Επιφωνήματα για το νέο και τα θεμέλια του παλαιού...

Περί «μη­χα­νι­κού» ο λό­γος. Μια ωραία λέ­ξη της ελ­λη­νι­κής που συν­δέ­ε­ται όχι μό­νο με τη μη­χα­νή, την κα­τα­σκευή και το έρ­γο, αλ­λά και με το «μη­χα­νεύ­ο­μαι» (με την κα­λή έν­νοια και όχι την άλ­λη, την πο­νη­ρή)· την επι­νό­η­ση να φτιά­ξω κά­τι χρή­σι­μο συν­δυά­ζο­ντας ποι­κι­λία γνώ­σε­ων και όχι μό­νο από τις «θε­τι­κές» επι­στή­μες άλ­λά και τις «άλ­λες» τις λε­γό­με­νες «του αν­θρώ­που και της κοι­νω­νί­ας». Ο Οδυσ­σέ­ας, ας πού­με, ο «πο­λυ­μή­χα­νος», δεν μου φαί­νε­ται πο­νη­ρός, όπως τον πα­ρου­σιά­ζουν οι επι­τή­δειοι, για να χα­ρα­κτη­ρί­σουν έτσι τους... Επτα­νή­σιους! Μάλ­λον ήξε­ρε από μη­χα­νές, αλ­λά φαί­νε­ται να ήξε­ρε και για την κοι­νω­νι­κή απο­δο­χή που θα εί­χε στους Τρώ­ες ο Δού­ρειος Ίπ­πος, ώστε να δε­χτούν τη μη­χα­νή. Δη­λα­δή ο «μη­χα­νι­κός», που δεν ξέ­ρει μό­νο να κα­τα­σκευά­ζει υλι­κά πράγ­μα­τα, αλ­λά και να με­τρά­ει την απο­δο­χή που θα έχει στην κοι­νω­νία και έτσι να προ­βάλ­λει. Θα μου πεί­τε «μα εί­σαι με τους Τρώ­ες ή τους Έλ­λη­νες, που τους νί­κη­σαν μη­χα­νευό­με­νοι;». Αυ­τό εί­ναι ένα κα­λό ερώ­τη­μα για την ΑΙ, που θα δώ­σει απά­ντη­ση, ανά­λο­γα με τα Δε­δο­μέ­να και τις Πλη­ρο­φο­ρί­ες που θα δώ­σει ο δια­χει­ρι­στής της, μέ­χρις ότου η ΑΙ θα ζη­τά­ει μό­νο Δε­δο­μέ­να για να φτιά­χνει Πλη­ρο­φο­ρί­ες μό­νη της και από εκεί να προ­σφέ­ρει Μά­θη­ση και ύστε­ρα τη Σο­φία, που ποιος να ξέ­ρει αν, ποια και πό­ση θα δια­θέ­τει η Φυ­σι­κή Νοη­μο­σύ­νη.

Για να διεισ­δύ­ει το έρ­γο του μη­χα­νι­κού στην ευ­ρεία κοι­νω­νία, ως αγα­θό, πρέ­πει να γί­νει ευ­ρύ­τε­ρα κα­τα­νοη­τό ως χρή­σι­μο, ιδί­ως όταν αυ­τό το έρ­γο δεν «πο­λυ­φαί­νε­ται» ευ­ρύ­τε­ρα ως υλι­κό... Όπως εί­ναι π.χ. πολ­λά από τα έρ­γα του το­πο­γρά­φου που πα­ρά­γουν αριθ­μούς (για να πε­ρι­γρά­ψουν και απει­κο­νί­σουν τον γε­ω­με­τρι­κό, φυ­σι­κό και αν­θρω­πο­γε­νή κό­σμο), π.χ. τις συ­ντε­ταγ­μέ­νες! Για­τί άρα­γε εί­ναι χρή­σι­μες οι συ­ντε­ταγ­μέ­νες; Τι υλι­κά έρ­γα πα­ρά­γουν; Και άλ­λα πολ­λά ανά­λο­γα! Με εν­δια­φέ­ρουν τα έρ­γα που πα­ρά­γουν οι μη­χα­νι­κοί χω­ρίς να φαί­νο­νται πα­ρα­έ­ξω. Και με προ­βλη­μα­τί­ζει η εσω­στρέ­φεια και η αλα­ζο­νεία που πα­ρά­γει η εσω­στρέ­φεια: δη­λα­δή το «μου αρ­κεί που τα κα­τα­λα­βαί­νω εγώ και το συ­νά­φι μου... Αν δεν τα κα­τα­λα­βαί­νει η κοι­νω­νία, τό­σο το χει­ρό­τε­ρο για την κοι­νω­νία»... Μπο­ρεί όμως να εί­ναι έτσι; Οι μη­χα­νι­κοί πρέ­πει να δώ­σου­με στην κοι­νω­νία να κα­τα­λά­βει, αλ­λιώ­τι­κα η ση­μα­ντι­κό­τη­τα του έρ­γου περ­νά­ει «κά­τω από τα ρα­ντάρ» της κοι­νω­νί­ας και την πα­ντο­δύ­να­μης επι­κοι­νω­νί­ας και έτσι δεν τα πιά­νουν οι σφυγ­μο­με­τρή­σεις και δεν τα λο­γα­ριά­ζουν οι πο­λι­τι­κοί και με­γα­λώ­νει ο φαύ­λος κύ­κλος. Η κοι­νω­νία δεν γνω­ρί­ζει, ει­δι­κό­τη­τες μη­χα­νι­κών δυ­σκο­λεύ­ο­νται στην ανα­γνώ­ρι­ση της χρη­σι­μό­τη­τάς τους, τα νέα παι­διά κα­τευ­θύ­νο­νται σε αυ­τά που μα­θαί­νει η κοι­νω­νία από την επι­κοι­νω­νία και όλοι πε­ρι­μέ­νουν το ΑΙ που γνω­ρί­ζει όλους τους κα­νό­νες της επι­κοι­νω­νί­ας για να περ­νά­ει ως «θαύ­μα», ενώ στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα εί­ναι μια φυ­σι­κο­λο­γι­κή εξέ­λι­ξη της Ψη­φια­κό­τη­τας που ανα­πτύσ­σε­ται στον κό­σμο από τις δύο τε­λευ­ταί­ες δε­κα­ε­τί­ες του 20ού αιώ­να και με­τά, όπως και η τρι­το­βάθ­μια εκ­παί­δευ­ση. Και στα δύο κα­θυ­στε­ρη­μέ­νοι ως κοι­νω­νία αντι­με­τω­πί­ζου­με το «θαύ­μα» με τον φυ­σιο­λο­γι­κό τρό­πο που στέ­κε­ται κα­νείς μπρο­στά του: με δέ­ος και φό­βο, κα­τά τη Θου­κυ­δί­δειο έν­νοια.

Σκόρ­πιες σκέ­ψεις, θα μου πεί­τε, ίσως και άχρη­στες έχο­ντας δί­πλα την ΑΙ να τρέ­χει με χί­λια... Αλή­θεια για­τί δεν λέ­με το «θαύ­μα» ΑΙ ως «Άι» και προ­σπα­θού­με να το πε­ρά­σου­με ως Ταυ Νι (ΤΝ); Η νε­ο­ελ­λη­νι­κή μας χά­ρι­σε τις υπέ­ρο­χες επι­φω­νη­μα­τι­κές προ­τά­σεις, όπως «Άι στο κα­λό», «Άι χά­σου», «Άι λάικ Άικ μα­ζί σου συ­νο­μι­λάικ», του Μποστ το τε­λευ­ταίο, για τους πα­λιό­τε­ρους κ.ά.! Άλ­λω­στε και ο εμπνευ­στής του όρου από όπου προ­έρ­χε­ται το ακρω­νύ­μιο ΑΙ μάλ­λον παι­γνιω­δώς (μου φαί­νε­ται) το επι­νό­η­σε ή για να μας φο­βί­σει!

Αλ­λά ας γυ­ρί­σου­με στις επι­κοι­νω­νια­κές ευ­θύ­νες των μη­χα­νι­κών να προ­βά­λουν το ιστο­ρι­κό βά­θος των ει­δι­κο­τή­των τους, ώστε να γί­νει κα­λύ­τε­ρα κα­το­νοη­τό το πα­ρόν τους και οι προ­ο­πτι­κές του μέλ­λο­ντός τους. Οι και­ροί σφίγ­γουν για τους πα­ρα­δο­σια­κούς κλά­δους των μη­χα­νι­κών που δεν προ­βάλ­λουν το ιστο­ρι­κό βά­θος της ευ­ρύ­τε­ρης ση­μα­σί­ας των έρ­γων τους· ιδί­ως εκεί­νων που δεν γί­νο­νται εύ­κο­λα κα­τα­νοη­τά, για­τί στη­ρί­ζο­νται σε άυ­λες έν­νοιες όπως εί­ναι π.χ. (έτσι, για την οι­κο­νο­μία του πα­ρα­δείγ­μα­τος) οι συ­ντε­ταγ­μέ­νες..!

Και για να το κά­νου­με ακό­μα πιο προ­σι­τό, ένα μι­κρό πα­ρά­δειγ­μα, από πολ­λές ερω­τή­σεις φί­λων όταν βλέ­πουν πα­λαιούς χάρ­τες και θαυ­μά­ζουν την τέ­χνη και την ομορ­φία τους ― οι πε­ρισ­σό­τε­ροι (ανά­με­σά τους και μη­χα­νι­κοί) ως έρ­γα τέ­χνης πα­ρά τε­χνο­λο­γί­ας τους βλέ­πουν, για­τί η τε­χνο­λο­γία εί­ναι εκεί αό­ρα­τη και στο σχο­λείο δεν μα­θαί­νου­με πε­ρί χαρ­τών. Με ρω­τά­νε λοι­πόν, πώς έφτια­χναν οι άν­θρω­ποι, πριν πά­ρα πολ­λούς αιώ­νες την ει­κό­να που φαί­νε­ται πα­ρα­κά­τω; ― και τη βλέ­πουν με θαυ­μα­σμό και απο­ρία, για­τί μοιά­ζει με αυ­τό που βλέ­πουν σή­με­ρα σε σύγ­χρο­νες αντί­στοι­χες ει­κό­νες...

Η απλή απά­ντη­ση δί­νε­ται πα­ρα­κά­τω με τέσ­σε­ρις ει­κό­νες και θα έπρε­πε να δι­δά­σκε­ται στα σχο­λεία... Για­τί αν δεν δι­δά­σκε­ται, σε πο­λύ λί­γο θα μα­θαί­νου­με ότι την πα­ρα­πά­νω ει­κό­να τη φτιά­χνει η ΑΙ (και τό­τε το «Άι Άι μά­να μου...» θα ακού­γε­ται γο­ε­ρά!)