρχαρντ Σρέντερ, πρώην Καγκελάριου που συνεργάστηκε με ρωσικές εταιρείες για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου μέσω Βαλτικής, που παρακάμπτει την Ουκρανία. Αποσύρονται οι κούπες με το πρόσωπό του από το κατάστημα δώρων του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας. Οι Ουκρανοί επιλέγουν μεταξύ ελευθερίας και τυραννίας, όπως οι Βρετανοί είχαν επιλέξει την ελευθερία όταν αποχώρησαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η τοποθέτηση αυτή του Βρετανού πρωθυπουργού προκαλεί οργή. Η Ουκρανία έχει ζητήσει να γίνει μέλος της ΕΕ, που με τυραννία παρομοιάζει η σύγκριση.
Με την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία τελειώνουν τριάντα χρόνια διακοπές των Αμερικανών από την ιστορία, υποστηρίζει στην «Ουάσιγκτον Ποστ» πρώην επικεφαλής της ΣΙΑ. Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου επισημαίνει τη συνάφεια της υπογραφής, τον Νοέμβριο 2021, από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών «Χάρτη στρατηγικής συνεργασίας ΗΠΑ-Ουκρανίας». Ρωσικές δυνάμεις κατέχουν τμήμα της νοτιο-ανατολικής Ουκρανίας και την πρόσβαση στον Εύξεινο Πόντο. Στο πεδίο των διεθνών επιπτώσεων ο Πούτιν έχει χάσει τον πόλεμο. Αμερικανός ειδικός σε πολεμικά παίγνια συνοψίζει τις δύο πιθανότερες εξελίξεις: είτε να συνεχιστεί η κλιμάκωση, με κίνδυνο να γίνει χρήση πυρηνικών όπλων, είτε να επιβληθεί σκληρή ειρήνη στην Ουκρανία, εφόσον ηττηθεί.
Στις ΗΠΑ, οι «ρεαλιστές» απόγονοι του Κέναν και του Κίσιντζερ, που θεωρούν ανεδαφικό να οδηγούνται στα άκρα οι ισχυρές δυνάμεις, βρίσκονται σε υποχώρηση έναντι των «liberals», που εξετάζουν αν είναι εφικτό να ανατραπεί το σύστημα Πούτιν. Στελέχη σήμερα του Λευκού Οίκου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ πλαισίωναν και το 2014, κατά τη διάρκεια της φιλο-αμερικανικής στροφής στην Ουκρανία, τον τότε Αντιπρόεδρο Μπάιντεν, όπως ακούγεται στη διαβόητη για εξύβριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνομιλία Νούλαντ-Πάιτ, που έχοντας υποκλαπεί αναρτήθηκε στον ιστότοπο του BBC (Ukraine crisis: Transcript of leaked Nuland-Pyatt call - BBC News). Έχει ενδιαφέρον ότι στην Ουκρανία πριν από την Ελλάδα, εκτός του Αμερικανού, υπηρέτησε και ο πρέσβης της Γερμανίας, που προσωρινά αντικαθιστά τη διάδοχό του εκεί.
Πρόκειται για διαφορές που συμπυκνώνει μια αντιπαραβολή Θουκυδίδη και Δημοσθένη. Ο δυνατός παίρνει αυτό που θέλει και ο αδύνατος υποφέρει αυτό που του αναλογεί, εξηγούν οι Αθηναίοι στους κατοίκους της Μήλου, λέει ο Θουκυδίδης. Για λιγότερο ισχυρές χώρες, όπως η Ελλάδα, η υπεράσπιση διεθνών αρχών είναι θέμα συμφέροντος. Συνιστά μονόδρομο η καταδίκη κάθε εισβολής, που παραπέμπει στο τι συνέβη στην Κύπρο. Τι δικαιολογία και αυτή του Πούτιν, παρατηρεί η μητέρα μου. Να αναζητά νέο-Ναζί στην Ουκρανία. Θα μπορούσε να τους βρει στη Ρωσία, αν όχι εδώ ή σε άλλες χώρες. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την εισβολή.

Ακρώνυμα

Η Λιθουανία ακυρώνει αποστολή εμβολίων για τον κορωνοϊό στο Μπαγκλαντές, που δεν καταδίκασε τη Ρωσία στα Ηνωμένα Έθνη. Το Ιράν διαμαρτύρεται ότι εμπλοκή σε διεθνή συμφωνία για τα πυρηνικά προκαλεί η Ρωσία, που ανησυχεί για τις επιπτώσεις Δυτικών κυρώσεων στις ρωσο-ιρανικές ανταλλαγές. Η Βενεζουέλα υποδέχεται Αμερικανούς που αναζητούν εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Με απόφαση που λαμβάνεται για πρώτη φορά, στην Ολλανδία αποφυλακίζονται δύο Ουκρανοί, που είχαν συλληφθεί με κατηγορίες διακίνησης μεταναστών, για να επιστρέψουν να πολεμήσουν στη χώρα τους.
ΗΠΑ και Πολωνία υποβαθμίζουν μεταξύ τους ένταση σε σχέση με έκκληση αποστολής μαχητικών σοβιετικής κατασκευής, που γνωρίζουν να χειρίζονται Ουκρανοί πιλότοι. Χωρίς να ενημερώσει την Ουάσιγκτον, η Βαρσοβία εκφράζει ετοιμότητα να στείλει τέτοια αεροσκάφη σε αμερικανική βάση στη Γερμανία, για να σταλούν από εκεί στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι η Πολωνία μπορεί να παραχωρήσει απευθείας τα μαχητικά, χωρίς να διευκρινίζεται πού θα μπορούσαν να προσγειωθούν. Καμία πλευρά δεν θέλει να εμφανιστεί ότι απορρίπτει την ιδέα. Αρκεί να μη χρεωθεί την υλοποίησή της.
Παρά τη δημόσια πίεση, ο Πρόεδρος Μπάιντεν αρνείται ουκρανική έκκληση για δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, για την οποία θα ήταν απαραίτητες 24ωρες πτήσεις αμερικανικών αεροσκαφών-ραντάρ, με το ενδεχόμενο κατάρριψης ρωσικών μαχητικών που θα τα απειλούσαν και, επομένως, κλιμάκωσης από άτυπο σε κανονικό Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο καταστράφηκαν αυτοκρατορίες: η Αυστρο-Ουγγρική, η Ρωσική, η Οθωμανική, ενώ άρχισε η καταστροφή της Βρετανικής και της Γαλλικής, που ολοκληρώθηκε με τον Δεύτερο, από τον οποίο τυπικά εξήλθαν νικήτριες.
Πριν από συνομιλία των ηγετών των δύο χωρών, ο Λευκός Οίκος ανακοινώνει ότι ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας είχε συνάντηση στη Ρώμη με Κινέζο ομόλογό του, που κράτησε εφτά ώρες. Λυπάμαι που σας το λέω, παρατηρεί Αμερικανός κωμικός, αλλά εφτά ώρες κρατούν συζητήσεις όταν κάποιοι χωρίζουν. Ο πρίγκιπας διάδοχος στη Σαουδική Αραβία και ο ομόλογός του στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δυσκολεύονται να βρουν ώρα να δεχθούν τηλεφώνημα του Προέδρου των ΗΠΑ, που επιδιώκει αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Σε 24 ώρες τον Μάρτιο εκτελούνται 81 άτομα στη Σαουδική Αραβία. Το 2021 είχαν εκτελεστεί 67 άτομα, ενώ 27 το 2020.
Για πέμπτη συνεχή χρονιά η Φινλανδία ανακηρύσσεται η πιο ευτυχισμένη χώρα του κόσμου. Εδώ και μια δεκαετία ένας «δείκτης ευτυχίας» συνδυάζει απαντήσεις σε σφυγμομετρήσεις (πριν από την εισβολή φέτος) με οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα. Ακολουθούν Δανοί, Ισλανδοί, Ελβετοί και Ολλανδοί. Στη δεύτερη χειρότερη θέση μεταξύ 146 χωρών, μετά το Αφγανιστάν, βρίσκεται ο Λίβανος, ξεπερνώντας τη Ζιμπάμπουε. Προγραμματίζεται προσγείωση στο Καζακστάν στις 30 Μαρτίου ρωσικής κάψουλας, που θα μεταφέρει από τον διεθνή διαστημικό σταθμό Αμερικανό αστροναύτη, με νέο αμερικανικό ρεκόρ παραμονής στο διάστημα, και δύο Ρώσους κοσμοναύτες.
Τα πράγματα χειροτερεύουν. Κάθε πρόβλεψη είναι επισφαλής. Βλέποντας το πώς υλοποιούνται – ανεξαρτήτως της ανατροπής ή επιτυχίας τους – είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι σχέδια εισβολής και σχέδια αποστολής αντιαεροπορικών και αντιαρματικών όπλων και αποκλεισμού της Ρωσίας από την παγκόσμια οικονομία δεν εξειδικεύονται από καιρό. Στην Πολωνία παραδίδουν οι ΗΠΑ δύο συστήματα αεράμυνας Patriot (Phased Array Tracking Radar to Intercept of Target). Είναι ακρώνυμο ο Πατριώτης (ραντάρ παρακολούθησης συστοιχίας φάσεων για αναχαίτιση στόχου).

Μέσα Μαζικής Εξημέρωσης

Ουκρανοί βομβαρδίζονται από βόμβες. Οι λοιποί από πληροφορίες και προπαγάνδα. Εκτοξεύεται η χρήση ως μέσου επικοινωνίας του Τέλεγκραμ, με δυνατότητα κρυπτογράφησης μηνυμάτων, που μπορούν να κοινοποιηθούν σε 200 χιλιάδες άτομα σε ομάδες. Το όριο στο Χουάτσαπ του Φέισμπουκ είναι 256 άτομα. Στις 10 Μαρτίου εκπρόσωποι του Λευκού Οίκου και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας ενημερώνουν τριάντα σταρ του ΤικΤοκ για τους στρατηγικούς στόχους των ΗΠΑ στην Ουκρανία. Το ΤικΤοκ ήταν μια εφαρμογή όπου νέα παιδιά χόρευαν. Μετά άρχισε ο πόλεμος. Την απόδρασή του από τη Μαριούπολη, με τους Ρώσους κατά πόδας, περιγράφει ο τελευταίος ξένος, ουκρανικής καταγωγής, δημοσιογράφος που είχε παραμείνει. Η από Ουκρανό πατέρα Ρωσίδα τηλεοπτική παραγωγός, που σε ζωντανή μετάδοση διαμαρτυρήθηκε για την εισβολή, δεν αποδέχεται προσφορά ασύλου από τη Γαλλία, αν και φοβάται για τη ζωή της.
Φωτογραφία στο διαδίκτυο του Ουκρανού Προέδρου να πυροβολεί ανθρώπους μέσα σε αίθουσα προέρχεται από τη σειρά «Υπηρέτης του λαού», που από την Καθαρά Δευτέρα προβάλλεται και στην Ελλάδα, αναφέρει η εφημερίδα Ιντεπεντέντ. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, ξανθό κορίτσι 11 ετών που σηκώνει τη γροθιά του εναντίον ξένων στρατιωτών βρίσκεται στην Παλαιστίνη, όχι στην Ουκρανία. Κάποιες φωτογραφίες που αποδίδονται σε βομβαρδισμούς προέρχονται από έκρηξη στη Γάζα το 2021, πυρκαγιά στην Κίνα το 2015 και στιγμιότυπα από βιντεοπαιχνίδια.
Χρήστες του Φέισμπουκ και του Ίνσταγκραμ μπορούν πλέον να απευθύνουν εκκλήσεις για τον θάνατο Ρώσων, σύμφωνα με εσωτερική αλληλογραφία των δύο εταιρειών που διαρρέει. Αλλαγές στην πολιτική ρητορικής μίσους επιτρέπουν εγκώμια για το τάγμα Αζόφ. Εκκλήσεις για θάνατο επιτρέπονται σε Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία, Γεωργία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Ουκρανία, Πολωνία, Ρουμανία, Ρωσία και Σλοβακία.
Κατάληψη σε ολιγαρχική έπαυλη στο Λονδίνο. Γιοτ μεγιστάνων κατάσχονται, αν δεν έχουν αποπλεύσει για εξωτικούς παραδείσους. Ποδοσφαιριστές αλλάζουν φανέλες. Τον τραγουδιστή Νίκο Βέρτη για μια ώρα ταγκάρει με ευχαριστίες μετά τη συνάντησή της με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών η Βρετανίδα ομόλογός του. Το γράμμα Ζ δεν υπάρχει στο Κυριλλικό αλφάβητο. Υπάρχει σε στρατιωτικά οχήματα που εισβάλλουν στην Ουκρανία. Ρόλος τους να αφαιρούν τη Ζωή. Αν, αντί του αδελφού του Κύριλλου, ο Μεθόδιος είχε συμβάλει περισσότερο στη δημιουργία ενός αλφαβήτου για σλαβικές γλώσσες, θα ονομαζόταν άραγε Μεθοδικό αλφάβητο; Στην αρχική της σημασία μέθοδος σήμαινε καταδίωξη.

Μέχρις εσχάτων;

Αμερικανοί και Ευρωπαίοι δηλώνουν αποφασισμένοι να αντισταθούν στους Ρώσους. Μέχρις εσχάτων. Έως τον τελευταίο Ουκρανό; Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, είναι νεκρός Ρώσος πολέμαρχος επικεφαλής του Τάγματος Σπάρτα. Δεν θέλουμε να γίνουμε οι 300 του Λεωνίδα, δηλώνει ο Ουκρανός πρόεδρος. Δεν είμαστε όλοι Σπαρτιάτες. Ούτε Ουκρανοί. Υπάρχουν 700 Θεσπιείς με επικεφαλής τον Δημόφιλο, γιο του Διαδρόμου. Ιχνηλάτες των Περσών μιλούν για κάποιους μακρυμάλληδες με κόκκινους χιτώνες στα στενά, που χτενίζουν τα μαλλιά τους, αντί να τους κυνηγούν. Δίπλα τους κάποιοι άλλοι με μαύρους μανδύες και μαύρες ασπίδες μέ ένα μισοφέγγαρο στη μέση, λες και δεν είναι Βοιωτοί, αλλά Σαλαφιστές ή Τσετσένοι. Λατρεύουν την Άρτεμη. Στο Περί της Ηροδότου κακοηθείας, ο Πλούταρχος, αν πράγματι είναι δικό του, κατηγορεί τον εξ Αλικαρνασσού περιηγητή της ιστορίας ότι, μην έχοντας λάβει χρήματα από τους Θηβαίους, έγραψε ότι δείλιασαν και παραδόθηκαν.
Μαύρα βελούδινα παλτό, σακάκια και παντελόνια, κάποια με μπλε ή κόκκινα τελειώματα, ηλέκτρικ μπλε μεταξωτές βραδινές τουαλέτες, αμάνικες μπλούζες, κεντημένα τοπ, μακριές λευκές φόρμες, μαύρες και ασημί υφές, γεωμετρικά μπροκάρ. Χωρίς μουσική, ηχητικά εφέ ή ειδικά φώτα στην πασαρέλα της κολεξιόν για φθινόπωρο και χειμώνα του ’22. Με τα μοντέλα να βαδίζουν σε απόλυτη σιωπή, που ο Τζόρτζιο Αρμάνι επέλεξε για να εκφράσει την αλληλεγγύη του στην Ουκρανία. Μόνον ο ήχος των χειροκροτημάτων των θεατών ακούγεται. Είμαστε όλοι Αρμάνι;
Λένε κοστούμια. Εγώ λέω στολές, δηλώνει πρώην στρατιωτικός και τώρα σύμβουλος παραγωγής πολεμικών ταινιών στο Χόλυγουντ, ανακοινώνοντας ότι δωρίζει στην Ουκρανία 80% από το βεστιάριό του, που περιλαμβάνει 620 στολές καμουφλάζ, 118 μπότες και 300 ζευγάρια γάντια. «Ρωσικό πολεμικό, άι σιχτίρ»: ουκρανικό γραμματόσημο μνημονεύει φράση Ουκρανών υπερασπιστών στο Φιδονήσι στον Εύξεινο Πόντο, που παρασημοφορήθηκαν ως νεκροί, αλλά φαίνεται να είναι αιχμάλωτοι. Στην αδελφοποιημένη με το Κίεβο Φλωρεντία 17 φορές ηχούν οι καμπάνες των εκκλησιών την 17^η ημέρα της εισβολής, ενώ κάτοικοι ανεμίζουν κίτρινες και μπλε σημαίες ακούγοντας ομιλία του Ουκρανού Προέδρου στην πλατεία του Τιμίου Σταυρού.
Ουκρανική εκκλησία στην Ολλανδία ζητά να απενταχθεί από το Πατριαρχείο Μόσχας και να ενταχθεί στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Στις 25 Μαρτίου προγραμματίζεται από το Βατικανό προσευχή «καθαγίασης» για τη Ρωσία και την Ουκρανία, που συνδέεται με το «τρίτο μυστικό της Φάτιμα». Πρόκειται, όπως πιστεύουν Καθολικοί, για την τρίτη προφητεία της Παρθένου, που εμφανίστηκε το 1917 στην ομώνυμη πορτογαλική πόλη σε τρία παιδιά βοσκών, σύμφωνα με την οποία η Ρωσία θα προκαλέσει πολλά δεινά, αλλά θα αλλαξοπιστήσει και θα επικρατήσει ειρήνη. Η Φάτιμα ήταν Μουσουλμάνα πριγκίπισσα, που αιχμαλωτίστηκε, βαφτίστηκε Oureana (Ουρανία, αλλά και «Χρυσή» σε ιβηρικές και άλλες γλώσσες) και παντρεύτηκε Χριστιανό κόμη. Στην Παναγία της Φάτιμα απέδιδε τη σωτηρία του ο πολωνικής καταγωγής Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ από δολοφονική απόπειρα, ανήμερα του εορτασμού της, στις 13 Μαϊου 1981, από τον Τούρκο Γκρίζο Λύκο Μεχμέτ Αλί Αγκτσά.
Στο Δουβλίνο συλλαμβάνεται Καθολικός ιερέας, που πέταξε κόκκινη μπογιά στην πύλη της ρωσικής διπλωματικής αποστολής. Το δημοτικό συμβούλιο υπερψηφίζει πρόταση μετονομασίας του δρόμου όπου βρίσκεται η ρωσική πρεσβεία σε Οδό Ανεξάρτητης Ουκρανίας από Οδό Όργουελ. Κάτοικος χαρακτηρίζει την πρόταση «οργουελική», καθώς οι δημότες δεν έχουν ερωτηθεί. Σε ξενοδοχεία στο θέρετρο Σαρμ-ελ-Σέιχ στην Ερυθρά Θάλασσα στην Αίγυπτο, όπου έχουν βρεθεί για οικογενειακές διακοπές, παραμένουν μετά την έναρξη των εχθροπραξιών Ουκρανοί και Ρώσοι τουρίστες. Τα παιδιά συνεχίζουν να παίζουν μαζί.

Βεσέλκα

Veselka, δηλαδή «ουράνιο τόξο» στα ουκρανικά, λέγεται το μικρό μπαρ στην Χαμηλότερη Ανατολική Πλευρά, όπου βρισκόμασταν όταν ζούσαμε στο Λόουερ Hστ Σάιντ, πριν αναδειχθεί σε αξιοθέατο της Νέας Υόρκης. Ένα στέκι για πρόσφυγες από ενδοχώρες της Βαλτικής και καλλιτέχνες που έμεναν στη γειτονιά αναδείχθηκε από την κουζίνα του. Άρχισε να προσελκύει άτομα γνωστά ή πιο γνωστοί έγιναν όσοι σύχναζαν. Ένας παππούς της οικογένειας το ξεκίνησε το 1954 ως σημείο πώλησης εφημερίδων. Η πιο βελούδινη γέμιση για ουκρανικό βαρένικι, με ζύμη από αλεύρι και αβγά, πρέπει να είναι κομμένο λάχανο μαγειρεμένο για ώρα με κρεμμύδι και μπέικον. Αρκετή ώρα για ανασύσταση αυτοκρατοριών. Ιστορίες της ανατολικής Ευρώπης με αντίβαρο ιστορίες για Εικονομάχους και την καταλληλότητά τους σε θέσεις φέισ-κοντρόλ σε μαγαζιά. Ένας κόσμος μακριά από τον ψυχρό πόλεμο στα κτήρια του ΟΗΕ, όπου κατάσκοποι παριστάνουν τους διπλωμάτες, ενώ διπλωμάτες παριστάνουν τους κατασκόπους. Κάθε νέος ψυχρός ή θερμός πόλεμος αναζωογονεί κατασκοπευτικά θρίλερ. Shaken and not stirred. Χωρίς τα υπόλοιπα για μαρτίνι. Βότκα σκέτη. Την ξεπλένει μπίρα. Μια βροχή βέλη από το τόξο του ουρανού σκοτώνει χωρίς διακρίσεις. Δημοκρατία του θανάτου. Ουράνιο τόξο οι πρόσφυγες.

Επισίτιση & επιφοίτηση

Ένοπλες δυνάμεις της μεγαλύτερης σε έκταση χώρας στον κόσμο εισβάλλουν στη μεγαλύτερη σε έκταση χώρα στην Ευρώπη, που είναι η Ουκρανία, εξαιρώντας τη Ρωσία. Επιπτώσεις σε παγκόσμιες επισιτιστικές αλυσίδες και σε άλλα πεδία. Η ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία συνεπάγεται εξάρτηση από άλλες χώρες. Ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας δημιουργεί ευκαιρίες για την απορρόφηση μαχητικών αεροσκαφών. Δημιουργούνται συνθήκες μιας «παγκοσμιοποίησης πολλών ταχυτήτων». Μπουένα Βίστα ονομάζεται το τελευταίο μπαρ που έχει μείνει ανοιχτό στο Κίεβο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες απαγορεύουν εισαγωγές αλκοόλ και θαλασσινών από τη Ρωσία. Βότκα και χαβιάρι. Σιδηρούν καταπέτασμα. Στη Ρωσία παράγεται λιγότερο από 1% της βότκας που καταναλώνεται στις ΗΠΑ. Στη Λετονία παράγεται η βότκα Στολίσναγια, που τώρα επισήμως θα ονομάζεται Στόλι. Για λόγους μάρκετινγκ διαφημιζόταν ως ρωσική. Οι ΗΠΑ απαγορεύουν εξαγωγές ειδών πολυτελείας: καπνός, ρούχα, κοσμήματα, αυτοκίνητα, αντίκες. Αποσύρονται από τη Ρωσία ΜακΝτόναλντς, Κεντάκι Φράιντ Τσίκεν και Κόκα Κόλα, με αποτέλεσμα, ειρωνεύεται Αμερικανός κωμικός, οι Ρώσοι να καταλήξουν υγιέστεροι. Επικαλούμενες νομικές δεσμεύσεις με τοπικούς συνεργάτες, Μπέργκερ Κινγκ, Μαρκς & Σπένσερ, Νεστλέ και άλλες εταιρείες δεν αποχωρούν από τη ρωσική αγορά. Το σήμα της ρωσικής αλυσίδας εστίασης «Θείος Βάνια» θυμίζει πλαγιασμένο σήμα της γνωστής χρυσής αψίδας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία διαψεύδει θεωρία της ειρήνης, σύμφωνα με την οποία χώρες όπου λειτουργούν ΜακΝτόναλντς δεν έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους. Το τέλος του χάμπουργκερ προηγείται του τέλους της ιστορίας.
Καταδικάζοντας την έλλειψη γαλλικής υποστήριξης για την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, εστιατόριο στο αμερικανικό Κογκρέσο είχε μετονομάσει σε πατάτες «ελευθερίας» (freedom fries) τις «γαλλικές» (French fries), όπως ονομάζονται οι τηγανητές πατάτες στις ΗΠΑ. Καμία σχέση με το ζήτημα αυτό πολιτικής ορθότητας δεν έχει η απαγόρευση εκτέλεσης του «1812» του Τσαϊκόφσκι από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Κάρντιφ στην Ουαλία, λένε υποστηρικτές της απαγόρευσης. Παιζόταν Μπαχ ή Μπετόβεν στο BBC κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου; Αντίπαλοι της πολιτικής ορθότητας βρέθηκαν υποστηρικτές της και αντιστρόφως.

Πουτίν ονομάζεται μια παχύρρευστη γαλλο-καναδική λιχουδιά που συνδυάζει τηγανητές πατάτες, τυρόπηγμα και σάλτσα. Στα γαλλικά όμως poutine υπάρχει κίνδυνος να μπερδευτεί με το επώνυμο του Ρώσου Προέδρου, αφήνοντας κατά μέρος την παρήχηση με putain. Πουτιναριό. Εστιατόριο στο Κεμπέκ, που διαφημίζει ότι επινόησε το πιάτο τη δεκαετία του 1950, δηλώνει ότι αποσύρει το όνομα, που αποδίδεται σε γαλλο-καναδική προφορά της αγγλικής λέξης pudding, από όπου προέρχεται η πουτίγκα. Έχοντας ενθαρρύνει στις αρχές του εικοστού αιώνα τη μετανάστευσή τους από την Αυστρο-Ουγγρική αυτοκρατορία ως έμπειρων αγροτών, ο Καναδάς φιλοξενεί τη μεγαλύτερη ουκρανική διασπορά στον νέο κόσμο. Εν τω μεταξύ, στο Παρίσι και στην Τουλούζη, το εστιατόριο Maison de la Poutine δέχεται απειλές μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Βραζιλιάνα σεφ ανακοινώνει ότι παύει να σερβίρει στρογγανόφ στο εστιατόριό της στο Σάο Πάολο. Παμπ στη δυτική Ιερουσαλήμ, που ειρωνικά έφερε το όνομα του Ρώσου Προέδρου, μετονομάζεται σε «Παμπ που προηγουμένως ήταν γνωστή ως Πούτιν». Πελάτες προτείνουν να ονομαστεί «Ζελένσκι». Πόσοι πολιτικοί θα ήταν έτοιμοι να υιοθετήσουν ουκρανικές καταλήξεις στα επώνυμά τους σε ένδειξη συνεχούς συμπαράστασης;

Το μέλλον των μουσείων

Βομβαρδίζεται το Λβιβ που υπήρξε, πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, όταν ανήκε στην Πολωνία, κέντρο μαθηματικών με ιδιαίτερη συμβολή στη θεωρία συνόλων, την τοπολογία και τη μαθηματική ανάλυση. Παραμένουν αντικείμενο έρευνας προβλήματα που κατέγραφαν σε ένα παχύ σημειωματάριο, που ονομάστηκε «Σκωτσέζικο βιβλίο» από το όνομα του καφενείου όπου συνέρχονταν για τις παιγνιώδεις συναντήσεις τους. Η ουκρανική Αρχή καταπολέμησης της διαφθοράς ανακοινώνει ότι Ουκρανοί πολίτες που έχουν κατάσχει ρωσικά τανκς δεν χρειάζεται να τα δηλώσουν. Η αιλουροειδής Διεθνής FIFe (Fédération Internationale Féline) ανακοινώνει ότι αποκλείονται από διεθνείς διαγωνισμούς γάτες που έχουν γεννηθεί στη Ρωσία ή ανήκουν σε Ρώσους.
Αυξάνονται οι πιθανότητες για Νομπέλ Λογοτεχνίας σε Ουκρανό συγγραφέα, που δεν αποκλείεται να γράφει στα ρωσικά. Διεθνές βραβείο «ιατρικής» διεκδικούν πρωταγωνιστές της σύρραξης, που είχε ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση της πανδημίας. Λοιμωξιολόγοι, που δεν έχουν την ετοιμότητα να αναλύουν ως ιό τον πόλεμο, δυσανασχετούν για την έξωσή τους από γεωπολιτικολογούντες που τους αντικατέστησαν στα τηλε-παράθυρα. Οίκοι δημοπρασιών αξιολογούν αιμοσταγή εικονίσματα Πούτιν σε παρεκκλήσια του ΝΑΤΟ.
Δύο ημέρες πριν από την εισβολή στην Ουκρανία είχε εγκαίνια το «Μουσείο του Μέλλοντος» στο Ντουμπάι. Πού αλλού να πάει; Θεματολογίες των εκθεμάτων: ταξίδια και ζωή στο διάστημα, κλιματική αλλαγή, οικολογία, υγεία, ευεξία, πνευματικότητα. Με τίτλο εργασίας «Μετα Ιστορία: Μουσείο του Πολέμου», το ουκρανικό Υπουργείο Ψηφιακού Μετασχηματισμού σχεδιάζει να εκδώσει συλλογή από Μη Εναλλάξιμα Κρυπτοπαραστατικά (Non-Fungible Tokens = NFT), που θα περιλαμβάνει ένα κουπόνι από κάθε μέρα της σύγκρουσης, με ένα έργο τέχνης να αντιστοιχεί σε μια είδηση. Η εισβολή ενίσχυσε τη χρήση κρυπτονομισμάτων στην Ουκρανία, που συγκέντρωσε πάνω από 100 εκ. δολ. σε δωρεές, με τα μισά να έχουν διατεθεί για αλεξίσφαιρα γιλέκα, κράνη, τρόφιμα, ιατρικές προμήθειες και δαπάνες σε έναν «πόλεμο ψηφιακής διπλωματίας». Bitcoin, ether, tether, solana και dogecoin είναι μεταξύ κρυπτονομισμάτων στα οποία δωρεές γίνονται δεκτές.
Φωτογραφίες του Λεβ Σεβτσένκο από το Κίεβο αναδεικνύουν τη χρησιμότητα των βιβλίων. Στοιβαγμένα σε σωρούς σε περβάζια προστατεύουν παράθυρα από βομβαρδισμούς. Με τις ράχες προς το εσωτερικό των δωματίων είναι δύσκολο για όποιον περνά από έξω να διαβάσει τους τίτλους. Για να ενθαρρύνει εμβολιασμούς, το Ουκρανικό Ινστιτούτο Βιβλίων πρόσφερε κουπόνια αξίας 1000 γρίβνα (30 ευρώ) για αγορά βιβλίων, εισιτήρια κινηματογράφου, συναυλίες ή εγγραφή σε γυμναστήριο. Οι Ουκρανοί δαπάνησαν πάνω από 1 δισ. γρίβνα για βιβλία. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, η απαγόρευση εισαγωγής βιβλίων από τη Ρωσία και η υποχρέωση τα μέσα να χρησιμοποιούν ουκρανικά, σε συνδυασμό με προγράμματα στήριξης συγγραφέων και μεταφράσεων, οδήγησαν σε αύξηση των εκδόσεων και στην ανάδειξη νέων συγγραφέων.

