Σημειώνω τρία πρόσφατα παραδείγματα αναρτήσεων από ΜΜΕ στο διαδίκτυο:
α) Γιατί αρνείται το αρμόδιο υπουργείο να δώσει στη δημοσιότητα κρίσιμα έγγραφα σχετικά με την αδειοδότηση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ερωτά διαμαρτυρία της Πανελλήνιας Ένωσης Αναγνωρισμένων Κολλεγίων, «ενώ όφειλαν να το κάνουν ούτως ή άλλως, πωλώ δε μάλλον καθώς έχουν ζητηθεί εξωδίκως από εμάς, αλλά και από άλλους φορείς». Έτσι αναγράφεται η φράση σε δημοσίευμα 4.9.25, που περιλαμβάνει την ανακοίνωση, η οποία δεν εντοπίστηκε στον ιστότοπο της Ένωσης.
β) Σχετικά με τη συμβολή του Ου Θαντ στην αποφυγή σύγκρουσης μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ στην κρίση της Κούβας το 1962, δημοσίευμα 13.9.25 αναφέρει ότι «ο Βιρμανός γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, U Thant, ελιγμίστηκε ώστε να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή».
γ) Σχετικά με τη δράση του Ίλον Μασκ, δημοσίευμα 17.9.25 αναφέρει ότι μηχανικός αλγορίθμων της εταιρείας Τέσλα σε επιστολή παραίτησης «έστρεψε τα βέλη του ευθέως στον ίδιο τον Elon Musk, καταγγέλλοντας τον τρόπο που ηγετεύει την εταιρεία, αλλά και τον ρόλο του στη δημόσια σφαίρα».
Με επίκαιρη θεματολογία, τα τρία δημοσιεύματα προέρχονται από ευρείας κυκλοφορίας Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Δεν τα κατονομάζω, αλλά τα στοιχεία είναι στη διάθεση λεξικογράφων, αν δεν τα έχουν εντοπίσει. Επιδίωξη δεν αποτελεί ο καυτηριασμός, αλλά η επισήμανση ενός φαινομένου με μεγάλη έκταση. Τα τρία παραδείγματα αναδεικνύουν δύο νέα ρήματα – στη θέση των «ελίσσομαι» και «ηγούμαι» – και έναν πρωτότυπο τρόπο γραφής μίας καθιερωμένης φράσης.
Τα λάθη πρέπει να κατακεραυνώνονται, υποστηρίζουν όσοι κινδυνολογούν. Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχουν λεξικά. Όχι μόνο για να διορθώνουν τις αναμνήσεις μας. Εντούτοις, οποιαδήποτε ιστορική προσέγγιση της γλωσσολογίας διαπιστώνει ότι πολλά από όσα θεωρούνται λάθη ενσωματώνονται κάποια στιγμή, συνιστώντας σημαντικό τρόπο ανανέωσης της γλώσσας. Περιμένοντας όμως το πλήρωμα του χρόνου, θα μείνουν ανεξέλεγκτοι όσοι οδηγούν το σκάφος στα βράχια; Μήπως χρειάζεται και καμιά φωνή, όταν μπάζει νερά το καράβι;
Δεν ξέρω αν έχουν σύλλογο οι διορθωτές κειμένων. Υπερασπίζεται κανείς τη δουλειά τους ή έχουν κατατροπωθεί από στρατιές αδιάφορων, τώρα μάλιστα που η τεχνητή νοημοσύνη δικαιολογεί κάθε ανοησία; Ασφαλώς είναι δύσκολο να συσταθεί κάποια Επιτροπή Γλωσσικής Δεοντολογίας. Η σύνθεσή της σε αντιδικίες θα ενέπλεκε φορείς ακαδημαϊκούς, δημοσιογραφικούς, συγγραφέων και αναγνωστών. Άραγε είναι ευκολότερο να δημιουργηθεί μία Επιτροπή Αδιόρθωτων, με σκοπό κάθε χρόνο να βραβεύει τα δημοσιευμένα κείμενα με τα περισσότερα λάθη;
