Παραμύθια για τον Αυτοκράτορα

Ο Μάνος Ελευθερίου έγραψε και εικονογράφησε πολλά παραμύθια. Μεταξύ 1986-1987 συνεργάστηκε στο περιοδικό Το Τέταρτο με τη σειρά «Παραμύθια για τον Αυτοκράτορα», που κυκλοφόρησαν το 1991 σε αυτοτελή έκδοση από τις εκδ. Γνώση με εικονογράφηση της Σοφίας Φόρτωμα. Αυτό το βιβλίο ήταν η αρχή για μια σειρά παιδικών βιβλίων: Ένα καράβι μια φορά (εικονογράφηση Σ. Φόρτωμα) Ωκεανίδα 1997, Του Γενάρη το φεγγάρι: Παραμύθια για τους δώδεκα (εικονογράφηση Μ. Ελευθερίου) Κέδρος 1998, Η γάτα που ήθελε να γίνει πουλί (εικονογράφηση Σ. Φόρτωμα) Ελληνικά Γράμματα 2000 κ.ά.
Για τα «Παραμύθια για τον Αυτοκράτορα» γράφει: «Ιστορίες για κείνους που ποτέ δεν υποπτεύονται ότι το μαύρο του κόσμου δεν είναι παρά μια αυλαία που, απλώς, μας κρύβει το λευκό... Η πιθανότερη κίνηση για μερικούς τολμηρούς είναι να την τραβήξουν ή να την κουρελιάσουν. Για τους άλλους, όμως; Θα βλέπουν το μαύρο αιώνια; Ωστόσο ετούτα τα πραγματικά παραμύθια –γιατί υπάρχουν και παραμύθια «μη» πραγματικά– δεν είναι 'μαύρα'. Ακόμη κι όταν περιγράφουν δύσκολες καταστάσεις, είναι σχεδόν ρόδινα. Αν μπορούμε να τα πούμε έτσι. Και είναι ρόδινα γιατί κρύβουν πολλές ελπίδες και γιατί γράφτηκαν με χαρά και με χαρά χαρίζονται στον καθένα μας... Όσο, τώρα, για τον αυτοκράτορα και τα παρόμοια είναι μια άλλη ιστορία».
Η έκδοση των «Παραμυθιών» είναι εξαντλημένη πια και δυσεύρετη. Στο «Χαρτάκι», με αφορμή το αφιέρωμα του «Χάρτη» στον σπουδαίο ποιητή (που ανέβηκε με κείμενα και ηχητικά ντοκουμέντα),  αναδημοσιεύσαμε τέσσερα «Παραμύθια», όπως πρωτοδημοσιεύτηκαν στο Τέταρτο, εικονογραφημένα με δικά του κολάζ. Αυτό είναι το τελευταίο.

Στα παλιά χρόνια, ένας αυτοκράτορας είχε την πιο πρωτάκουστη συνήθεια: Αντί για φαγητό έτρωγε χρυσάφι κι αντί για φρούτα και γλυκίσματα, διαμάντια και μαργαριτάρια. Η συνήθεια αυτή, άγνωστο πώς την απόκτησε, τον είχε κάνει κακό και άρπαγα. Ποτέ δεν τόλμησε κανείς να παρουσιαστεί μπροστά του και να φοράει κόσμημα. Του το ’παιρνε και το ’τρωγε. Χρέη μαγείρων του εκτελούσαν, φυσικά, οι χρυσοχόοι!
Στα επίσημα συμπόσια, η τέχνη τους είχε φτάσει σε αποθέωση. Στη μεγάλη πιατέλα, που άλλοτε, στους προγόνους του σερβίριζαν ψάρια, αυτή τη φορά οι διακοσμητές φτιάχνανε το ψάρι με χρυσάφι, διαμάντια, σμαράγδια, ρουμπίνια, αμέθυστους και τοπάζια. Και ιδού πώς γινότανε:
Το εσωτερικό του ψαριού το ’φτιαχναν με τριμμένο ασήμι για να ’ναι μαλακό. Το δέρμα και τα λέπια με χρυσάφι και πλατίνα. Τα φτερά και την ουρά, σχεδόν πάντοτε, με τοπάζια. Για μάτια βάζανε ρουμπίνια ή μαργαριτάρια. Όσο για τα δόντια του ψαριού, τα φτιάχνανε με ελεφαντόδοντο.
Και κάθε κομμάτι είχε την τέχνη του. Πριν αρχίσουν οι επίσημοι καλεσμένοι να τρώνε το κανονικό τους φαγητό, περνούσαν από τη θέση του αυτοκράτορα και τα θαυμάζανε.
Ολόκληρα εργαστήρια έμπιστων χρυσοχόων είχαν εγκατασταθεί στα υπόγεια του παλατιού κι οι καλύτεροι τεχνίτες της αυτοκρατορίας έκοβαν και σκάλιζαν με απαράμιλλη τέχνη ό,τι πιο πολύτιμο μπορούσε να φανταστεί ο νους του ανθρώπου. Κι αυτό, όχι για να στολίσουν κάποια ωραία γυναίκα, αλλά για να τα φάει ο αυτοκράτορας!
Κάποτε, όμως, τα διαμάντια άρχισαν να εξαντλούνται. Κι αυτό έγινε σε μια στιγμή που η βουλιμία του αυτοκράτορα είχε φτάσει στο απροχώρητο. Μια μέρα έφτασε και η τρομερή είδηση πως τα χρυσωρυχεία και τα αδαμαντωρυχεία της χώρας τελείωσαν την παραγωγή τους. Όσο κι αν έσκαψαν χιλιάδες εργάτες, σε βάθος που ποτέ δε σκάφτηκε η γη τόσο βαθιά, εντούτοις δε βρήκαν τίποτα, προς μεγάλη θλίψη των υπασπιστών του άπληστου αυτοκράτορα.
Κάτι, ωστόσο, έγινε για ν’ ανασάνουν. Ο αυτοκράτορας έπεσε βαριά άρρωστος. Οι γιατροί του ορίσανε να τρώει μόνο μια μικρή φέτα χρυσάφι για πρωινό και μια φέτα το μεσημέρι. Δεν πρόλαβε όμως να κάνει αυτή την αυστηρή δίαιτα. Το βράδυ πέθανε. Πριν πεθάνει, όμως, πρόλαβε και διέταξε να κρεμάσουν τον αρχιχρυσοχόο του, που ήταν ο υπεύθυνος για την αρρώστια του.
Αυτός ο αθεόφοβος, βλέποντας πως δεν είχε άλλα αποθέματα, αναγκάστηκε να νοθέψει το φαγητό του αυτοκράτορα. Κι ένα μεσημέρι αντί για πλατίνα έβαλε κοινό τσίγκο κι αντί για μάλαμα μπρούντζο.
Με τέτοιες προϋποθέσεις η δηλητηρίαση τού αυτοκράτορα ήταν κάτι παραπάνω από σίγουρη.