Ψυχές & σώματα

1 Απριλίου 1809 γεννιέται στην κεντρική Ουκρανία ο Νικολάι Γκόγκολ, μοναχογιός Κοζάκου γαιοκτήμονα. Νεκρές ψυχές. Το 1852 καίει το χειρόγραφο του δεύτερου τόμου. Πεθαίνει από ασιτία. Η υπόθεση ότι τον έθαψαν ζωντανό εξακολουθεί να πλανάται. Στις 15 Μαΐου 1891 γεννιέται στο Κίεβο ο Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, μεγαλύτερος γιος καθηγητή της Θεολογικής Ακαδημίας. Το 1932 συνεργάζεται για τη θεατρική παρουσίαση του έργου «Οι νεκρές ψυχές». Ο Φάουστ γίνεται Μαιτρ για τη Μαργαρίτα.
Η μέθοδος Στανισλάφσκι καθιερώνεται στις ΗΠΑ από το Actors Studio. Τη σχέση υποκριτικής και πολιτικής σφραγίζει η εκλογή του Ρόναλντ Ρέιγκαν. Ακολουθεί η ανάδειξη σε Ουκρανό Τσώρτσιλ ενός κωμικού ηθοποιού, που έγινε διάσημος στη χώρα του από το τηλεπαιχνίδι «Dancing with the Stars» το 2006, πριν καταστεί «Υπηρέτης του λαού». Με θεατρική ομάδα συμφοιτητών του στις διεθνείς σχέσεις, κάθε εξάμηνο έδινε παραστάσεις ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών. Κωμικός ηθοποιός εκλέγεται πρωθυπουργός στο ομόσπονδο κρατίδιο της Ινδίας Παντζάμπ (Πενταποταμία). Με το θέατρο νέος, πριν στραφεί στην εκκλησία, ασχολήθηκε ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄.
Ποίηση και προπαγάνδα μοιράζονται περισσότερα από το γράμμα Π με το οποίο αρχίζουν. Προσπαθούν να δώσουν σχήμα στα άσχημα και ασχημάτιστα της εμπειρίας, που κατακλύζεται από αντιφατικές εικόνες και ερμηνείες, διχάζοντας τους πιο σκεπτικούς και παραπλανώντας τους λιγότερο παρατηρητικούς. Η σκέψη παραμένει εμπόδιο στην πλάνη, αλλά και στην άμεση δράση. Θα φανεί αυτό στο διάλειμμα. Είτε πρόκειται για μικρό είτε για μεγάλο, αφού όλα τελειώσουν.
Εν τω μεταξύ, εξετάζουμε τα σπίτια από κάθε άποψη. Κάποια μπαλκόνια προσφέρονται για την τοποθέτηση πυροβόλων. Ίσως δεν είναι εξίσου αποτελεσματικό να εκσφενδονίζουμε πιάτα, ποτήρια, μαχαιροπήρουνα, σουβενίρ εναντίον των εισβολέων. Χωρίς αποθέματα από υγρό πυρ κάτι άλλο θα πάρει τη θέση του. Αλκοόλ, καφές, τσάι, τρόφιμα που σαπίζουν χωρίς ηλεκτρισμό. Κρίμα που κλαδεύτηκαν τα δέντρα. Μειώθηκε η καύσιμη ύλη. Υπάρχει όμως περισσότερος χώρος για χαρακώματα και τάφους. Σεντόνια μπορούν να διπλωθούν για τη μεταφορά ηλικιωμένων. Το γκαράζ δεν φαίνεται ότι θα αντέξει σε βομβαρδισμούς. Πολυκατοικίες θα διπλωθούν πάνω στην πιλοτή τους. Σε κατοικίες με πολλά δωμάτια και σε αυλές τα παιδιά θα συνεχίσουν τον πόλεμο μέχρι να μεγαλώσουν και να ασχοληθούν με άλλες επιχειρήσεις και επιστήμες.
Τώρα πια μπορώ να φανταστώ συγκρούσεις μεταξύ οπαδών διαφορετικών ομάδων αίματος.

_(22.3.22)

————————

Ο Ήλια Καμίνσκι (Ilya Kaminsky) γεννήθηκε στην Οδησσό και βρέθηκε στις ΗΠΑ όταν δόθηκε πολιτικό άσυλο στην οικογένειά του. Μετά τον θάνατο του πατέρα του έναν χρόνο αργότερα, το 1994, άρχισε να γράφει ποιήματα στα αγγλικά, καθώς επρόκειτο, όπως εξήγησε, για γλώσσα που κανείς στην οικογένεια ή μεταξύ φίλων του δεν γνώριζε. «Κανείς με τον οποίο μιλούσα δεν μπορούσε να διαβάσει τι έγραφα. Ούτε εγώ γνώριζα τη γλώσσα. Ήταν μια παράλληλη πραγματικότητα, μια παράφορη, πανέμορφη ελευθερία. Είναι ακόμη.» Από λάθος διάγνωση, σε ηλικία τεσσάρων ετών είχε χάσει το μεγαλύτερο μέρος της ακοής του. Το 2019 κυκλοφόρησε η συλλογή Κουφή Δημοκρατία (Deaf Republic). Το ποίημα «Author’s Prayer» προέρχεται από τη συλλογή Χορεύοντας στην Οδησσό (2004).

————————

_{ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ}

«Μόλις αρχίσουν οι βομβαρδισμοί, όλοι ηρεμούν. Ιδίως οι νεκροί.» (Απρ. 2020): Ιός & πανδημία της λογοτεχνίας / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
Kαλοκαίρι καθήμενο, ύπτιος χειμώνας, ακάθιστη άνοιξη; / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
Ου κρανίου τόπος: Πόλεμος και ειρήνη / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
(Κάφκα) Aσιτία / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
(Μπόρχες) Το βιβλίο των κατά φαντασίαν συγγραφέων / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
Γιατί δεν μου επιτρέπουν να διαβάζω όσα γράφω / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)