Το όνομα Γιώργος Πάτσας ήταν ένας μύθος όχι μόνο για μένα αλλά και για όλους τους συμφοιτητές μου στο τμήμα ζωγραφικής και σκηνογραφίας της ΑΣΚΤ.
Γνώστης όλων των ιστορικών περιόδων τέχνης, αρχιτεκτονικής και θεάτρου, με τεράστιο ρεπερτόριο, άπειρες σκηνογραφικές εγκαταστάσεις και αμέτρητα κοστούμια, στάθηκε για μας ένα ολόκληρο κεφάλαιο, παράδειγμα προς μίμηση, πρότυπο και απλησίαστο όνειρο.
Τον γνώρισα από κοντά μέσω της συντρόφου της ζωής του, της οικογενειακής μου φίλης, ηθοποιού και σκηνοθέτιδας Νικαίτης Κοντούρη.
Και ο … μύθος δεν διαλύθηκε, δεν έπεσε η μάσκα του θεάτρου που συνοδεύει πολλές φορές σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων, των τεχνών κι όχι μόνο…
Αντίθετα, μαζί με τον σεβασμό για τη δουλειά του και το πάθος με το οποίο την περιέβαλε στο μύθο του προστέθηκε και ο θαυμασμός μου για τον ίδιο τον άνθρωπο. Απλός, γαλήνιος, μειλίχιος, σεμνός, φιλικός, αξιαγάπητος. Κράτησε μακριά τα φώτα της δημοσιότητας – αγάπησε και δούλεψε αποκλειστικά για τα «φώτα» του θεάτρου και του κοινού του.
Συμβούλευσε και βοήθησε απλόχερα νέους σκηνογράφους στην αρχή της καριέρας τους. Χαρισματικός, δοτικός και γενναιόδωρος σαν άνθρωπος ή καλύτερα… άνθρωπος. Ανεξάντλητος και αποτελεσματικός. Με ωριμότητα, με θαυμαστή ηρεμία και με ζηλευτή ψυχραιμία μπορούσε να διεκπεραιώνει πολλές παραστάσεις ταυτόχρονα, ανανεώνοντας το εικαστικό του λεξιλόγιο. Ακούραστος. Άλλωστε, η δουλειά του ταυτιζόταν με την ανάσα του.
Ακολούθησε και υπηρέτησε με ευαισθησία το θεατρικό έργο αναπτύσσοντας ταυτόχρονα το προσωπικό του όραμα. Μας δώριζε σε κάθε παράσταση μια εικαστική έκπληξη. Με οδηγό την σκηνική μαγεία μας παρέσυρε σε δρόμους άγνωστους, μας ταξίδεψε σε περιοχές της ψυχής ανεξερεύνητες.
Με καθαρή ματιά και άποψη ανέδειξε το θεατρικό δρώμενο – κάθε σκηνικό και μια ξεχωριστή ιδέα, ένα καινούργιο κεφάλαιο, κάθε κοστούμι μια νέα ιστορική έρευνα στον τόπο και στο χρόνο. Αφοσιωμένος πιστά στη διαρκή εξέλιξη της θεατρικής γλώσσας.
Διαχρονικός. Η υπέρβαση του χωροχρόνου, η προέκταση στο παρόν και στο μέλλον, στα σύγχρονα εικαστικά και κοινωνικοπολιτικά δεδομένα της εποχής, υπήρξαν κυρίαρχα συστατικά της δουλειάς του. Τολμηρή ανατροπή υφολογικών δεδομένων κι αισθητικής, έρευνα για νέα υλικά ασύμβατα μέχρι τότε για το θέατρο.
Καλλιτέχνης υψηλής αισθητικής –ένας installation artist σύμφωνα με κάθε σύγχρονο ορισμό–, ο Γιώργος Πάτσας υπήρξε ένας μοναδικός σκηνογράφος κι ενδυματολόγος που έδρασε, με έμπνευση και σεβασμό, ηθική, αρτιότητα και κυρίως αστείρευτη αγάπη για το θέατρο.
Δάσκαλος, χωρίς να «διδάξει», μας άφησε παρακαταθήκη τις γνώσεις του και την πολύτιμη εμπειρία του πολλών δεκαετιών. Μας φώτισε μέσα από τη ζωή και το έργο του.
Είμαστε τυχεροί όσοι βρεθήκαμε κοντά του, συνεργάτες, φίλοι, οικογένεια καθώς και το ευρύ θεατρικό κοινό του. Θα μας λείψει…
