Δύο ποιήματα

Ο ποιητής Haizi, κατά κόσμον Zha Haisheng 查海生, γεννήθηκε το 1964 στην επαρχία Anhui της ανατολικής Κίνας. Παιδί-θαύμα, πέρασε τις εισαγωγικές εξετάσεις σε ηλικία μόλις 15 ετών και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πεκίνου. Ακολούθησε μια μοναχική πορεία ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Νομικών Επιστημών, ενώ ήδη είχε αρχίσει να γράφει ποίηση συστηματικά από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν και υιοθέτησε το φιλολογικό ψευδώνυμο Haizi 海子, που σημαίνει «θάλασσα» αλλά θα μπορούσε να είναι και «ο γιος της θάλασσας». Αποτελεί μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία στα σύγχρονα κινέζικα γράμματα, καθώς όσο ζούσε παρέμενε σχετικά άγνωστος στα καλλιτεχνικά πράγματα και δύσκολα εντάσσεται σε μια συγκεκριμένη σχολή. Τα θέματα που τον απασχολούν στα ποιήματά του αφορούν τη φύση και την αγροτική ζωή, τον θάνατο, ενώ συχνά διακρίνεται και μια μυστικιστική διάθεση που απορρέει από την ενασχόλησή του με τον βουδισμό και τον χριστιανισμό, ενώ επηρεάστηκε και από την ανατολική φιλοσοφία. Ο Haizi αυτοκτόνησε το 1989 σε ηλικία μόλις 25 ετών και απέκτησε μεγάλη φήμη κατά τη δεκαετία του ’90, ενώ παραμένει μέχρι και σήμερα ιδιαίτερα δημοφιλής στον κινέζικο κόσμο.

Ημερολόγιο

Αδερφή μου, απόψε είμαι στη Ντε Λιν Χα, το σκοτάδι ρίχνει τα πέπλα του
Αδερφή μου, απόψε έχω μόνο την ερημιά

Στην άκρη των αγρών τα δυο μου χέρια είναι άδεια
Όταν είμαι λυπημένος δεν μπορούν να κρατήσουν ούτε μια σταγόνα δάκρυ
Αδερφή μου, απόψε είμαι στη Ντε Λιν Χα
αυτήν την ερημωμένη πόλη κάτω από τη βροχή
με τους λίγους περαστικούς και τους κατοίκους

Στην Ντε Λιν Χα... απόψε
Αυτή είναι η μόνη, η τελευταία εξομολόγηση των συναισθημάτων μου.
Αυτοί είναι οι μόνοι, οι τελευταίοι αγροί.

Θα επιστρέψω την πέτρα στην πέτρα
Θ’ αφήσω τη νίκη στη νίκη
Απόψε το χλωρό σιτάρι ανήκει μόνο στον εαυτό του
Όλα μεγαλώνουν

Απόψε έχω μόνο την όμορφη ερημιά
άδεια
Αδερφή μου, απόψε δεν με νοιάζει η ανθρωπότητα, μου λείπεις μόνο εσύ.

______________
≈  Ντε Λιν Χα: πόλη στην επαρχία Qinghai της βορειοδυτικής Κίνας.
≈  Αδερφή μου: φιλική προσφώνηση, δεν υποδηλώνει συγγενική σχέση. Στην κινέζικη γλώσσα η προσφώνηση αυτή είναι συνηθισμένη όταν κάποιος απευθύνεται σε μια συνομήλική του, ή και σε μεγαλύτερη, αλλά ακόμη νέα γυναίκα.

Γιατί δεν ζεις στην έρημο;

Γιατί δεν ζεις στην έρημο;
Καημένε μου ήρωα, αγαπημένε μου σύντροφε
Πού είναι ο άνθρωπός μου;
Πόσα ποιήματα μπορείς να γράψεις
με τη στάχτη που αφήνει το αλκοόλ όταν πέσει στη φωτιά;

Η μορφή μου αρχίζει να ανεβαίνει
Κυριαρχεί στην ψυχή σου!
Μόνος να προσμένω
μια δυνατή φωνή!

Θεέ της απελπισίας, πού είσαι;
Γιατί δεν ζεις στην έρημο;
Σε ποιανού το χέρι είμαι η πέτρα που ακονίζει το μαχαίρι;
Γιατί έφερα τους αθώους στη θάλασσα;

Ο Θαλασσινός ξαπλώνει στη γη
Πάνω στον ουρανό
Ο Θαλασσινός έχει δυο σύννεφα που λένε:
Πρέπει ν’ αφήσεις τα καθήκοντά σου στ’ αδέρφια σου, να τ’ αφήσεις στους συμπολεμιστές σου
Πρέπει ν’ αφήσεις την αγάπη στις αδερφές σου, να την αφήσεις στην αγαπημένη σου
Πρέπει ν’ αφήσεις τη μοναξιά στον Θαλασσινό, να την αφήσεις στον εαυτό σου.

______________
 ≈  Ο Θαλασσινός: εδώ ο ποιητής κάνει ένα λογοπαίγνιο με το όνομά του και το φυσικό περιβάλλον.
≈  Στ’ αδέρφια σου, στις αδερφές σου: είναι και εδώ φιλική προσφώνηση, δεν υπαινίσσεται συγγενική σχέση.

_ΠΗΓΕΣ

Haizi, 海子的诗 Haizi’s poems, Jiangxi People’s Publishing House, Nanchang 2017, 2021.
Anita He, “The Desert City Remembered for a Tragic Poet”, The World of Chinese, 26.3.2025.
Tristan Shaw, “The life and death of Chinese poetry’s mystical martyr”, 17.4.2019. Διαθέσιμο στην ιστοσελίδα: https://thechinaproject.com/2019/04/17/the-life-and-death-of-chinese-poetrys-mystical-martyr/