Μια τυχαία συνάντηση υπήρξε η αφορμή για να γνωρίσουμε και τα μουσικά χαρίσματα του Νίκου Χουλιαρά. Αλλιώς ίσως να τον γνωρίζαμε μόνον ως εικαστικό και λογοτέχνη. Ήταν βραδάκι του 1967, θυμάται ο Νότης Μαυρουδής, όταν περνώντας από το σπίτι της Αρλέτας, συνάντησε εκεί τον γνώριμό της από τη Σχολή Καλών Τεχνών Νίκο Χουλιαρά. Η μεταξύ τους συζήτηση οδήγησε αναπόφευκτα και στο τραγούδι, οπότε αποκαλύφθηκε στον Νότη Μαυρουδή η έφεση του Χουλιαρά να σκαρώνει απλά, αλλά ανεπιτήδευτα τραγούδια. Ο ήδη καταξιωμένος τραγουδοποιός και κιθαριστής –το 1965 είχε κατακτήσει το Πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης με το τραγούδι «Ήταν μεγάλη η νύχτα»– αφού τον άκουσε να τραγουδά μερικά από τα τραγούδια του, διέγνωσε σε αυτά χαρακτηριστικά ταιριαστά με τις προδιαγραφές του Νέου Κύματος, που εκείνη την εποχή άρχιζε να αποκτά έντονη δημοτικότητα. Διέγνωσε όμως, μέσα στην απλότητα των τραγουδιών του, μια ιδιαίτερη στιχουργική ικανότητα, ασυνήθιστη και αντισυμβατική, η οποία με τη μελοποίησή της αποκτούσε πρόσθετη γοητεία. Ο Μαυρουδής, που τότε παρουσίαζε τα τραγούδια του στις γνωστές μπουάτ της Πλάκας, δεν δίστασε να προτρέψει τον εικαστικό, να δοκιμάσει και αυτός ανάλογο δρόμο. Εμφανιζόταν μάλιστα εκείνη την εποχή μαζί με την Αρλέτα, η οποία ερμήνευε αρκετά όμορφα τραγούδια του, κυρίως σε στίχους Γιάννη Κακουλίδη, και κάλεσαν οι δυο τους τον Χουλιαρά να εμφανιστεί μαζί τους. Η αρχή είχε γίνει.
Τα τραγούδια που παρουσίαζε ο Νίκος Χουλιαράς στην Πλάκα, με τη βαθιά, καθάρια, χαρακτηριστική φωνή του, τραγούδια απλά, δομημένα με τα τρία βασικά ακόρντα, άρεσαν, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα, μετά και από μεσολάβηση του Νότη Μαυρουδή, να καλέσει ο Αλέκος Πατσιφάς, ιδρυτής της ιστορικής δισκογραφικής εταιρίας Lyra, τον τραγουδοποιό, για να ηχογραφήσει τον πρώτο του δίσκο. Εκδόθηκε το 1967 με τίτλο το όνομα του πρωτοεμφανιζόμενου δισκογραφικά δημιουργού. Δεν εκδόθηκε πάντως με την εμβληματική ετικέτα της Lyra, αλλά με αυτήν του παραρτήματός της Zodiac [χαρακτηριστικά δίσκου Zodiac 88002]. Στο οπισθόφυλλο της έκδοσης, αλλά και στις εσωτερικές ετικέτες του δίσκου υπήρχε ως τίτλος Ο Νίκος Χουλιαράς με τον Νότη Μαυρουδή, κιθάρα. Υπήρχαν, όμως, επιπλέον και οι ενδείξεις: 6 τραγούδια του Νίκου Χουλιαρά, στην Α πλευρά και 6 τραγούδια της Ηπείρου (διασκευή: Νότη Μαυρουδή-Νίκου Χουλιαρά) στη Β´ πλευρά. Στην πραγματικότητα δεν ήσαν διασκευές, αλλά εναρμονίσεις των παραδοσιακών ηπειρώτικων τραγουδιών, τις οποίες εκπόνησε ο Νότης Μαυρουδής στα μουσικά χνάρια που του γνώρισε ο Νίκος Χουλιαράς. Έτσι γνωρίσαμε οι περισσότεροι τα πανέμορφα τραγούδια της ηπειρωτικής γης «Εξέφεξεν η Ανατολή», «Χαλασιά μου», «Άσπρο τριαντάφυλλο κρατώ» (σ.σ. στην ετικέτα αναγράφεται προφανώς από αβλεψία ως «Άσπρο τριαντάφυλλου κρατώ»), «Μοιρολόι», «Η λεμονιά» και «Γιάννη μου το μαντήλι σου». Αλλά και τα όμορφα τραγούδια του Νίκου Χουλιαρά «Οι σαρανταπέντε», «Το τσιμεντένιο δάσος», «Μικρό ακρωτήρι», «Το τραγούδι του νερού», «Το παγωμένο αστέρι» και το «Εννιά καβαλαρέοι».
Νίκος Χουλιαράς, ο τραγουδοποιός, ο τραγουδιστής
Το όνομα ωστόσο του Νίκου Χουλιαρά είχε πρωτοεμφανιστεί στη δισκογραφία την προηγούμενη χρονιά, καθώς η φίλη του Αρλέτα στην πρώτη δισκογραφική της κατάθεση που είχε τίτλο το όνομά της και χαρακτηριστικά Lyra 3223, μαζί με τραγούδια του Νότη Μαυρουδή, του Γιάννη Σπανού και του Γιώργου Κοντογιώργου, είχε συμπεριλάβει και δυο δικά του τραγούδια, τα «Το λειβάδι» και «Το πέτρινο χαμόγελο». Το δεύτερο είχε αγαπηθεί πολύ τότε και ως διαχρονικό αγαπιέται ακόμη.
Στην περίπτωση αυτή πάντως υπάρχει το ακόλουθο παράδοξο: Το τραγούδι «Το λειβάδι» καθώς και το «Κάποιες νύχτες» (στίχοι Κώστας Γεωργουσόπουλος, μουσική Γιάννης Σπανός) με την έλευση της Δικτατορίας των συνταγματαρχών το 1967, λογοκρίθηκαν, με αποτέλεσμα ο δίσκος να επανεκδοθεί τότε με δυο διαφορετικά τραγούδια στη θέση τους, τα οποία είχαν τη σφραγίδα του Νίκου Χουλιαρά: στο τραγούδι «Η μέρα τέλειωσε» εμφανίζεται ως τραγουδοποιός και στο «Τα πελαγίσια όνειρα» ως στιχουργός – τη μουσική είχε συνθέσει ο Νότης Μαυρουδής (στην επανέκδοση του ηχογραφήματος το 2010 στη μορφή του δίσκου ακτίνας, όπου υπάρχουν και τα λογοκριμένα τραγούδια, λαθεμένα αποδίδεται η μουσική του δεύτερου στον Νίκο Χουλιαρά). Αυτή η δεύτερη έκδοση του ηχογραφήματος το 1967 έχει τα ίδια χαρακτηριστικά στο εξώφυλλο με την πρώτη [Lyra 3223], στις ετικέτες του δίσκου όμως ο αριθμός έχει διαφοροποιηθεί σε 3-3223!
Το 1967 εκδόθηκε το δεύτερο προσωπικό ηχογράφημα της Αρλέτας με τίτλο Αρλέτα 2 και χαρακτηριστικά Lyra 3234. Και αυτό κόσμησαν δυο τραγούδια του Νίκου Χουλιαρά: το πρωτοπαρουσιαζόμενο «Έτσι είναι» και το «Οι σαρανταπέντε», το οποίο υπήρχε και στον μόλις λίγο πριν εκδοθέντα πρώτο δίσκο του τραγουδοποιού. Το επόμενο συναπάντημα του Νίκου Χουλιαρά με τη δισκογραφία πραγματοποιήθηκε το 1968. Το ηχογράφημα ονομάστηκε Τα τραγούδια του Νίκου Χουλιαρά [Zodiac 88007]. Διευκρινιστικά με ίδια στοιχεία, αλλά με άλλο χρώμα, υπήρχε στο εμπροσθόφυλλο η φράση Με τον Νίκο Χουλιαρά και την Μαρίζα – και ο τίτλος και ο υπότιτλος με κεφαλαία. Με κεφαλαία επίσης στο κάτω δεξί μέρος του εξωφύλλου είχε αναγραφεί: Διεύθυνση Νότη Μαυρουδή. Στο οπισθόφυλλο ως τίτλος αναγραφόταν με κεφαλαία Τα τραγούδια του Νίκου Χουλιαρά 2 ενώ τα διευκρινιστικά στοιχεία ήσαν: Με τον Νίκο Χουλιαρά και την Μαρίζα. Εναρμόνιση-Διεύθυνση: Νότης Μαυρουδής. Ο Μαυρουδής είχε κάνει και την ενορχήστρωση, αφού συνόδευε βεβαίως με την κιθάρα του αλλά είχε αρωγούς τους Θανάση Αραπίδη (κλαρίνο & φλάουτο), Άκο Δασκαλόπουλο (φυσαρμόνικα), Στέλιο Βασιλόπουλο (φιλικόρντα) και τον Νίκο Λαβράνο (κρουστά). Τα περιεχόμενα της έκδοσης ακολουθούσαν ανάλογες επιταγές της πρώτης. Ένα μείγμα νεότευκτων τραγουδιών και παραδοσιακών. Στη νέα έκδοση ωστόσο ήσαν ανακατεμένα. Στην Α´ πλευρά υπήρχαν τα ηπειρώτικα «Άλλον αγαπάς», «Τα παιδιά της Σαμαρίνας» και «Μαχαίρι μαυρομάνικο», ενώ στη Β´ πλευρά τα «Άστραψε η Ανατολή» και «Στις πικροδάφνης τον ανθό» (με αυτή την ορθογραφία ήταν γραμμένος ο τίτλος του πωγωνίσιου τραγουδιού). Στη Β´ πλευρά υπήρχε όμως και το «Οι σπαχήδες» το οποίο είχε προκύψει από μελοποίηση ηπειρώτικου ποιήματος του 1635. Τα έξι αυτά τραγούδια ερμήνευε ο ίδιος ο Νίκος Χουλιαράς όπως και τα δικά του «Ερωτικό» της Α´ πλευράς και «Τα βήματα» της Β´ πλευράς. Το εξώφυλλο όμως προανήγγειλε και την Μαρίζα. Μαζί της ο τραγουδοποιός ερμήνευε τα τραγούδια του «Τα δεκαοχτώ καράβια» (Α´ πλευρά) και το καταληκτικό της Β´ πλευράς «Άναψα κλωνί δαδί» (Β´ πλευρά). Τα υπόλοιπα δικά του τραγούδια «Κάτω στο Δαφνοπόταμο» (Α πλευρά) και «Στην άκρη εκεί του κάμπου» (Β ΄πλευρά ερμήνευε μόνη της η Μαρίζα. Ποια ήταν η Μαρίζα; Μα, η Μαρίζα Κωχ, άσημη τότε. Αυτή άλλωστε ήταν και η πρώτη δισκογραφική της παρουσία. Λίγο αργότερα, όταν επανεκδόθηκε ο δίσκος, σε μορφή βινιλίου, είχε προστεθεί στο εμπροσθόφυλλοκαι το επώνυμό της, μια και ήταν ήδη γνωστή και καταξιωμένη.
Επισημαίνεται ότι στις μετέπειτα δισκογραφικές εκδόσεις τις οποίες υπέγραψε ο Νίκος Χουλιαράς δεν αναφέρεται πουθενά η λέξη «Ηπειρώτικο» μολονότι ο ίδιος παραδέχεται, η σχετικήαναφορά του υπάρχει πιο κάτω, ότι κάποια από τα τραγούδια που έχει εντάξει σε αυτές είναι παραδοσιακά. Αυτό συνέβη προφανώς επειδή τα τραγούδια αυτά ερμηνεύτηκαν κάπως παραλλαγμένα και με σύγχρονη ενορχήστρωση και όχι στη λιτή μορφή στην οποία παρουσιάστηκαν στις δυο πρώτες δισκογραφικές εκδόσεις του. Όλες πάντως αυτές οι ερμηνείες χαρακτηρίζονται από καλαισθησία,ευαισθησία και σεβασμό προς το ήθος και το μουσικό ηχόχρωμα της παράδοσης. Το σημαντικότερο δε σε αυτή την περίπτωση είναι ότι ο Ηπειρώτης τραγουδοποιός γνώρισε τη μουσική παράδοση της γης που τον είδε να γεννιέται σε διαφορετικές ομάδες φιλόμουσων από αυτές που ακροώνται τα δημώδη και τα δημοτικά τραγούδια. Τα γνώρισε κυρίως σε αυτούς που σύχναζαν τότε στις Μπουάτ της Πλάκας.
Το 1969 συναντάται ξανά το όνομα του Νίκου Χουλιαρά στη δισκογραφία, στο ηχογράφημα Το μουσικό μου άλμπουμ της Δώρας Μόραλη [Olympic SLPMG 52]. Η νεαρή τραγουδίστρια ερμηνεύει σε αυτό δώδεκα ήδη γνωστά και αγαπημένα τραγούδια του Νέου Κύματος, συνοδευόμενη από την κιθάρα του Βασίλη Τενίδη, ο οποίος είχε κάνει και τις απαραίτητες προσαρμογές. Ανάμεσά τους και το πλέον δημοφιλές τραγούδι του Νίκου Χουλιαρά «Το πέτρινο χαμόγελο» – στηνέκδοση αναφέρεται χωρίς το άρθρο, ως «Πέτρινο χαμόγελο» δηλαδή.
Εν τω μεταξύ η απήχηση την οποία είχαν τα τραγούδια του, ειδικά τα ηπειρώτικα έχει ως αποτέλεσμα την έκδοση ενός δίσκου 45 στροφών [Zodiac ZS 8248] ο οποίος περιέχει δυο από τα πλέον γνωστά από αυτά: το«Γιάννη μου το μαντήλι σου» και το «Χαλασιά μου». Το τελευταίο, που έχει αγαπηθεί πολύ, αλλά και το «Άστραψε η Ανατολή», ερμήνευσε το 1972 με το δικό της τρόπο η Δήμητρα Γαλάνη στην πρώτη της προσωπική δισκογραφική κατάθεση, που είναι πολυσυλλεκτική και έχει ως τίτλο το όνομά της [Columbia SCXG83]. Το αξιοπερίεργο είναι ότι στην έκδοση αυτή φέρεται ως συνθέτης των δυο αυτών τραγουδιών ο Βασίλης Δημητρίου!
Στην επόμενη δισκογραφική κατάθεση του Νίκου Χουλιαρά υπάρχει μια σημαντική αλλαγή. Ο Νότης Μαυρουδής το 1970 εγκαταστάθηκε στην Ιταλία, όπου και διέπρεπε ως ερμηνευτής και δάσκαλος κλασικής κιθάρας. Επιστρατεύεται έτσι ως ενορχηστρωτής ο Γιώργος Κοντογιώργος, επίσης άξιος εργάτης του Νέου Κύματος. Ήδη έχει δοκιμαστεί και σε αυτό τον τομέα με εξαιρετική επιτυχία στον δίσκο του Διονύση Σαββόπουλου Το περιβόλι του τρελλού που είχε εκδοθεί το 1969. Μαζί με τα νέα τραγούδια και τις νέες ενορχηστρώσεις μια νέα γυναικεία φωνή εκείνη της Πόπης Αστεριάδη με ήδη πλούσια, για τα δεδομένα της εποχής, δισκογραφική παρουσία, εμφανίζεται στην Άφαντη πόλη [Zodiac 88602]. Μολονότι η Πόπη Αστεριάδη ερμηνεύει τέσσερα από τα έντεκα τραγούδια του δίσκου και το όνομά της στο εμπροσθόφυλλο εμφανίζεται μετά το όνομα του τραγουδοποιού,στο οπισθόφυλλο προηγείται αυτού. Δείγμα αβρότητας, εκ μέρους του, αλλά και παραδοχής. Τα τραγούδια που ερμηνεύει είναι τα «Το πράσινο ποτάμι» και «Το τραγούδι του νερού» στην Α’ πλευρά και «Η μικρή Νανώ» και «Μικρό ακρωτήρι» στην Β’. Ο δημιουργός ερμηνεύει τα τραγούδια του «Άφαντη πόλη», «Η μπαλάντα του χαμού» και «Το τραγούδι του Νικόλα» όλα στην Α’ πλευρά, αλλά και τα «δημοτικά, διασκευασμένα» –έτσι αναφέρονται– «Δεν μπορώ μανούλα» (Α’ πλευρά) και «Ο Σιαμαντάκας», «Κάτω στις μαυροθάλασσες» και «Σαν παίρνω έναν κατήφορο» (Β’ πλευρά). Στην έκδοση αυτή συναντάται και το μοναδικό οργανικό που υπάρχει στη δισκογραφία του Νίκου Χουλιαρά. Πρόκειται για την ορχηστρική, κατά Γιώργο Κοντογιώργο (διευθύνει και την ορχήστρα), εκδοχή του τραγουδιού «Η μπαλάντα του χαμού».
Οι ίδιοι βασικοί συντελεστές συμπράττουν ξανά στη δημιουργία του επόμενου ηχογραφήματος που έχει τίτλο Ο Άραχθος και υπότιτλο «Δώδεκα τραγούδια του Νίκου Χουλιαρά, Νίκος Χουλιαράς-Πόπη Αστεριάδη» [Zodiac 88034]. Τα περιεχόμενα τραγούδια είναι δώδεκα, τα οκτώ πρωτότυπα, καινούρια και τα τέσσερα παραδοσιακά ηπειρώτικα, διασκευασμένα και ενορχηστρωμένα από τον Γιώργο Κοντογιώργο. Ένα εξ αυτών είναι το ήδη γνωστό και αγαπητό «Χαλασιά μου», το οποίο υπάρχει στη Β’ πλευρά του δίσκου συνερμηνευμένο από τους δυο τραγουδιστές.
