ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Μάνος Ελευθερίου

Ο Μά­νος Ελευ­θε­ρί­ου γεν­νή­θη­κε στην Ερ­μού­πο­λη της Σύ­ρου το 1938. Ποι­η­τής, στι­χουρ­γός μυ­θι­στο­ριο­γρά­φος, συγ­γρα­φέ­ας παι­δι­κών βι­βλί­ων, ιστο­ρι­κός και επι­με­λη­τής εκ­δό­σε­ων. Πα­ρα­κο­λού­θη­σε μα­θή­μα­τα υπο­κρι­τι­κής στη Δρα­μα­τι­κή Σχο­λή του Εθνι­κού Θε­ά­τρου. Ερ­γά­στη­κε πολ­λά χρό­νια στο πε­ριο­δι­κό Reader's Digest. Έγρα­ψε στί­χους για πά­νω από 500 τρα­γού­δια, τα οποία με­λο­ποί­η­σαν συν­θέ­τες όπως ο Μ. Θε­ο­δω­ρά­κης, ο Μ. Χα­τζι­δά­κις, ο Γ. Μαρ­κό­που­λος, ο Δ. Μού­τσης, ο Θ. Μι­κρού­τσι­κος, ο Σ. Κου­γιουμ­τζής, ο Γ. Σπα­νός, ο Σ. Κρα­ου­νά­κης, ο Λ. Κη­λαη­δό­νης, ο Γ. Χα­τζη­νά­σιος, ο Α. Βαρ­δής κ.ά. Τη δε­κα­ε­τία του 1990 έκα­νε ρα­διο­φω­νι­κές εκ­πο­μπές στον «Αθή­να 9,84» και στο Δεύ­τε­ρο Πρό­γραμ­μα της ΕΡΤ. Συ­νο­λι­κά εξέ­δω­σε πά­νω από σα­ρά­ντα βι­βλία. Ήδη το πρώ­το του μυ­θι­στό­ρη­μα Ο και­ρός των χρυ­σαν­θέ­μων (2004) τι­μή­θη­κε με το Κρα­τι­κό Βρα­βείο Μυ­θι­στο­ρή­μα­τος. Το 2013 βρα­βεύ­τη­κε από την Ακα­δη­μία Αθη­νών για τη συ­νο­λι­κή προ­σφο­ρά του στα Γράμ­μα­τα.
Ο Μά­νος Ελευ­θε­ρί­ου πέ­θα­νε στην Αθή­να το 2018, την ημέ­ρα που η με­γά­λη πυρ­κα­γιά διέ­γρα­ψε την Ιστο­ρία του Μα­τιού και απο­τε­φρώ­θη­κε στη μνή­μη μας. Ο Χάρ­της, λί­γο πριν συ­μπλη­ρω­θεί χρό­νος από τον θά­να­τό του, ετοί­μα­σε αυ­τή τη μι­κρή ανα­φο­ρά, προ­βάλ­λο­ντας το … φω­το­γρα­φι­κό κυ­ρί­ως πά­θος του και φω­τί­ζο­ντας διά­φο­ρες πλευ­ρές του με σκέ­ψεις, ανα­μνή­σεις και ει­κό­νες κα­μω­μέ­νες από φί­λους του, «αντί αν­θέ­ων»…

—————

Συ­ντο­νι­σμός αφιε­ρώ­μα­τος: Δη­μή­τρης Κα­λο­κύ­ρης

ΕΡ­ΓΟ­ΓΡΑ­ΦΙΑ & ΔΙ­ΣΚΟ­ΓΡΑ­ΦΙΑ ΜΑ­ΝΟΥ ΕΛΕΥ­ΘΕ­ΡΙΟΥ

Ποί­η­ση: Συ­νοι­κι­σμός (έκ­δο­ση εκτός εμπο­ρί­ου), 1962· Μα­θή­μα­τα μου­σι­κής (ε.ε.) 1972· Τα ξόρ­κια (ε.ε.) 1973· Αγρυ­πνία για το σκο­τει­νό τρυ­γό­νι στην εκ­κλη­σία του προ­φή­τη Ελισ­σαί­ου (εκδ. Αμορ­γός 1975), Κα­στα­νιώ­της 2009· Τα όρια του μύ­θου, Γνώ­ση 1978· Μα­θή­μα­τα μου­σι­κής/Τα ξόρ­κια, επα­νέκ­δο­ση, Ύψι­λον 1980· Το μυ­στι­κό πη­γά­δι, Γνώ­ση 1983· Ανα­μνή­σεις από την Όπε­ρα, Γνώ­ση 1987· Το άγ­γιγ­μα του χρό­νου, Κα­στα­νιώ­της 1994· Το νε­κρό κα­φε­νείο, Κα­στα­νιώ­της 1997, 2006· Η πόρ­τα της Πη­νε­λό­πης, Γα­βρι­η­λί­δης 2003· Ο νοη­τός λύ­κος, Με­ταίχ­μιο 2010· Τα λό­για και τα χρό­νια (Τα τρα­γού­δια: 1963-2013), Με­ταίχ­μιο 2013· Τα ομοιο­κα­τά­λη­κτα, Με­ταίχ­μιο 2018

Πε­ζο­γρα­φία (Μυ­θι­στο­ρή­μα­τα από τις εκδ. Με­ταίχ­μιο:) Ο και­ρός των χρυ­σαν­θέ­μων (2004)· Η γυ­ναί­κα που πέ­θα­νε δύο φο­ρές (2006)· Άν­θρω­πος στο πη­γά­δι (2008)· Πριν απ’ το ηλιο­βα­σί­λε­μα (2011)· Φαρ­μα­κεί­ον εκ­στρα­τεί­ας (2016)· Άν­δρες του αί­μα­τος, (2019)
(Νου­βέ­λα:) Το άγ­γιγ­μα του χρό­νου, Κα­στα­νιώ­της 1994
(Θε­α­τρι­κοί μο­νό­λο­γοι:) Ο γέ­ρος χο­ρευ­τής, Με­ταίχ­μιο 2010· Ο πα­τέ­ρας του Άμ­λετ, Μι­κρή Άρ­κτος 2017
(Δι­η­γή­μα­τα:) Το διευ­θυ­ντή­ριο, Φέ­ξης 1964· Η σφα­γή (1965)· Η με­λαγ­χο­λία της πα­τρί­δας με­τά τις ει­δή­σεις των οκτώ, Με­ταίχ­μιο 2007

Παι­δι­κά: Πα­ρα­μύ­θια για τον Αυ­το­κρά­το­ρα, (εικ. Σο­φία Φόρ­τω­μα), Γνώ­ση 1991· Ένα κα­ρά­βι μια φο­ρά (εικ. Σ. Φόρ­τω­μα), Ωκε­α­νί­δα 1997· Του Γε­νά­ρη το φεγ­γά­ρι: Πα­ρα­μύ­θια για τους δώ­δε­κα μή­νες (κεί­με­να και ει­κο­νο­γρά­φη­ση), Κέ­δρος 1998· Η γά­τα που ήθε­λε να γί­νει που­λί (εικ. Σ. Φόρ­τω­μα), Ελ­λη­νι­κά Γράμ­μα­τα 2000· Ένα κα­ρά­βι, κα­ρα­βά­κι… Εκ­δό­σεις της Σχο­λής Ι. Μ. Πα­να­γιω­τό­που­λου 2005

Μαρ­τυ­ρί­ες-Ιστο­ρι­κά: Η δε­κα­ε­τία του ’60 (με τον Θ. Νιάρ­χο), Κα­στα­νιώ­της 2005· Εί­ναι αρ­ρώ­στια τα τρα­γού­δια (Αν­θο­λό­γη­ση κει­μέ­νων του), Κα­στα­νιώ­της 2002· Μαύ­ρα Μά­τια – Ο Μάρ­κος Βαμ­βα­κά­ρης και η συ­ρια­νή κοι­νω­νία στα χρό­νια 1905-1920, Με­ταίχ­μιο 2013

Με­λέ­τες-Λευ­κώ­μα­τα: Το θέ­α­τρο στην Ερ­μού­πο­λη τον ει­κο­στό αιώ­να (τέσ­σε­ρις τό­μοι), Δή­μος Ερ­μού­πο­λης 2000· Ο ίσκιος της Αθή­νας/Shadows of Athens (φω­το­γρ. Εβί­τα Μα­χαί­ρα, μτ­φρ. Mary Kitroeff, κεί­με­να Μά­νος Ελευ­θε­ρί­ου), Πο­τα­μός 2002· Ερ­μού­πο­λη – Μια πό­λη στη λο­γο­τε­χνία (επιμ.) Με­ταίχ­μιο 2004· Βλέμ­μα­τα από την Ελ­λά­δα, Με­ταίχ­μιο 2008

Επι­μέ­λειες: Φω­το­γρα­φί­ες και σή­μα­τα Ελ­λή­νων και ξέ­νων φω­το­γρά­φων της πε­ριό­δου 1859-1910, Γνώ­ση 1981· Εν­θύ­μιον Σύ­ρας. Φω­το­γρα­φί­ες και καρτ πο­στάλ από το 1860-1950, Γνώ­ση 1993· Νε­ο­κλα­σι­κή Ερ­μού­πο­λη (φωτ. Π. Δεν­δρι­νός, Ν. Δε­σύ­πρης, Ι. Καρ­βώ­νης κ.ά.) Ελ­λη­νι­κά Γράμ­μα­τα 2000· Εν­θύ­μιον Σύ­ρου: Σύ­ρος ένα νη­σί - Μια ιστο­ρία (Καρτ πο­στάλ και φω­το­γρα­φί­ες του 19ου και του 20ού αιώ­να), Ελ­λη­νι­κά Γράμ­μα­τα 2001· Ερ­μού­πο­λη, Μια πό­λη στη λο­γο­τε­χνία (φωτ. Κα­μί­λο Νόλ­λας) Με­ταίχ­μιο 2004/2011

Για τη ΔΙ­ΣΚΟ­ΓΡΑ­ΦΙΑ του βλ. εδώ

Ορι­σμέ­νες φω­το­γρα­φί­ες προ­έρ­χο­νται από το θαυ­μά­σιο αφιέ­ρω­μα στον Μ.Ε. του περ. Με­τρο­νό­μος, τχ. 58, 2015 με τη φι­λι­κή άδεια του εκ­δό­τη του Θα­νά­ση Συ­λι­βού.