Χάρτης θαλάσσης

Είναι πριν η Νύχτα η Σκοτεινή;…

^{Και προχωράμε μες στην ομορφιά σου…
Άγιος Ιωάννης του Σταυρού}

Είναι πριν η Νύχτα η Σκοτεινή; Θα έρθει
την αυγή εκεί που κατοικεί η πηγή;
Ή πριν θ’ απομείνει, καθαρή σκιά
αν το λέπι του φωτός αφήσει; Είναι χάρη
πάνω στις μορφές το βλέμμα, είναι ουσία
το τυχαίο, βαθυπράσινο
της δρυός που οι Λάρητες την κάνουν
να πάλλει και τη φυλάν. Δεν είναι μαγικό, δεν είναι
κάτι το κενό, είναι, πληρότητα του πνεύματος
η δική της ύλη που υψώνεται μες στη μορφή.
Κοπαδάκι σύννεφων περνάει κι όλα
αγκαλιάζονται: το αντίο της μέρας, η αφιχθείσα
νύχτα. Πέπλο κόκκινου μες στη σκιά
ενωμένο το διττό, σαΐτα, τόξο, στήθος
Ελευθερωμένο σε άλλο θα είναι, δοξασμένο
να ’ναι, από την ύπαρξή του και από την έννοια όπου
ο Θεός παρατηρείται. Να τον αγαπώ στη φευγαλέα
λεπτομέρεια είν’ αστοχία; Μήπως
να τον αγαπώ λιγότερο; Δεμένη να επιμείνω
μπρος στον καθρέφτη; Βαθιά νερά
που η σκιά παρασέρνει, αέρας, ασημένιο ξέφτι
που μ’ αυτό θέλει τον κόσμο να σύρει.
Πιο βαθιά; Τραγούδι από χαμηλά η μπαγουάλα
στου κουτιού το χτύπημα που σε καπνό
ή σε σκόνη μεταβάλλεται. Κοπαδάκι
σύννεφων που προσπερνά και τάπητας, τέμπλο
όπου το μικρό το φως ενώνεται
Κοιτάζω μέσα σου, φωνούλες μιας φωνής
που η πίστη μετατρέπει σε χάρη, ή μήπως η χάρη
σε πίστη; Τέλεια μες στο κενό τρεμοπαίζει
το φως των λεπιών σου, κόσμε, ψάρι.

Έφτιαξα έναν κήπο

Έφτιαξα έναν κήπο με τον τρόπο αυτού που κάνει
τις σωστές κινήσεις μα σε λάθος τόπο.
Λάθος όχι απ’ το λαθεύω αλλά απ’ τον άλλο τόπο,
σαν να κουβεντιάζεις με το είδωλο σ’ έναν καθρέφτη
κι όχι με εκείνον που κοιτάζεται σ’ αυτόν.
Έφτιαξα έναν κήπο για να διαλέγομαι εκεί,
πλάι πλάι μες στην ομορφιά, με τον βουβό
πάντα μα δραστήριο θάνατο δουλεύοντας την καρδιά.
Άσε τις αποσκευές επαναλάμβανε, τώρα που το σώμα σου
ατενίζει τις δυο όχθες, δεν υπάρχει τίποτα, μόνο
οι ακριβείς κινήσεις –ν’ αφεθείς να πας– για να τον φροντίσεις
και να είσαι, ο κήπος.
Φύλαξε ό,τι χάνεις, έλεγε, αυτός ο θάνατος
καστιλιάνικα μιλώντας τέλεια και αποστασιοποιημένα.
Ό,τι χάνεις, όσο έχεις, είν’ η μόνη συντροφιά
που σε συνοδεύει, στη μακρινή όχθη του θανάτου.

Τώρα η γλώσσα λύνεται για να μιλήσει.
Αυτή που δεν μπόρεσε ποτέ της φρίκης το χειρουργικό σκαρπέλο
μ’ εργαλεία εφοδιασμένη για να κάνει, θαυμαστό
το απεχθές. Είν’ εύπεπτος ο τρόμος για το μάτι μόνο
αν η ομορφιά το υποστηρίζει. Κοίτα την τυφλή οπή:
οι κινήσεις ακριβείς κι ερωτικές χωρίς ν’ αντανακλώνται
στον καθρέπτη που μπροστά του, η χειρουργική δεν έχει νόημα.