Η Πόπη Αστεριάδη ερμηνεύει μόνη τα νέα τραγούδια «Γέρο-παράθυρε» (Α’ πλευρά) και «Έπεσε το δειλινό» και «Αν με θυμηθείς» (Β’ πλευρά). Οι δυο μαζί ερμηνεύουν τα νέα «Θα σου το πω με ‘Α’», «Το σπαθί» και «Στην Πατινό» (Α’ πλευρά) και «Η κούπα» (Β’ πλευρά), καθώς και το παραδοσιακό «Ζαλιάρικο» (Α’ πλευρά), ενώ ο τραγουδοποιός ερμηνεύει μόνος το δικό του «Ο νοτιάς στην ξενιτιά» (Β’ πλευρά) καιτα παραδοσιακά «Στης Δερόπολης τον κάμπο» (Α’ πλευρά) και «Δόντια πυκνά» (Β’ πλευρά). Το μουσικό ήθος, η αισθητική και η αρμονική γραμμή των νέων τραγουδιών συνεχίζουν να συντάσσονται με τις νεοκυματικές προδιαγραφές. Οι ελαφρώς πιο ώριμοι στίχοι και η λιγοστά πάντως εξηλεκτρισμένη ενορχήστρωση ουδόλως διαταράσσουν τις πρότερες ισορροπίες.
Ο τραγουδοποιός και τραγουδιστής, πάντως, φαίνεται να θεωρεί ότι με την έκδοση του Άραχθου
έκλεισε ο μουσικός του κύκλος. Γι’ αυτό ίσως έγραψε ένα απολογητικό και απολογιστικό συνάμα σύντομο σημείωμα για τον δίσκο, στο οποίο μιλά εμφατικά για την ερμηνεία από τον ίδιο παραδοσιακών τραγουδιών της ιδιαίτερης πατρίδας του:
«Ο Άραχθος είναι ένας δίσκος με 12 τραγούδια. Τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο. Δε φιλοδόξησα να κάνω ένα έργο με μουσική ενότητα. Υπάρχουν απλώς 12 τραγούδια απ’ αυτά που τραγουδάω κάθε μέρα με τους φίλους. Σε τούτο το δίσκο υπάρχουν και δημοτικά τραγούδια, όπως και στους προηγούμενους – πάνω σ’ αυτό οφείλω μια εξήγηση: Δεν κάνω δουλειά αρχείου, ούτε και μ’ ενδιαφέρει αυτό. Το δημοτικό τραγούδι είναι ζωντανό και μεγαλώνει μες στον καθένα μας. Αν στο δίσκο τα δημοτικά τραγούδια έχουν αυτή τη μορφή, είναι γιατί εγώ είμαι έτσι, δεν έκανα τίποτα για να τ’ αλλάξω. Είτε το θέλω, είτε όχι, είμαι ένας άλλος άνθρωπος από εκείνον που τα πρωτοτραγούδησε. Θέλω να πιστεύω πως το σημαντικό με τη μορφή του δημοτικού τραγουδιού είναι πως δεν έχει συγκεκριμένη μορφή. Φανερώνεται σ’ εκείνους που το αγαπούν και όχι σ’ εκείνους που αναλαμβάνουν να το υπερασπίσουν. Είναι ‘τραγούδι’ και το τραγούδι είναι αίμα.»
Ακολούθησε μια ανέλπιστη και παρατεταμένη αποχή από την τέχνη της τραγουδοποιίας, αλλά και από την .... της ερμηνείας. Η δισκογραφική εταιρεία ωστόσο, για να μη λησμονηθεί ο δημιουργός, έκρινε σκόπιμο να εκδώσει το 1978 μια συλλογή με τα Ωραιότερα τραγούδια [Zοdiac 88074], η οποία όμως αφενός μεν δεν δικαιολογείται, μετά από έκδοση μόλις τεσσάρων ηχογραφημάτων, αφετέρου δε μοιάζει ψευδεπίγραφη γιατί και λείπουν από αυτή κάποια “ωραιότερα” τραγούδια, έστω και αν αυτό είναι υποκειμενικό, αλλά και τα μισά από τα δεκατέσσερα τραγούδια που περιέχονται είναι παραδοσιακά. Επομένως όχι του Χουλιαρά, όπως αφήνει να εννοηθεί ο πλήρης τίτλος της έκδοσης: Νίκος Χουλιαράς – Τα ωραιότερα τραγούδια. Η επιλογή των τραγουδιών, κατά πως φαίνεται, έγινε, αν όχι ερήμην, με την ανοχή του τραγουδοποιού και τραγουδιστή. Περισσότερο συνεπής προς ότι επαγγέλλεται το όνομά της, είναι η έκδοση του 1993 Νίκος Χουλιαράς – Μεγάλες επιτυχίες [Lyra CD 0115]. Με δεκαοκτώ τραγούδια δομήθηκε το πρόγραμμα ακρόασης της, με αρκετές διαφορές από την προηγούμενη συλλογή, και μόνο στη μορφή του δίσκου ακτίνας, που είχε αρχίσει να κυριαρχεί τότε. Εκδόθηκε άραγε ως προάγγελος του απρόσμενου που έμελλε να ακολουθήσει; Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά. Γεγονός είναι πάντως ότι αργότερα, την ίδια χρονιά, εμφανίστηκε το ηχογράφημα Η νύχτα που μας ξέρει [Lyra 4227 & CD 4227]με δώδεκα ολόφρεσκα τραγούδια. Ο τραγουδοποιός Νίκος Χουλιαράς επανεμφανίζεται σπάζοντας δημιουργική σιωπή είκοσι ολόκληρων χρόνων. Τι μεσολάβησε για να πάρει μια τέτοια απόφαση που σίγουρα χαροποίησε τους φίλους της μουσικής του προσφοράς; Όσα συνέβησαν τα αμέσως προηγούμενα χρόνια οπωσδήποτε δεν είναι άσχετα.
Το καλοκαίρι του 1991 (31.8 & 1.9) πραγματοποιήθηκαν στην Καλαμάτα συνδιοργανωμένοι από τη Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης και τον Μάνο Χατζιδάκι οι Α΄ Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού Καλαμάτας. Ο Μάνος Χατζιδάκις δεν είχε λησμονήσει ότι ο Νίκος Χουλιαράς, εκτός από ζωγράφος και λογοτέχνης, με έντονη τότε παρουσία, ήταν και τραγουδοποιός. Τον κάλεσε λοιπόν ως μέλος της κριτικής επιτροπής των Αγώνων, μαζί με τους Παντελή Βουλγαρη, Δημήτρη Γιαννημάρα, Μιχάλη Γκανά, Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργο Κουρουπό, Νίκο Κυπουργό, Διονύση Σαββόπουλο και Ντόρα Τσάτσου. Η συναναστροφή του με τα άλλα μέλη τηςεπιτροπής τις μέρες εκείνες και η διεξαγωγή των Αγώνων του θύμισαν, προφανώς, ότι κάποτε ήταν κι αυτός τραγουδοποιός. Πιθανότατα κάποιοι από την παρέα ζήτησαν να μάθουν τους λόγους της σιωπής και της απουσίας του.
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 13 Σεπτεμβρίου 1991 πέθανε ο Κυριάκος Μαραβέλιας, ο οποίος είχε διαδεχθεί το 1983 στη δισκογραφική Lyra τον Αλέκο Πατσιφά, μετά το θάνατο του τελευταίου. Τη διεύθυνση της εταιρίας ανέλαβε τότε ο Πάνος Μαραβέλιας, γιός του Κυριάκου. Αυτός μεθόδευσε την έκδοση της συλλογής Νίκος Χουλιαράς – Μεγάλες επιτυχίες, πιθανότατα για να παρακινήσει τον τραγουδοποιό να συνθέσει νέα τραγούδια. Εν τω μεταξύ ο Νότης Μαυρουδής ετοιμάζοντας την καινούρια δισκογραφική του κατάθεση με όνομα Μικρές Νυχτερινές Μουσικές [Fidelity 514 142-1] για την οποία συνεργάστηκε με την Ηλιάννα Σκουλή, τον Μανώλη Μητσιά και την Ορχήστρα νυκτών εγχόρδων Δήμου Πάτρας –την διηύθυνε ο απών σήμερα Θανάσης Τσιπινάκης– ανέσυρε από τα συρτάρια του και από τη λήθη το τραγούδι «Κάποτε είχα ένα αστέρι», το οποίο είχε συνθέσει το 1968 μελοποιώντας στίχους του Νίκου Χουλιαρά. Ο δίσκος εκδόθηκε το 1992 και ο Χουλιαράς ενημερώθηκε προφανώς για το τραγούδι το οποίο ερμήνευε η Ηλιάννα Σκουλή. Και κάτι ακόμη. Εκείνη τη χρονιά, σε έκθεση ζωγραφικής του, ο Ηπειρώτης δημιουργός συναντήθηκε ξανά μετά από πολλά χρόνια με τον παλιό του φίλο και συντοπίτη του, επίσης τραγουδοποιό αλλά και συνθέτη και ενορχηστρωτή, Νίκο Τάτση. Ο τελευταίος θυμάται ότι συζήτησαν και για τα παλιά τραγούδια, αλλά και για τη μακρόχρονη απουσία του φίλου Νίκου από το μουσικό προσκήνιο. Όλα τα προαναφερθέντα, ίσως και η ανάγκη να κερδίσει κάποια χρήματα, μια και οι πίνακές του δεν είχαν πια την εμπορική αξία του παρελθόντος, αποτέλεσαν αφορμές οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να ξαναθυμηθεί ο Νίκος Χουλιαράς την παλιά του τέχνη του τραγουδοποιού.
Στην επιστροφή του ο τραγουδοποιός δήλωνε τραγουδιστά «Ειμ’ ακόμη εδώ» – αυτός είναι ο σωστός τίτλος του τραγουδιού που είναι και το πρώτο της έκδοσης και όχι «Είμαι ακόμη εδώ» που αναγράφεται στο οπισθόφυλλό της. Και στους στίχους του αναφέρει: «Κανείς πια δεν μ’ ακούει, μα εγώ ’μαι πάντα εδώ. Είμ’ εδώ είμ’ πάντα εδώ. Αν κάποιος με ζητήσει πέστε του είμ’ εδώ». Οι στίχοι των νέων τραγουδιών του, που σχεδόν όλα πλάστηκαν το 1992,είναι πιο ποιητικοί, αλλά και πιο προσωπικοί. Η μουσική τους φωτισμένη από τους απόηχους του παρελθόντος είχε αυξημένο επικοινωνιακό χαρακτήρα, μια και βασιζόταν σε δημοφιλείς ρυθμούς, όπως φερ’ ειπείν τον τρίσημο του βαλς. Στοιχεία τα οποία επίσης διαφοροποιούσαν την έκδοση από τις προηγούμενες είναι τα ακόλουθα: Γιαν πρώτη φορά χρησιμοποιεί πίνακά του σε εξώφυλλο δίσκου του. Ο δίσκος εκδόθηκε και στις δυο υλικές μορφές: δίσκος επαφής και δίσκος ακτίνας. Τον συντρόφευσαν στις ερμηνείες των τραγουδιών δυο καθιερωμένες τραγουδίστριες, η Δήμητρα Γαλάνη και η Αφροδίτη Μάνου, οι οποίες ωστόσο περιορίστηκαν στο ρόλο της δεύτερης φωνής – σε τέσσερα τραγούδια συμμετέχει η Δήμητρα Γαλάνη, σε δυο η Αφροδίτη Μάνου, ενώ σε ένα τον συνοδεύει με τη φωνή του ο Νίκος Τάτσης, ο οποίος εκτός αυτού είχε υπογράψει τις ενορχηστρώσεις και διηύθυνε το μουσικό σύνολο που συμμετείχε στις ηχογραφήσεις. Ένα μουσικό σύνολο συγκροτημένο από εξαιρετικούς μουσικούς όπως (μνημονεύονται ενδεικτικά) ο Σωκράτης Άνθης, τρομπέτα, ο Κώστας Τηλιακός, όμποε & αγγλικό κόρνο, ο Γιώργος Μαγκλάρας, βιολί, ο Νίκος Τάτσης, λαούτο & ακουστική κιθάρα, ο Νίκος Τσεσμελής, κοντραμπάσο και ο Αλέκος Χρηστίδης, κρουστά. Παρατίθενται οι τίτλοι των τραγουδιών της έκδοσης: «Είμ’ ακόμη εδώ», «Τα θαύματα», «Έλα να φύγουμε», «Πάντα αλλού», «Που πας κοριτσάκι», «Δεν θέλω να ξέρω πια», «Ολόκληρη ζωή δεν φτάνει», «Η νύχτα», «Αργά μες στον ύπνο περνούσες», «Το ξέρω μ’ αγαπούν», «Στην άλλη γη», «Υστερόγραφο». Αξιοσημείωτο: τα πάντα στην έκδοση είναι γραμμένα σε σύστημα πολυτονικό.
Πριν περάσουν τρία χρόνια ο Νίκος Χουλιαράς έχει ετοιμάσει έντεκα καινούρια τραγούδια τα οποία έχουν συγκεκριμένη πηγή έμπνευσης: την Αλίκη Καγιαλόγλου, που ήταν σύντροφός του εκείνη την εποχή. Προσθέτοντας σε αυτά και το τραγούδι «Η νύχτα», το οποίο είχε ερμηνεύσει ο ίδιος στο ηχογράφημα Η νύχτα που μας ξέρει, ηχογραφεί το κύκνειο άσμα του ως τραγουδοποιός. Μόνο που σε αυτό Τα νησιά τ’ ουρανού [Lyra 4848], το ονομάζει,όλα τα τραγούδια, πλην ενός, τα ερμηνεύει η μούσα του. Ακόμη και το «Η νύχτα». Κρατάει για τον εαυτό του μόνο το τραγούδι «Της τρέλας η ζητιανιά». Ο ερωτικός χαρακτήρας, αυτονόητα, κυριαρχεί και στους στίχους και στη μουσική. Ατμοσφαιρικά τα περισσότερα, δείχνουν ένα άλλο μουσικό πρόσωπο του δημιουργού. Πιο ερωτικό, πιο ρομαντικό αλλά και πιο σύγχρονο. Στο τελευταίο συμβάλλουν και οι ενορχηστρώσεις των τραγουδιών τις οποίες επιμελήθηκαν ο Αριστείδης Χατζησταύρου και το συγκρότημα Ομαδική Απόδραση, στο οποίο συμμετείχε. Και αυτή η έκδοση κοσμείται από πίνακα του δημιουργού. Τα υπόλοιπα τραγούδια της, εκτός από όσα αναφέρθηκαν, έχουν τους ακόλουθους τίτλους: «Στα νησιά τ’ ουρανού», «Σαν τραγούδι παλιό», «Η εξίσωση», «Ο θαυματοποιός», «Ο άντρας που φεύγει», «Σου το ’χω πει χίλιες φορές», «Ο δρόμος», «Μια μέρα ακόμη», «Τα λόγια», «Τη λένε Αλίκη».
Δεν είναι, ωστόσο αυτή, η τελευταία φορά που εμφανίζεται στη δισκογραφία το όνομα του Νίκου Χουλιαρά. Το 2006 στη δισκογραφική έκδοση ... και με οδηγό ένα παιδί [Lyra 1093 CD] του συγκροτήματος «Μικρές περιπλανήσεις» υπάρχει ένα τραγούδι με όνομα ... «Τραγούδι» το οποίο έπλασε ο Νίκος Αρμπιλιάς μελοποιώντας στίχους του Νίκου Χουλιαρά. Σύγχρονος ήχος, ταιριαστός σίγουρα με το στίχο. Το στίχο που υπήρξε η αιχμή του δόρατος του τραγουδοποιού Νίκου Χουλιαρά.
Ως χαρακτηριστικό δείγμα της στιχουργικής του δεινότητας επιλέξαμε εκείνον με τον οποίο δόμησε το 1992 το τραγούδι του «Ολόκληρη ζωή δεν φτάνει»
Ολόκληρη ζωή δεν φτάνει [1992]
Στίχοι-μουσική: Νίκος Χουλιαράς
Ολόκληρη ζωή δεν φτάνει
να μάθεις τ’ είναι η ζωή
Τα λάθη που δεν θες να κάνεις
θα κάνεις πάλι απ’ την αρχή
και η ζωή δεν θα σου φτάνει.
Πολλούς ανθρώπους θα ξεχάσεις
και σ’ άλλους, πάλι, θ’ ακουμπάς
τον εαυτό σου θα τον χάσεις
κι ας είν’ αυτός που θα ζητάς
Σε άλλα σπίτια θα κοιμάσαι
σε ξένες πόλεις θα γυρνάς
στο τέλος μόνος, πάλι, θα’ σαι
και άλλα, πάλι, θα ζητάς.
Ολόκληρη ζωή δεν φτάνει
να μάθεις τ’ είναι αυτό που θες
Το αύριο δεν θα σου κάνει
όπως δεν σου ‘κανε το χτες
και η ζωή δεν θα σου φτάνει.
Πολλούς ανθρώπους θα θυμάσαι
και άλλους, πάλι, θα ξεχνάς
Τη μοναξιά θα τη φοβάσαι
κι ας είν’ αυτή που θα ζητάς
Σε άλλα σπίτια θα κοιμάσαι
σε ξένες πόλεις θα γυρνάς
στο τέλος μόνος, πάλι, θα ‘σαι
και άλλα, πάλι, θα ζητάς.
ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν:
