Ομορφαίνω τη μοίρα

Ο Ν.Δ.Κ στην ηχογράφηση του δίσκου (Φωτογραφία: Μαργαρίτα Βασιλά)
Ο Ν.Δ.Κ στην ηχογράφηση του δίσκου (Φωτογραφία: Μαργαρίτα Βασιλά)


Το φθινόπωρο του 1989 αποφασίσαμε με τον ποιητή Γιάννη Τζώρτζη να κάνουμε την παραγωγή ενός δίσκου με απαγγελίες του Νίκου Καρούζου. Έως τότε δεν είχε γίνει κάποια σοβαρή πρόταση στον ποιητή. Συναισθανόμασταν πλήρως το κενό που υπήρχε. Στο σχέδιό μας στάθηκε πολύτιμος αρωγός ο φίλος παραγωγός Θοδωρής Μανίκας, ο οποίος εκείνη την εποχή είχε ιδρύσει την ετικέτα «Ιπτάμενοι δίσκοι», και προσφέρθηκε με ενθουσιασμό να αναλάβει την ευθύνη και το κόστος της παραγωγής, εντάσσοντας τον δίσκο στον κατάλογό του. Ο Νίκος Καρούζος δέχθηκε με μεγάλη χαρά και προθυμία. Ωστόσο, ήταν ήδη πολύ άρρωστος. Τα προβλήματα της υγείας του –όπως συνήθιζε να λέει καθ’ όλη την διάρκεια της ασθενείας του– και οι συχνές είσοδοι στα νοσοκομεία καθιστούσαν δύσκολη (έως και αβέβαιη, μερικές φορές) την ολοκλήρωση του δίσκου. Η ψυχολογική του κατάσταση δεν ήταν καλή. Εντούτοις, τα έβγαλε πέρα. Απήγγειλε με ακρίβεια και απόλυτη κατάνυξη, και με απόλυτη κατάνυξη βιώσαμε την εμπειρία.
Ήταν επιθυμία του να επιλέξουμε εμείς τα ποιήματα που θα διάβαζε, υπό τον όρο να μην είναι μακροσκελή – η κατάσταση της υγείας του και οι αναπνευστικές του δυσκολίες δεν του επέτρεπαν την απαγγελία εκτεταμένων ποιημάτων. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο απουσιάζουν ποιήματα όπως «Ο μειλίχιος τρόπος του Βαρβαρόσσα», ας πούμε κ. ά. Ο τίτλος του δίσκου, «Ομορφαίνω τη μοίρα» (από το ομώνυμο ποίημα που περιέχεται στον Υπνόσακκο), δόθηκε από τον ίδιο. Ο δίσκος δυστυχώς κυκλοφόρησε το 1992, μετά τον θάνατό του. Συνοδεύεται από ένα κείμενο που υπογράψαμε από κοινού με τον Γιάννη Τζώρτζη και φωτογραφίες της Μαργαρίτας Βασιλά από την ηχογράφηση. Το εξώφυλλο σχεδίασε ο Θανάσης Αρβανίτης. Το σχέδιο εξωφύλλου είναι του ποιητή. Η ηχογράφηση έλαβε χώρα στο Studio 111, με μηχανικό ήχου τον Τάκη Αργυρίου, στις 23, 24, 25 Οκτωβρίου και 12 Νοεμβρίου 1989.

Αντιγράφω ένα μικρό απόσπασμα από το κείμενο του δίσκου. «[Ο Νίκος Καρούζος]. Ήταν ο απόλυτος άρχων της ηχογράφησης. Στεκόταν εξαντλητικά μπροστά στο μικρόφωνο, δοκίμαζε ξανά και ξανά τα ποιήματα, κάποιους στίχους που τον δυσκόλευαν, έπαιρνε τις κατάλληλες αναπνοές, ύστερα κοιτούσε πίσω απ’ το τζάμι, άναβε ένα τσιγάρο κι έγνεφε με το χέρι ότι είναι έτοιμος. Δεν είχε την ανάγκη κανενός να του υποδείξει κάποια άτυχη στιγμή, καταλάβαινε αμέσως πότε κάτι δεν είχε πάει καλά. Σταματούσε. Ξανάρχιζε, υπομονετικά και με πείσμα, ακόμη κι όταν είχε εξαντληθεί και χρειαζόταν ένα διάλειμμα. […] Ο Νίκος Καρούζος ήθελε αυτός ο δίσκος να είναι ένας οδηγός ανάγνωσης, κάτι σαν παρτιτούρα. Πολύ συχνά παραπονιόταν για τον τρόπο που διάβαζαν τα ποιήματά του οι ηθοποιοί. Πίστευε πως τα είχαν κακομεταχειριστεί. Έτσι, με τις απαγγελίες αυτές, εκτός των άλλων, επιθυμεί να θέσει τέρμα στην παρεξήγηση της απόδοσης της ποίησής του».

«Απολέλυσαι της ασθενείας σου». Ο Νίκος Καρούζος ανάβει ένα τσιγάρο, κάνει πρόβα στο ποίημα, δοκιμάζει τις λέξεις, προσπαθεί να πάρει ανάσες και να βρει τον τόνο. Είχαμε αφήσει το μικρόφωνο ανοιχτό και ηχογραφούσαμε την πρόβα. Έτσι αρχίζει ο δίσκος, με την πρόβα, η οποία αποτέλεσε τον οδηγό για την παραγωγή.

Ας σημειωθεί ότι όταν κυκλοφόρησε ο δίσκος, η υποδοχή από τον τύπο και τα περιοδικά (λογοτεχνικά και μη) της εποχής ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Εξαντλημένος εδώ και τρεις δεκαετίες, ο δίσκος σήμερα θεωρείται συλλεκτικός και κυκλοφορεί στο You Tube εδώ και πολλά χρόνια, με ελλιπή στοιχεία, χωρίς την άδειά μας φυσικά.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: