Πληκτρολόγησέ με, αφέντη

Τα προ­κα­ταρ­κτι­κά

Όταν στα τέ­λη της δε­κα­ε­τί­ας του εβδο­μή­ντα απέ­κτη­σα μια γρα­φο­μη­χα­νή —μια Ολύ­μπια η οποία τώ­ρα ανα­παύ­ε­ται στο υπό­γειο του κε­λιού μου— οι ομή­λι­κοι φί­λοι μου με αντι­με­τώ­πι­ζαν σαν αστρο­ναύ­τη, δη­λα­δή σαν ένα ον βου­τηγ­μέ­νο στην ορια­κή τε­χνο­λο­γία και στη μο­ντερ­νιά. Μέ­χρι τό­τε, γρα­φο­μη­χα­νή μπο­ρού­σες να αντι­κρί­σεις μο­νά­χα σε κά­τι ται­νί­ες του τύ­που Δε­σποι­νίς Διευ­θυ­ντής η σε με­γα­λο­δι­κη­γο­ρι­κά γρα­φεία. Πλη­ρο­φο­ρώ τους έκ­πλη­κτους ανα­γνώ­στες που γεν­νή­θη­καν στα τέ­λη της δε­κα­ε­τί­ας του εβδο­μή­ντα, πως τα φω­το­τυ­πι­κά μη­χα­νή­μα­τα, τα κα­σε­τό­φω­να και οι ατο­μι­κές πί­τσες εμ­φα­νί­στη­καν στην Ελ­λά­δα μό­λις 5-6 χρό­νια πριν από την εν­δο­μή­τρια κυο­φο­ρία τους, οπό­τε και η γρα­φο­μη­χα­νή λο­γι­ζό­ταν τό­τε ως χάι τεκ γκα­τζε­τιά.

Η δια­φο­ρά από το χει­ρό­γρα­φο στο δα­κτυ­λο­γρα­φη­μέ­νο κεί­με­νο ήταν κο­λοσ­σιαία. Χτυ­πώ­ντας στα με­ταλ­λι­κά πλή­κτρα την κοι­νό­το­πη φρά­ση «Κα­λη­μέ­ρα με λέ­νε Μπό­ζο» αυ­τή αίφ­νης, κα­θα­ρο­γραμ­μέ­νη στο δα­κτυ­λό­γρα­φο, φά­ντα­ζε σαν στί­χος από σο­νέ­το του Σαίξ­πηρ. Ω, ναι. Όλα έμοια­ζαν μον­δέρ­να και σε­λη­νια­κά. Ώσπου επά­λιω­σαν οι γρα­φο­μη­χα­νές και ήλ­θαν οι κο­μπιού­το­ρες. Εδώ, πια, μπο­ρεί να ξε­σα­λώ­σει κα­νείς με τη μορ­φο­ποί­η­ση του κει­μέ­νου του, μπο­ρεί να πα­ρά­ξει ασύλ­λη­πτες γρα­φι­στι­κές εξ­τρα­βα­κάν­τζες. Μο­νά­χα που δεν γνω­ρί­ζει πως κά­θε φο­ρά που κά­θε­ται μπρο­στά στο πλη­κτρο­λό­γιο του λά­πτοτ του, επι­στρέ­φει στα μέ­σα του δέ­κα­του ένα­του αιώ­να. Και να πώς.

Και τώ­ρα, δρά­ση 90′′

Κα­θί­στε μπρο­στά στον υπο­λο­γι­στή σας. Μην τον ανά­βε­τε. Ακό­μα και σβη­στός δεί­χνει πο­λύ υπερ­μο­ντέρ­νος, έτσι δεν εί­ναι; Πω, πω, τι ντι­ζαϊ­νά­το πλη­κτρο­λό­γιο εί­ν’ τού­το μπρε; Ας παί­ξου­με λί­γο τώ­ρα. Ας δια­βά­σου­με μα­ζί τα πέ­ντε πρώ­τα γράμ­μα­τα του λα­τι­νι­κού αλ­φα­βή­του του, εκ­κι­νώ­ντας από την πρώ­τη σει­ρά, αρι­στε­ρά. Σχη­μα­τί­ζε­ται η λέ­ξη QWERTY. Θα μπο­ρού­σε να εί­ναι επω­νυ­μία αλου­μι­νέ­νιων κου­φω­μά­των ή σκα­φών θα­λάσ­σης. Δεν εί­ναι όμως. Πρό­κει­ται για την ονο­μα­σία του πλη­κτρο­λο­γί­ου που κα­τα­σκεύ­α­σε ο κύ­ριος Κρί­στο­φερ Λέι­θαμ Σό­ουλς, από το Μιλ­γουό­κι. Αυ­τός εί­ναι που επι­νό­η­σε τη γρα­φο­μη­χα­νή με τη μορ­φή που επι­κρά­τη­σε πα­γκο­σμί­ως, ενώ προη­γή­θη­καν άλ­λοι 52 φί­λερ­γοι επι­νοη­τές οι οποί­οι μό­χθη­σαν πριν από αυ­τόν για τον ίδιο σκο­πό.

Βρι­σκό­μα­στε στις αρ­χές της δε­κα­ε­τί­ας του 1870. Ο αμε­ρι­κα­νι­κός εμ­φύ­λιος έχει τε­λειώ­σει. Συ­νε­πώς η εται­ρεία όπλων Ρέ­μινγ­κτον δεν βρί­σκει και πολ­λούς πε­λά­τες για να που­λή­σει τα ντου­φέ­κια της. Της χρειά­ζε­ται να λαν­σά­ρει ένα νέο προ­ϊ­όν, κι αυ­τό θα εί­ναι η γρα­φο­μη­χα­νή του Σό­ουλς. Ο Σό­ουλς βά­ζει τις τε­λευ­ταί­ες πι­νε­λιές στο προ­ϊ­όν του πριν βγει στη μα­ζι­κή πα­ρα­γω­γή. Το σχε­διά­ζει με βά­ση τους πιο συ­χνά απα­ντώ­με­νους συν­δυα­σμούς γραμ­μά­των στην αγ­γλι­κή γλώσ­σα, έτσι ώστε αυ­τοί να απέ­χουν με­τα­ξύ τους πά­νω στο πλη­κτρο­λό­γιο, για να μην μπερ­δεύ­ο­νται οι βρα­χί­ο­νες των πλή­κτρων με­τα­ξύ τους όταν ένα γράμ­μα ξε­κι­νού­σε να αφή­σει το απο­τύ­πω­μά του στο χαρ­τί, ενώ ένα άλ­λο επέ­στρε­φε την ίδια στιγ­μή. Να, λοι­πόν, πώς κα­θο­ρί­στη­κε η σει­ρά των γραμ­μά­των πά­νω στο πλη­κτρο­λό­γιο των γρα­φο­μη­χα­νών, το οποίο υιο­θε­τή­θη­κε και χρη­σι­μο­ποιεί­ται αυ­τού­σιο μέ­χρι σή­με­ρα και στους υπο­λο­γι­στές. Πα­γκο­σμί­ως. Για­τί επι­κρά­τη­σε αυ­τό το πλη­κτρο­λό­γιο όμως; Μή­πως επει­δή εί­ναι το κα­λύ­τε­ρο; Ή για άλ­λον λό­γο; Για στο­χά­σου για λί­γο, μο­νά­χα για ενε­νή­ντα δευ­τε­ρό­λε­πτα.

Τέ­λος χρό­νου.

Αμέ­σως με­τά

Η απά­ντη­ση εί­ναι απλή. Το πλη­κτρο­λό­γιο «QWERTY» επι­κρά­τη­σε όχι για­τί εί­ναι το πιο λει­τουρ­γι­κό από όσα έχουν προ­τα­θεί από το 1873 μέ­χρι σή­με­ρα, αλ­λά για­τί με το πέ­ρα­σμα του χρό­νου υιο­θε­τή­θη­κε από έναν με­γά­λο αριθ­μό χρη­στών, ο οποί­ος «εγκλω­βί­στη­κε» σε αυ­τό. Εάν φέ­ρω σή­με­ρα στην επι­χεί­ρη­σή μου υπο­λο­γι­στές με άλ­λο πλη­κτρο­λό­γιο, δεν πρό­κει­ται να βρω γραμ­μα­τείς που να γνω­ρί­ζουν τυ­φλό σύ­στη­μα χει­ρι­σμού του, δη­λα­δή θα έχω αγο­ρά­σει ένα άχρη­στο λο­γι­σμι­κό. Εάν το χρη­σι­μο­ποι­ή­σω στο σπί­τι μου, δεν θα μπο­ρεί να το χρη­σι­μο­ποιεί κα­νέ­νας άλ­λος. Δη­λα­δή, στην αγο­ρά προ­ϊ­ό­ντων και υπη­ρε­σιών, ισχύ­ει ό,τι και στις πιά­τσες των εκ συ­στή­μα­τος ερα­στών και συγ­γρα­φέ­ων: γί­νε όσο πιο δια­θέ­σι­μος μπο­ρείς, άσε τους άλ­λους να σε χρη­σι­μο­ποιούν ακα­τά­παυ­στα, και τό­τε θα τους έχεις πεί­σει πως τους εί­σαι ανα­γκαί­ος, μο­να­δι­κός και ανα­ντι­κα­τά­στα­τος.