Σημειώσεις από το περιβάλλον
[ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ή ΠΕΡΑ ΑΠ᾽ ΑΥΤΗΝ ]

Γιώργος Λαζόγκας (1945-2022)

Λογοτεχνική ακρίβεια

Η κυριολεξία στη διατύπωση συνεπάγεται υψηλό κόστος. Με τις τιμές συνεχώς να ανεβαίνουν, ένας πληθωρισμός λέξεων αναγκάζει σε περικοπές στην κατανάλωση. Η αδυναμία ανάγνωσης αναιρεί την προοπτική μιας λογοτεχνίας που όλοι θα μπορούσαν να γράφουν. Τα πράγματα γίνονται χειρότερα σε λιγότερο προσιτές περιοχές. Γίνονται ακριβότερες οι στρογγυλές λέξεις στις Κυκλάδες, λόγου χάριν. Αλυσίδες προμηθειών σπάζουν. Συρρικνώνονται τα αντιδάνεια. Λαθραίες λεξεισαγωγές επιδεινώνουν την κατάσταση. Κόβεται το καληνύχτα. Το καλημέρα γίνεται μέρα. Παραμένει ο πλεονασμός καλό καλοκαίρι.
Οι ανακριβώς πορωμένοι κλυδωνίζονται διαπιστώνοντας τις συνέπειες. Αυξάνονται απαγχονισμοί και άλλες επιλογές αυτοκτονίας. Μπροστά από ψηλά κτήρια αρχιτέκτονες συνιστούν μαλακά πεζοδρόμια, όπου θα βυθίζονται όσοι πηδούν. Μητροκτονίες διαδέχονται γυναικοκτονίες και παιδοκτονίες. Εγκλεισμοί σε φυλακές και άσυλα περιορίζουν τον αριθμό όσων αερίζονται κατ’ οίκον. Βεντέτες κατεβαίνουν από το πάλκο επιστρέφοντας σε οικογενειακές αντεκδικήσεις. Η τέχνη δεν παύει να αποτελεί κοινωνικό λειτούργημα.
Ενισχύεται η αντιπαράθεση σχετικά με επιδοτήσεις για την ανανέωση ηθών και εθίμων, που θα ανέβαζαν τον τζίρο. Ενηλικιώνεται η εγκληματικότητα των ανηλίκων. Η αγορά προωθεί αγοραίες προσωπικότητες. Επαγγελματίες ξαφρίζουν τις καταθέσεις λέξεων ηλικιωμένων. «Βιβλίο είναι του Χένρι Μίλερ, βιβλίο είναι και της Λίτσας Πατέρα», λέει ο ΛΕΞ.
Χωρίς τέλος η πρόοδος της τεχνολογίας. Άρχισε η παραγωγή του πρώτου, με αυτοτροφοδότηση, ηλεκτρικού αυτοκινήτου χωρίς οδηγό ή επιβάτες. Απολύτως συμπαγές στην κατασκευή του, δεν θα έχει χώρο για μεταφορά οποιουδήποτε αντικειμένου. Η συμβολή του στις μεταφορές θα είναι μεταφορική. Με συνεχή κίνηση σε μαζικούς αριθμούς στους δρόμους, θα καθιστά αδύνατη την κίνηση των λοιπών οχημάτων, οδηγώντας άλλους να μετακινηθούν με τα πόδια.
Εξαντλημένα από το άγχος της καθημερινής κυκλοφορίας, πολλά ζώα προσβλέπουν στη μεταμόρφωσή τους σε δέντρα. Σαρκοφάγα φυτά προβληματίζονται αν θα ήταν πιο έντιμο να γίνουν χορτοφάγα. Πέτρες και νερό τρώνε τις σάρκες τους. Δηλητηριώδες αέριο νιώθω, ομολογεί ο αέρας στον ψυχίατρο των ανέμων. Σε συνθήκες ξηρασίας οι ωκεανοί ανεβαίνουν. Η αστυνομία θερμοκρασίας συλλαμβάνεται σε πυρετώδη δράση.
Η ακρίβεια παραμένει άλυτο πρόβλημα στην οικονομία της λογοτεχνίας. Απορρίπτονται ως ανεπαρκείς εξηγήσεις ότι πρόκειται για αποδιάρθρωση των σχέσεων μεταξύ προσφοράς λέξεων και ζήτησης διατυπώσεων. Ευλογημένοι θεωρούνται όσοι απομονώνονται λόγω της ευλογίας των πιθήκων.
Η κλωνοποίηση καθυστερεί, καθώς όλοι θέλουν να γίνουν μεσάζοντες πολιτικής και ενημέρωσης. Επικαλούμενη πολιτικούς και λέγοντας ότι είναι δημοσιογράφος, κόρη ασθενούς σε νοσοκομείο εκσφενδονίζει γλάστρα στο κεφάλι νοσηλεύτριας. Ο κόσμος της νύχτας επισκιάζει την ημέρα. Αναλυτές αποδίδουν την υπογεννητικότητα στο γεγονός ότι το σεξ είναι μία ξένη λέξη. Ευτυχώς υπάρχει επάρκεια σε ποιητές και πεζογράφους. Η δική μας, λένε, κινδυνεύει λιγότερο από άλλες χώρες.
Μήπως όσα προκύπτουν είναι αποτέλεσμα της ακρίβειας; Δική μου ελπίδα είναι γρήγορα να συνέλθει και να μπορέσει πάλι να αναλάβει τον ρόλο του. Έως τότε είμαι υποχρεωμένος να αντικαθιστώ τον σωσία μου.


ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Επιβραβεύσεις / τοκογλυφίες / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)

Σύσταση για δημιουργία λογοτεχνικών αποθεμάτων / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)

Ωδική βοήθεια / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)

Το βιβλίο των κατά φαντασίαν συγγραφέων / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)

Η συμπαντική χοάνη

Μπέρτραντ Ράσελ

Προχθές, κοιτάζοντας στο ηλεκτρονικό περιοδικό The Clown (7/4/2019) μία εφιαλτική, για να μη πω ανατριχιαστική, ανάρτηση της Καλλιόπης Παπαμιχαήλ, άρχισε και πάλι να με κατατρύχει ο μόνιμος φόβος μου: η αναπότρεπτη και συνεχής μετακίνηση του παρόντος στο παρελθόν. Συγκεκριμένα, η ανάρτηση αφορούσε απόψεις του Μπέρτραντ Ράσελ — που κάποτε δέσποζε στο παγκόσμιο στερέωμα για τις φιλοσοφικές και πολιτικές του θέσεις, όπως, ας πούμε, τώρα ο Τσόμσκι. Ανάμεσα στα άλλα: «Πιστεύω πώς όταν πεθάνω θα σαπίσω και τίποτα από το εγώ μου δεν θα επιζήσει. Δεν είμαι νέος και αγαπώ τη ζωή, δεν καταδέχομαι όμως να τρέμω από φόβο στη σκέψη της εκμηδένισης μου».

Νομίζω ότι πρόκειται για ένα σημείο μηδέν. Ή αποδέχεσαι την άποψη και ησυχάζεις μια και καλή, ή διαρκώς παλεύεις με το παρελθόν. Εξοντωτικά. Να μάθεις τι σώθηκε, να δεις τι θα σώσεις από τους άλλους και από τον εαυτό σου. Προσωπικά θέλω να πιστεύω ότι κάπου στο σύμπαν υπάρχει μία απείρων διαστάσεων χοάνη, εν παρατάξει ίσως και με άλλες, άλλων πλανητών, όπου κατέληγαν και θα καταλήγουν τα πάντα, μέχρι την οριστική συντέλεια και θα παραμείνουν εκεί στο διηνεκές: υλικός πολιτισμός, κείμενα, ομιλίες, κουβέντες, εικόνες, πίνακες, ταινίες, θεωρίες, απόψεις … Με τάξη όλα βαλμένα.

Τρέχοντας επιτόπου

Η διαδρομή


Οι δρομείς (κατ’ αλφαβητική σειρά) Δράχου-Χούδρα παρέμειναν στην αφετηρία καταχειροκροτούμενοι για το κατόρθωμα να στέκουν επιτόπου τρέχοντας ή να τρέχουν χωρίς να μετακινούνται. Η διαδρομή διαρκεί, καθ’ όσον ατελείωτη η λογοτεχνία, ενώ ο βίος βραχύς (Vita brevis, Ars longa: η Ζωή είναι κοντή, η Άρτα είναι μακριά) και ο βρεγμένος την ομπρέλα δεν φοβάται.


Ιστορική αναδρομή

Με εξειδίκευση στη βροχή της λογοτεχνίας, oι δρομείς Δράχου-Χούδρα έχουν αναγνωριστεί θέτοντας ερωτήματα ηλοκεντρικά, επί τον τύπον των ήλων, και αόκνως προσφέροντας τις δέουσες απαντήσεις. Ιδού ερωτήματα που όφειλαν να είχαν τεθεί προ πολλού στο πλαίσιο της μετεωρολογικής λογοτεχνίας, η οποία, έτσι και αλλιώς, βροχή φέρνει, επειδή στην αναβροχιά, καλό είναι το χαλάζι. Προς το παρόν, αφού έχουν πιάσει οι ζέστες, ας τις πιάσουμε επίσης, πριν προλάβουν να κρυώσουν. Γιατί έχουν οι εβδομάδες γυρίσματα και ο χρόνος εβδομάδες. Συνεπώς, σε πόσα μποφόρ στρέφονται από τραγωδία σε κωμωδία οι ανεμόμυλοι του Δον Κιχώτη; Θα έλιωνε το κουλουράκι του Προυστ αν το ρόφημα ήταν κρύο; Θα συνεχιζόταν η περιπλάνηση του Οδυσσέα, αν η Ιρλανδία δεν ήταν νησί; Ανδρούτσος, Καραϊσκάκης ή Μαντώ Μαυρογένους; Θα φαρμάκωνε ο Σολωμός αν με αιχμηρούς στίχους συμμετείχε στον ένοπλο αγώνα; Και εντέλει, τι σκεφτόταν ο Μάρκος Μπότσαρης, όταν βληθείς υπό Τούρκου εξωμότη έπεσεν άπνους και νεκρός, εγερθείς δε αναφώνησε: «Πού είναι το πορτοφόλι μου;»

Ζέστες πιασμένες

Τέλος οι γραβάτες (και αντίο στους Κροάτες, παραφθορά του ονόματος των οποίων είναι η λέξη cravat, από μαντίλι που φορούσαν οι εν λόγω μισθοφόροι του Λουδοβίκου ΙΔ), δήλωσε κάθιδρος ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, εξερχόμενος του ραφείου του. Γίνετε ενεργητικοί στην εξοικονόμηση ενέργειας. Εμπνευστείτε από τα ανοιχτά «άκρα» της Ευρώπης, όπως η Σκωτία και η Ελλάδα. Πετάξτε τα βαρβαρικά πανταλόνια του τσιγκούνη Πανταλόνε της Κομέντια ντελ άρτε. Φορέστε κιλτ, χιτώνες, φουστανέλες, φουστάνια. Γίνετε πιο δροσεροί. Φυσικά, οι ως άνω προτροπές προκάλεσαν έντονες διαμαρτυρίες των ταυρομάχων, των οποίων η επαγγελματική στολή περιλαμβάνει απαραιτήτως γραβάτα.

Η Γερμανία διαρκώς δίνει το παράδειγμα. Μόνον κρύο νερό θα έχουν πισίνες και αθλητικά κέντρα στην πόλη Άουγκσμπουργκ, δήλωσε η δήμαρχος Εύα Βέμπερ, με όνομα που θυμίζει πρωτόπλαστη κοινωνιολόγο. Δεν θα τρέχει νερό από σιντριβάνια. (Γερμανοί τουρίστες μπορούν να επισκεφτούν την Ομόνοια.) Μουσεία και αξιοθέατα δεν θα φωτίζονται. Μειώνεται ο αριθμός κλιματιστικών. Στο Ανόβερο δεν θα διατίθεται ζεστό νερό για να πλυθούν χέρια. Τα καζανάκια θα υπολειτουργούν. Σκοτεινιάζει η Πύλη του Βραδεμβούργου στο Βερολίνο.

Ορισμένοι δεν ξεχνούν συστάσεις από χαμένο έργο, που έκαψαν οι Ναζί, του Μπρεχτ, αείμνηστου τέκνου του Άουγκσμπουργκ: Σε περίπτωση καύσωνα να προτιμάτε έρωτες με ψυχρά αισθήματα. Εκεί είχε γεννηθεί και ο πατέρας του Αμαντέους Μότσαρτ, ενώ το γήπεδο της γνωστότερης ομάδας της πόλης είχε φιλοξενήσει αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου Γυναικών το 2011.

Ζέστες που θα πιάσουν

Μελέτη του Πανεπιστημίου της Οκλαχόμα, η οποία εκδίδεται ασυστόλως εντός των προσεχών ημερών, φέρει τον επιστημονικό τίτλο «Κάνετε κρύο σεξ για εξοικονόμηση ενέργειας 15%», όταν σας πιάνουν οι ζέστες. Ποτέ δεν ξέρεις αν θα κάνει κρύο τον χειμώνα.

Επιφανής γλωσσολόγος, καλεσμένος σε τηλεοπτική συζήτηση περί ζέστης, εξήγησε ότι εκφράσεις όπως «τον πίνω κρύο» δεν αφορούν μόνο στον φραπέ. «Σωστό το υπονοούμενο», σχολίασε ο φιλοξενών δημοσιογράφος.

Ο Νεόφυτος Θεραπειάδης, κάτοικος Παραπράσταινας (νυν Προαστίου), χωρίου καταγωγής διάσημου αντισφαιριστή, απόφοιτος ξένης Ιατροσυμβουλευτικής Σχολής, δημοσίευσε έρευνα που καταδεικνύει ότι κλύσμα με κρύο νερό, χωρίς χαμομήλι, μειώνει την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος κατά 7,325%. Μέσα σε ανελκυστήρα στις Σέρρες 26χρονος καταπλακώθηκε από ψυγείο που επιχειρούσε να μεταφέρει.

Η συνέχεια στο επόμενο