Το να έχεις έναν κήπο, σημαίνει να κρατιέσαι απ’ αυτόν
κι από την παντοτινή του κίνηση φυγής. Λουλούδια, σπόροι
και φυτά πεθαίνουνε για πάντα ή ανανεώνονται. Υπάρχει
κλάδεμα κι είναι στιγμές, σ’ ένα γλυκό ηλιοβασίλεμα
του καλοκαιριού, για να τον δεις να επεκτείνεται από μόνος του,
ενώ η σκιά της πτώσης του αναγγέλλει
μες στη συμπαγή λάμψη του Μάρτη, ή στον ύπνο
δίχως όνειρα εκείνου που πεθαίνει, ενώ
το είδος που τον περιέχει δε σταματάει να σμιλεύεται.
Απαιτεί ο κήπος, απ’ την κηπουρό του να τον βλέπει να πεθαίνει.
Της ζητάει να περικόψει με το χέρι της, ν’ αλλάξει
τη γυμνή επιφάνεια, περιφερόμενη μες στα παρτέρια
μες στην παγωμένη νύχτα. Ο κήπος σκοτώνει
και ζητάει να ’ναι νεκρός για να ’ναι κήπος. Αλλά το να κάνεις
τις σωστές κινήσεις σ’ έναν λάθος τόπο,
επιλύει την εξίσωση, ανακαλύπτει ξέφωτο.
Έρωτα ζητούμενε αλλιώς ως ουρανός
σκουρογάλανος κατά της λύπης. Στάλα
σπάνια της καταιγίδας που στην αγκαλιά της φτάνεις
στην πιο μακρινή ακτή. I wish you
were here αγάπη μου, μα είσαι, μία κηπουρός και όχι
κήπος. Την καρδιά μου την ξερίζωσες απ’ το παρτέρι σου.

/Carpe noctem/

Σ’ ένα ψευτοπροχώρημα της αίσθησης –όλης–
η σκοτεινή η νύχτα της ψυχής τον τρόπο της οξύνει το θέρος.
Και φτάνει πλήρη μια εγγύτητα που μοιάζει στη φωνή
«ενός μεγέθους». Όλοι μας μπορούμε να τη συμπληρώσουμε
μ’ ένα δεξιοτεχνικό μουρμουρητό ανάμεσα στα όνειρά μας.
Όλοι μπορούμε να εκπέμψουμε το νέο κομμάτι σπαζοκεφαλιάς αληθινής.
Όλοι μπορούμε να εκλάβουμε ως νύχτα την αδιαφορία
της μοίρας μας.

Δεν ξέρω τι είν’ η νύχτα,
αλλ’ όμως όλα όσα κέρδισα ονειρευόμενος θέλουν να γυρνάν
ακόμα στον τετράγωνο τροχό της Τύχης.
Μοιάζουν χρυσοί καρποί και τροπισμοί ομόφωνα
ενός αδιάκριτου σκληρού καλοκαιριού, αλλά καλοκαιριού.
Δεν ξέρω τι είν’ το καλοκαίρι αλλά φυλάει στη γλύκα του
«πράγματα» -στο κουκούτσι του το μαύρο μέλι μοιάζει με
μελάνι, φόντο μιας γραμμής όπου ένα προσωπείο αμμώδες
κουνιέται ή τουρτουρίζει…

«χάος»

Κι αν κάτω από το προσωπείο ή τη γραμμή δεν υπήρχαν παρά μόνο
τα μακρινά επίμονα ερωτήματα;:

Η νύχτα πώς θα είναι;
Τι τέλος θα ’χει η νύχτα αυτή;
Αίσιο ή αντίξοο;


Ορατό, αόρατο

Ας κρατήσει αυτό το πνεύμα,
να μιμούνται τα πουλιά
την κραυγή των μοσχαριών
όταν σουρουπώνει.

Η γάτα λουφαγμένη στον ατμό από τις καληνύχτες.
Και μίγματα, αποχρώσεις,
αλλά όπως αναμιγνύονται δυο σύννεφα
και όπως μπαίνει στο λιβάνι ο λόξιγκας του λιβανιού
κάνοντάς μας να αισθανθούμε το ξεμπούκωμά του,
των ψεύτικων αισθήσεών του την αποβολή.

Κι έτσι καθώς η νύχτα μπαίνει στο βραδάκι
υπό τη μοναξιά την ηχηρή των γρύλλων
– έχει σωπάσει η μουσική τσιγγούνων νυχτερίδων.

