Εντάξει, είμαι αργός στη σκέψη και στην κίνηση. Αργώ ν’ αποτιμήσω τα δεδομένα μιας περίστασης, να εκτιμήσω μία άλλη υπό προϋποθέσεις, να πάρω τη σωστή απόφαση σε συγκεκριμένο χρόνο. Αντίθετα, όταν οι άλλοι μου επιβάλουν καταστάσεις, υπολογίζω τα προκαθορισμένα και, αφού κάνω τις εκτιμήσεις μου με καθαρό μυαλό, ενεργώ ανάλογα με τις οδηγίες, ακολουθώντας το δρόμο των αναγκών. Ως εκ τούτου δεν είμαι βλάκας ή αδιάφορος. Είμαι ένας τελειομανής που, θα μπορούσε κάποιος να πει, αποδίδει υπό πίεση.
Αν με αφήσεις ν’ αποφασίσω χωρίς δεσμεύσεις χρόνου, χάνομαι στις προοπτικές και στις εκδοχές τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαι ανεπαρκής ή ότι δυσκολεύομαι να διαχειριστώ διαφορετικές τάσεις ή εκτροπές δεδομένων. Αν καθυστερώ κάπως τις αποφάσεις μου είναι γιατί το σκέφτομαι πολύ και υπολογίζω με μαθηματική ακρίβεια και ελάχιστες αποκλίσεις κάθε υποθετική τέλεια κατάληξη, πάντα βάσει των πληροφοριών που διαθέτω. Μέσα σε αυτά πρέπει να προσθέσω ότι τις περισσότερες φορές κάνω χάρες στους άλλους. Δηλαδή, διστάζω ν’ αρνηθώ μία «εξυπηρέτηση» και συχνά ασχολούμαι με πράγματα που δεν μου αρέσουν, μόνο και μόνο επειδή μου ζητήθηκαν. Στους επικριτές μου δικαιολογούμαι ότι άλλοτε σέβομαι εκείνους που ζητούν κάτι από εμένα και άλλοτε τους λυπάμαι. Μέσα μου όμως ξέρω πως δεν μπορώ ν’ αρνηθώ και ότι το κάνω επειδή πάσχω από το σύνδρομο του καλού παιδιού.
Αυτή τη συνάντηση την είχε προετοιμάσει κάποιος άλλος. Δεν έχει σημασία ποιος, πάντως όχι εγώ. Και υποτιμώ τη συμβολή εκείνου που το έκανε επειδή δεν προέβλεψε να το μάθω νωρίς. Όχι πως θ’ άλλαζε κάτι. Η ουσία είναι ότι έπρεπε να πάω για λόγους επαγγελματικούς, Όμως, επειδή δεν το είχα κανονίσει εγώ, αυτή η σχεδόν υποχρέωση γέμιζε με στρες τον οργανισμό μου. Ενώ αν γινόταν με δική μου πρωτοβουλία, αυτό δεν θα συνέβαινε. Λοιπόν, το ξεκαθαρίσαμε: είχα μια συνάντηση επαγγελματικής φύσεως, που δεν είχα κανονίσει εγώ. Επομένως, ανάλογα τις συνθήκες, προετοιμάστηκα όσο καλύτερα μπορούσα· τόσο καλά, θεωρώ, που δεν έπαιρνε άλλο. Έκανα τους υπολογισμούς μου και κατέληξα σε ακριβή συμπεράσματα ώστε να έχω και την ευχέρεια των προτάσεων. Όχι μιας, αλλά πολλών και διαφορετικών. Δηλαδή, δε σταμάτησα στο plan B αλλά προχώρησα και σε αρκετά επόμενα πλάνα. Που σημαίνει ότι, ήμουν πολύ καλός στη δουλειά μου και δεν θ’ άφηνα κανέναν να με υποσκελίσει. Είχα και γνώσεις και αντιληπτικότητα καθώς τα δεδομένα μου ακουμπούσαν γερά στην εκπαίδευση που είχα λάβει. Αυτό σημαίνει ότι, βάσει των γνώσεων και της ευχέρειάς μου να χρησιμοποιώ τα σωστά επιχειρήματα, θα πρόσφερα τις καλύτερες λύσεις.
Στην αίθουσα αναμονής βρήκα να περιμένει ένας άντρας με χαρτοφύλακα, ντυμένος συντηρητικά όπως κι εγώ. Έγερνε αναπαυτικά στον καναπέ, σαν να διάβαζε κάτι σημαντικό. Ήταν τόσο απορροφημένος ώστε δεν ανταπέδωσε τον χαιρετισμό μου, ούτε μετακίνησε τα πράγματά του για να χωρέσω κι εγώ στον καναπέ. Κάθισα στην απέναντι πολυθρόνα χωρίς καμία διάθεση να πιάσω κουβέντα μαζί του. Υπέθεσα πως ίσως ήταν αγενής, εξαιρετικά σίγουρος για τον εαυτό του ή απελπιστικά κουρασμένος και δεν ήθελε κανέναν δίπλα του. Αυτές ήταν οι πιο πιθανές εκδοχές που σκέφτηκα για τη συμπεριφορά του· το τελευταίο μάλιστα το συμπέρανα καθώς τα ρούχα του ήταν κάπως ταλαιπωρημένα, σαν να τα φορούσε πολλές μέρες. Θα μπορούσε (άραγε) να βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση μετά από μακρινό ταξίδι και, για να μην αργήσει στο ραντεβού του, δεν είχε προλάβει να επισκεφτεί πρώτα το σπίτι ή το ξενοδοχείο του.
Για αρκετή ώρα εξακολουθούσε να είναι προσηλωμένος στο χαρτί που είχε μπροστά του. Πιθανόν να διάβαζε κάτι σημαντικό, αλλά δεν μπορούσα να ξεχωρίσω τί, μιας κι έβλεπα μόνο την πίσω πλευρά του. Πιθανόν να ήταν γράμμα, αίτηση, σημειώσεις προετοιμασίας για την παρουσίαση, αναφορά ή ένα σκέτο λευκό χαρτί σε αναμονή να γραφεί πάνω του κάτι που δεν έπρεπε να ξεχαστεί. Ίσως αυτός ο άντρας ήθελε να μεταφέρει τις εντυπώσεις του από ένα μακρύ επαγγελματικό ταξίδι, που έγινε με ή χωρίς επιτυχία. Μπορεί όμως να το χρησιμοποιούσε και για να με ξεφορτωθεί.
Τέτοιες δύσκολες συναντήσεις με την εργοδοσία σε καλούν ν’ απαρνηθείς την ανθρώπινη φύση σου για ν’ αποδεικνύεις συνεχώς πώς δεν είσαι αδύναμος. Τα χρήματα που βγάζαμε εμείς οι εξωτερικοί συνεργάτες-πωλητές, δεν ανταποκρίνονταν στις ώρες εργασίας που προσφέραμε στον εργοδότη, ούτε στις απαιτήσεις που είχε η Διεύθυνση από μας. Λίγο πολύ, έπρεπε, καθημερινά και χωρίς αντάλλαγμα, ν’ αποδεικνύεις την ικανότητά σου αλλά και να διατηρείς την υπεροχή σου έναντι των άλλων υπαλλήλων. Βέβαια, μπορεί αυτός ο ανταγωνισμός να σου έδινε ενέργεια και έμπνευση για να υπερβείς τις επιδόσεις των αντιπάλων σου. Όμως, με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο σκέψης και αντίληψης, μέσα από αυτόν τον αγώνα, θα ξεχώριζε η σοβαρότητα ή η ελαφρότητα με την οποία αντιμετωπίζεις τη ζωή σου. Γιατί η ζωή του καθενός έχει το νόημα που ο ίδιος μπορεί να της δώσει. *
Ακόμα κι αν δεν είχες μετανιώσει ούτε στο ελάχιστο για την επιλογή σου να χτίσεις ένα σίγουρο μέλλον, υπήρχε ένα βασικό ζήτημα ασφάλειας της ίδιας της επιβίωσής σου. Όσα έσοδα κι αν σου έφερνε αυτός ο τρόπος σκέψης στην ουσία έκλεβε κομμάτια από την υγεία, την ξεκούραση και την ελευθερία σου. Μπορεί αυτό το επιχείρημα ν’ ακούγεται παιδικό σ’ έναν κόσμο που τρέχει διαρκώς κυνηγώντας το χρόνο. Όμως, είναι η αλήθεια και γίνεται κατανοητή μόνο όταν ο χρόνος πάψει να κυλάει παράλληλα με τη ζωή σου. Εννοείται ότι, για να φτάσεις στο σημείο να εκπλαγείς από την κατάληξη, σημαίνει πως δεν είχες αντιληφθεί τα καμπανάκια που χτυπούσε γι’ αρκετό διάστημα η πραγματικότητα. Ούτε ότι, αυτή η σπατάλη της προσφοράς σου, σε οδήγησε με ευκολία ουσιαστικά στη δυστυχία.
Άργησα να συνειδητοποιήσω ότι, όλο το διάστημα που η σκέψη μου πελαγοδρομούσε, η γραμματέας, που έπρεπε ν’ απευθυνθώ αρχικά, δεν ήταν στο γραφείο της. Μέχρι να εξηγήσω την κατάσταση, από τον διάδρομο ακούστηκε το ασανσέρ ν’ ανεβαίνει και στη συνέχεια ομιλίες ανθρώπων που μετακινούνταν γρήγορα. Σταμάτησαν έξω από την είσοδο της επιχείρησης και κάποιος χτύπησε το κουδούνι. Με αυτή τη δικαιολογία χτύπησα τη μεγάλη πόρτα, που φαινομενικά ήταν τα γραφεία της Διεύθυνσης. Δεν απάντησε κανείς και όταν γύρισα το πόμολο η πόρτα ήταν κλειδωμένη.
Το βλέμμα μου περιφέρθηκε γρήγορα σε όλο το δωμάτιο και, βλέποντας πως ο άνδρας που καθόταν στον καναπέ δεν ταράχτηκε, πήγα κι άνοιξα την πόρτα. Δύο άνδρες με στολή νοσοκόμου, κρατώντας ένα φορείο, πέρασαν γρήγορα στο δωμάτιο. Είχαν έρθει να πάρουν τον άντρα που ήταν αραχτός στον καναπέ. Δεν απάντησαν σε καμία από τις ερωτήσεις μου· πιθανόν είχαν αυτή την εντολή. Με συμβούλεψαν, αυστηρά μάλιστα, να φύγω και να ξαναπεράσω την επόμενη μέρα, καθώς, κατά τα φαινόμενα, η συνάντηση είχε αναβληθεί. Ήταν σίγουρο ότι μέσα στο δωμάτιο κυκλοφορούσε ένας ελέφαντας και όλοι έκαναν ότι δεν τον έβλεπαν –κάποιοι μάλιστα τον αγνοούσαν επιδεικτικά– παρότι ήταν ένα εμπόδιο πολύ μεγάλο μες στα πόδια τους.**
Έφυγαν αμέσως, αφήνοντας την εξώπορτα ανοιχτή κι εμένα με πολλά ερωτηματικά. Δεν με πείραξε για την πόρτα, άλλωστε θα την έκλεινα φεύγοντας. Τυχαία πρόσεξα πως το χαρτί, που κρατούσε ο άντρας όλη αυτή την ώρα, ήταν πεσμένο κάτω από τον καναπέ. Το μάζεψα και διάβασα την απόλυσή του. Στη σκέψη πως θα έπαιρνα τη θέση του ανατρίχιασα. Φυσικά και δεν θα ξαναπήγαινα την επόμενη μέρα. Εκείνο που δεν μπορούσα να καταλάβω ήταν ποιος είχε ειδοποιήσει το ασθενοφόρο, αφού πίσω από την κλειστή πόρτα της Διεύθυνσης δεν υπήρχε άνθρωπος.
_____________
* Παράφραση της ρήσης του Έρμαν Έσε: «Απαιτούμε από τη ζωή να έχει νόημα – αλλά έχει ακριβώς τόσο νόημα όσο είμαστε εμείς σε θέση να της δώσουμε».
**Αγγλικός ιδιωματισμός: «Εlephant in the room» (ελέφαντας στο δωμάτιο). Υποδηλώνει το πρόβλημα το οποίο όλοι κάνουν ότι δεν βλέπουν αλλά δεν μπορούν και να το αγνοήσουν γιατί είναι πολύ μεγάλο.
