Περί γλώσσας

Περί γλώσσας



πλάι στο σιντριβάνι στα πρώτα σκαλιά
βρήκες τον εαυτό σου να ψάχνει στις τσέπες
για τσιγάρα και για μια στιγμή έμεινες αποσβολωμένη
ακούγοντας νερό να πηγάζει από στόματα
αγαλμάτων λιονταριών αναρωτήθηκες
πώς γίνεται κάτι να ηχεί τόσο συμπαγές
πώς γίνεται ήχος να πλανάται στον χώρο με τόση άνεση
και βρήκες τον εαυτό σου να φθονεί παλιές σπασμένες πέτρες

η τέχνη του να μάθεις μια άλλη γλώσσα
είναι δύσκολο πολύ να αποκτηθεί
συμπεριλαμβάνει αρκετές καταδικασμένες εισβολές
στη χώρα της αποτυχίας

όχι μια γλώσσα φτιαγμένη από ήχο λοιπόν
αλλά μια γλώσσα φτιαγμένη από πέτρα

κι όχι μια γλώσσα που είναι δικιά σου επίσης
διότι όλες σταδιακά αρχίζουν να σου δανείζονται από άλλους
και αργά αρχίζεις να συνειδητοποιείς
ότι είναι πολύ πιθανόν να χάσεις
πολλές γλώσσες κατά τη διάρκεια
της ζωής σου
ίσως τόσες γλώσσες
όσους θα συλλέξεις φίλους, σύνορα
αλλαγές εποχών, κρεβάτια, βιβλία, café
τη μυρωδιά που παραμένει και τη γεύση από σώματα
που έχεις αγαπήσει και — όπως ο νους
μοχθεί να θυμηθεί μια λέξη που διαφεύγει —
είσαι καταδικασμένη σταδιακά να αρχίσεις να ξεχνάς

όχι μια γλώσσα φτιαγμένη από ήχο τότε
όχι αυτή που σου δίδαξαν η μητέρα και οι θείες σου
από τις οποίες κληρονόμησες την προφορά σου
για την οποία σε κορόιδευαν τα άλλα παιδιά
στο σχολείο όταν μετακόμισες από
το μικρό μέρος που μεγάλωσες στην πόλη
και είν’ αλήθεια πως όλοι μπορούσαν να καταλάβουν από πού ήσουν
αυτή είναι η άλλη γλώσσα με την οποία
έμαθες όλες τις άλλες γλώσσες
που τώρα αγαπάς αυτή που σε έκανε να
νοσταλγήσεις το ποτάμι που διασχίζει το χωριό σου
και τα ψηλά παράθυρα που ανοίγανε
σε μια εσωτερική αυλή όπου πορτοκαλιές
ανθίζανε το Μάρτη

καταμεσής του χειμώνα
θα αρχίσεις να ξεχνάς πώς αυτό είναι καν δυνατόν
αλλά συνεχίζει να συμβαίνει και κάπου μάλιστα
την ίδια αυτή στιγμή αρχίζει να συμβαίνει με δύναμη τυφλή
το ρετσίνι που κυλά μέσα στους κορμούς των δένδρων
που είναι κατά κάποιο τρόπο μια γλώσσα φτιαγμένη από αίμα
και φροντίδα λειτουργώντας με τον τρόπο της
που δεν απαιτεί παρεμβάσεις ποιητών
μια γλώσσα που κρατά λίγες ιερές δυνάμεις
που θα οργανωθεί μόνη της με την δεξιοτεχνία
της ομορφιάς που ανθίζει με βοήθεια μικρή
και που συχνά γίνεται αισθητή σαν θεραπεία
και σαν την αρμονία ορισμένων τραγουδιών

μα όχι απόψε
απόψε ούτε καν η γαλήνη φράσεων απλών
οι κώδικες που έθεσες με αυτούς που αγάπησες
μα μια γλώσσα φτιαγμένη από πέτρα
φτιαγμένη από τα υλικά που δεν θες
αυτά τα οποία χρησιμοποιούνται για να υψώνουν τείχη
μα όχι μια γλώσσα για να εκφράσει
τους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους είμαστε ικανές να εντοιχίζουμε
τους εαυτούς μας μέσα αντί για αυτήν στην οποία κάποια θα μπορούσε να πει
ήθελα να σε είχα βρει κάτω κει στην αμμουδιά
μια καθαρή μέρα με τη πλάτη σου να κοιτά την θάλασσα
ήθελα να αρχίσουμε να μιλάμε ξανά
από τη στιγμή που σταματήσαμε
τη γλώσσα εννοώ αυτήν την οποία
ίσως μιλάνε οι άγγελοι
σε αυτή την μικρή αυλή της εκκλησίας η οποία τώρα
έχει κλείσει για τον χειμώνα