Κι ας ενωθούν και πάλι αυτές οι ριπές ήχου
με τη μοναδική φωνή όπου μαζί ταλαντευόμαστε.
Ήχοι όπου δε γνώριζαν να είναι ίδιοι,
σχεδόν ίδιοι: ασκήσεις μυστικές χαράς

όπως ο κατασκοπευμένος ορατής,
σαν ομιλία ορατού μες στο αόρατο,

η λίμνη.

ΙΙ

Η γαλιάντρα που είδαμε με τον Μαουρίσιο
τραγουδάει ακόμα και στον σαματά που κάνουνε οι πάπιες.

Την κοιτάμε και τη φανταζόμαστε ονειρεμένη,
όψη άλλων νομισμάτων:

πρώτα μες στο σπίτι
(όπως ήτανε, αόρατη,
όπως είναι τώρα, ορατή).

Έπειτα μες στους ανθρώπους,
αψηλάφητη έτσι όπως μοιάζει
τώρα

–θόρυβος–,
στην τηλεόραση.

Όμως ορατοί και αόρατοι «Κόσμοι»
αν η ποίηση τους άγγιζε,
«φύσεις» αν με την πολυλογία της δε γνώριζε
την αδέκαστη δύναμη του ύφους της.

«Αστραπή»
θ’ ανακοίνωνε.

«Βροντή» αν η μουσική υποστήριζε στον ψίθυρό της
την αναμενόμενη ατονικότητα.

Μα δεν είμαστε το σπίτι, ούτε η εστία,
ή το δέντρο, ή ο δρόμος.

Μόνο οι ζωγραφιές τους ή χρωματιστές μακέτες
σε μια επιφάνεια μικρή όπου χιονίζει κι έχει ριτορνέλο
από μουσικό κουτί,

τυλιγμένα με το αρμυρό μας τραύλισμα

πόσες φορές χρειάζεται να μας το πουν
πως η ομορφιά είναι η κινούμενη άμμος
της βεβαιότητας;

Επιστροφή

Άντρες που μόλις αντιληφθούν την παρουσία μου
τα χαρακτηριστικά τους εντείνονται,
οι τρίχες στον αυχένα τους σηκώνονται.
Προσπαθούν να με κυκλώσουν, καθένας με τον τρόπο του,
σ’ αυτό τον χορό κυνηγιού
που τόσο καλά τους βγαίνει.

Τους μυρίζομαι αμέσως.
Τις στρατηγικές κινήσεις τους,
τις αλλαγές θερμοκρασίας του σώματος,
τα αντιλαμβάνομαι όλα, ακόμα και πριν απ’ αυτούς.
Κάποτε κι εγώ υπήρξα λύκαινα.

Κενή από φερομόνες, το προβάδισμα αυτό
με βοηθάει να ξεφύγω με τη φορά του ανέμου
πλάι σ’ ένα ποτάμι ή ανάμεσα σε πέτρες
με το καταφύγιό μου της μοναξιάς στην πλάτη.

Μεταμόρφωση

Κάποιος φίλος μου προφήτεψε:
Θ’ αναγκαστείς να μεταμορφωθείς ολόκληρη
μετά απ’ αυτό.

Και τελικά συνέβη,
έγινα από λύκαινα ελάφι.

Αρχίζω να χοροπηδώ
δυνατή και ευάλωτη
πάνω στις λέξεις.
Τώρα ξέρω πως το αληθινό
είν’ άλλο πράγμα.

Προς όποιον αφορά

Σήμερα θα δοκιμάσω να φτιάξω
κέικ μανταρίνι,
συνηθίζω να λέω πως δε μαγειρεύω
μα είναι ψέμα.
Η αλήθεια είναι ότι το κάνω
όποτε ερωτεύομαι,
δεν είναι πάντα έρωτας κεραυνοβόλος,
μου ’χει συμβεί με πίκρες,
κι επίσης όταν διαισθάνομαι
πως όπου να ’ναι έρχεται.
Αναρωτιέμαι ποιο ήταν πρώτο
η διαίσθηση ή το μαγείρεμα.
Δεν είναι και τόσο τρελή η ιδέα
ότι το άρωμα
μανταρινιών στον φούρνο
βγαίνει απ’ το παράθυρο του καθιστικού,
το αρπάζει ένας άνεμος,
από κείνους που μεταφέρουν προθέσεις
και εναποθέτει τη μυρωδιά
στο ενδεδειγμένο σημείο
ή, με αντίθετη φορά,
ο ίδιος άνεμος, προξενητής,
μου φέρνει τις φερομόνες
του προαναφερθέντος που είν’ έτοιμος
να εμφανιστεί.
Ό,τι και να σκεφτώ,
ο μηχανισμός δεν ξεκαθαρίζει.
Ξαφνικά, όμως, ενεργοποιείται
ένα έξτρα χάρισμα
που συνήθως δεν το υπολογίζω,
σαν να προσπαθούσα
μέσ’ απ’ αυτό το μίγμα
από αλεύρι και φρούτα
να του χαϊδέψω τα χείλη.
Ούτε καν θα το δοκιμάσει,
τουλάχιστον όχι τώρα,
αλλά εγώ τον φαντάζομαι εδώ,
καθισμένον στην αυλή,
ένα μήλο δαγκωμένο απ’ τη μια πλευρά,
να βολεύει τις γεύσεις
στη γλώσσα του
και να μ’ αγκαλιάζει.

Ιεροσυλία*

Όταν τα όνειρά σου
μετατράπηκαν σε φυλακή
οι άγιοι εξοργίστηκαν.

Τις περισσότερες μέρες
η χαρά σου φώτιζε ηλιοτρόπια,
για μερικές στιγμές
όλα άλλαζαν.
Έβγαιναν ψάρια νεκρά
από τους πόρους σου,
ο λαιμός σου
δεχόταν εισβολή από πιράνχας
κατάφερναν μέχρι κι η σιωπή σου να κρύβεται.

Πόση αποφασιστικότητα μπροστά στον φόβο
μόλις τεσσάρων χρονών.
Ο αδερφός σου ήταν δύο όταν προμάντευε:
Τον μπαμπά μου τον πάτησε ένα φορτηγό.

Οι άγιοι ήταν σύμφωνοι
μα βρήκαν την ποινή ελαφριά.

^{*Γράφτηκε για την Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη του Παιδικού Βιασμού.}

Θάνατος του οργανοποιού

Αν έβλεπες τις φτηνές σανίδες του φέρετρου,
θα πήγαινες να πεθάνεις αλλού.
Εσύ που αγαπούσες
το εύηχο ξύλο του κυπαρισσιού
και του ’δινες με τα χέρια σου
το σωστό μέτρο της θερμότητάς σου
αν έβλεπες, αν έβλεπες…

Μα τώρα πια τι σημασία έχει,
συνέχισα έτσι, μην ξοδεύεσαι.

Τέλος πάντων,
έχουν πια απομακρυνθεί τα χέρια σου
από την τελική συγχορδία κι από το τίποτα
της αβύσσου που τέντωσε τις χορδές σου
τις πιο ζωτικές,
τούτες τις μέρες που τίποτα δεν ηχεί.

Συνέχισα έτσι, μην κοιτάζεσαι
στις φτηνές σανίδες αυτών που πεθαίνουν.

Κοίταξα του παρελθόντος

Κοίταξα του παρελθόντος στεγανές μορφές της μνήμης,
σταθερά σημάδια οικουμενικά, μες στο κεφάλι μου αφίσες.
Κοίταξα του παρελθόντος τις νεκρές μορφές, τόσο άλλες σ’ αυτή την πόλη
που διασκεδάζει σκοτώνοντας μυρμήγκια με τσιμεντόβεργες.
Κι απλώς χρειαζόταν να φέρω τ’ αργασμένα χέρια του πατέρα μου,
τόσο αργασμένα από τούτη τη γη και τούτες τις ερημιές,
η αλυσίδα να τσιρίζει στη στέρνα και τα χείλη ν’ ανοίγουν στο νερό
έχοντας φάει το φρεσκοκομμένο φρούτο.
Η δουλειά μας, αν υπάρχει κάποια που ν’ αξίζει τον κόπο,
είναι να κάνουμε το ανέφικτο πάνω στο ευαίσθητο δέρμα του παρόντος.

Ζωή

Μας σταματάει στη γωνία
μια μακριά ουρά αυτοκινήτων,
το τελευταίο αντίο στον άνθρωπο.
Αλλά την ίδια στιγμή ανοίγουμε το βήμα
ώσπου να φτάσουμε στο σπίτι,
και με το που ανάβουμε το φως
υπάρχει άλλος ένας λόγος για να ζήσουμε.

Αισθητική

Την ώρα της σιέστας
με μια βέργα
κυνηγούσαμε πεταλούδες.
Αν έπεφτε καμιά ατραυμάτιστη
σκορπάγαμε στον αέρα
την κιτρινωπή σκόνη
των χεριών. Κι ήταν αυτός
ο στοιχειώδης τρόπος μας
για ένωσή μας με την ομορφιά.