και όχι η γλώσσα ως απελπισία
διότι η ζωή είναι μεγάλη οι ευκαιρίες
να υποφέρεις ποικίλλουν από μικρό πονοκέφαλο
μέχρι την απώλεια ενός από αυτούς που αγάπησες
η οποία ίσως να μην έρθει μέσω θανάτου
αλλά μέσω αμοιβαία συμφωνημένης απόρριψης
η αγάπη η οποία τώρα πεθαίνει μέσα σου
έτσι ώστε όταν ξεκινάς να νιώθεις σαν
ένα καρδιοχτύπι να ‘ναι ένα πράγμα που σκίζεται μόνο του στα δυο σαν από κόψιμο
μέσα στο στήθος σου που η δική σου
καρδιά χτυπάει τώρα μέσα
σ’ ένα στήθος που δεν σου ανήκει
μπορεί να αρχίσεις να γελάς
αλλά δεν απαιτείς αυτό να επιστραφεί
είναι ώρα να συνειδητοποιήσεις
ότι μυείσαι στη γλώσσα της απώλειας
είσαι τυχερή μπορούσε να έχει συμβεί
πολύ νωρίτερα μπορούσε να έχει συμβεί
πριν να είσαι σίγουρη για το τι αξίζει
μπορούσε να έχει συμβεί και ο πόνος
μπορούσε να είναι πολύ χειρότερος

με τους πολλούς τρόπους που σε απογοήτευσα
ξέρω ότι σε απογοήτευσα μέσω της γλώσσας
και είναι ψέμα ότι καμία μετάφραση δεν ήταν δυνατή
οι μεταφράσεις είναι πάντα πιθανές αν θέλουμε
να συνεχίσουμε να μιλάμε μια γλώσσα που δεν προορίζεται να καίει γέφυρες

μα κι αυτό μια διαδικασία είναι επίσης
και είναι τώρα μοναχά μετά τη συντριβή
που αντιλαμβάνομαι ότι είναι τόσο αδιανόητα απλό το να το πεις
για αυτό λοιπόν όχι μια γλώσσα φτιαγμένη από ήχο
καθώς αυτή, έτσι έχω ακούσει, μπορεί να αξιοποιηθεί για γέλιο και τραγούδι
και για την έξυπνη απραξία των μεταφορών
και ποια θα το ήθελε αυτό αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
πέτρες για να χτίσουμε τείχη και μια τέτοιου τύπου γλώσσα
απλουστεύει τόσο πολύ τα πράγματα
αλλά όχι τις ίδιες πέτρες που βάλαμε και θα βάζουμε στα τείχη μας
και όχι αυτές που κάποια στιγμή θα ρίξουμε σ’ εχθρούς μας

μια γλώσσα που θα άνοιγε ολάκερο το στήθος σπάζοντας το θώρακα
όχι όμως όπως συμβαίνει με παλιά αγάλματα
όταν καθεστώτα πρέπει να ανανεώνουν μορφές και πρόσωπα
σε πάρκα και κήπους και σε κεντρικές πλατείες
πιο πολύ σαν το τι σου κάνει η γλώσσα
όταν μας λένε σε ένα από τα χρονικά του βίου του αγίου fillipo néri
ενός αγίου της ρώμης που ζήτησε από το θεό να του δώσει μια μεγάλη καρδιά
έτσι ώστε να μπορεί να αγαπά και να αντέχει
τους γύρω του ανθρώπους και την ηλιθιότητά τους
και ο θεός που τόσο αγαπούσε τον fillipo έκανε την καρδιά του τόσο μεγάλη
που του έσπασε τα πλευρά
η γλώσσα στην οποία αυτό μπορεί να ειπωθεί
και αυτή με την οποία μπορούμε να ξεφύγουμε με το να το λέμε
και επίσης η γλώσσα στην οποία μας δίνεται η ευκαιρία να αναρωτηθούμε
—όπως καθιερώθηκε από τον enric gonzalez στο χρονικό του της ρώμης—
τι είδους σχέση είχε αυτός ο θεός με αυτόν τον άγιο



Οξφόρδη 18 Νοεμβρίου 2018
Το ποίημα «Περί γλώσσας» (About Language) έχει γραφεί στα αγγλικά.


 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: