Ηράκλειτος και Καλβίνο, προφανώς ακούσια η συνύπαρξη την οποία αναγνωρίζουμε στο CD EN–TROPO–LOGY. Ως παλιοί ακροατές του μπίμποπ, ξέρουμε τα κομμάτια του Charlie Parker, γνωστού ως Bird (ή «Κυνηγός» κατά τον Κορτάσαρ), Ornithology και Anthropology. Μετά τον θάνατό του δημιουργήθηκε ο όρος «Birdology» για καθετί που έχει σχέση μαζί του. Οι τρεις μουσικοί του CD έχουν τη δική τους άποψη την οποία αναλύει και υπογράφει ο Richard Cochrane: το ρήμα τρέπειν
στα αρχαία ελληνικά σημαίνει, όπως και σήμερα, τρέπω, στρέφω, γυρίζω κάτι ώστε να αλλάξει στάση ή κατεύθυνση, το ουσιαστικό τρόπος (trope αγγλιστί) ένα ρητορικό σχήμα λόγου, μεταφορική έκφραση, και φυσικά εντροπία από την θερμοδυναμική, η συνάρτηση η οποία χαρακτηρίζει την κατάσταση αταξίας ενός συστήματος, από τη σταθερότητα στο χάος.
Ο Simon Picard τενόρο σαξόφωνο, ο John Wolf Brennan πιάνο, προετοιμασμένο πιάνο με λίγα ηλεκτρονικά επί τόπου και ο Eddie Prevost ντραμς και κρουστά συμμετέχουν στο CD EN–TROPO–LOGY, For 4 Ears Records, 1998. Πρόκειται για αυτοσχεδιαστές που διαθέτουν μεγάλα αποθέματα γνώσεων και εμπειριών και οι οποίοι κάποια στιγμή ηχογραφούν μια κι έξω, έχοντας προηγουμένως βάλει ορισμένες βασικές αρχές – τεχνικές παιξίματος, φιλοσοφικές ρήσεις, λογοτεχνικά κείμενα, κίνηση επί σκηνής, ποίηση και ό,τι άλλο. Επικαλούνται τον Ηράκλειτο και την «αρμονία αντιθέτων» – το τέλειο άλλοθι. Η μουσική διαμορφώνεται εκείνη τη στιγμή και παίρνει διάφορες κατευθύνσεις. Εδώ ταιριάζουν στίχοι από τα δύο ποιήματα που έγραψε ο Μπόρχες για τον Ηράκλειτο. Βρίσκονται στη συλλογή Το εγκώμιο της σκιάς, μτφρ. Δ. Καλοκύρη, βλ. Ποιήματα, εκδ. Πατάκης 2013:
Με παρασέρνει το ποτάμι, μα το ποτάμι είμαι εγώ.
Έχω πλαστεί από μια ύλη αινιγματικού χρόνου
που συνεχώς μεταβάλλεται.
Ίσως η πηγή να βρίσκεται μέσα μου
Και έτσι επιβεβαιώνεται ο Κώστας Αξελός, ο οποίος στο βιβλίο του Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία (μτφρ. Δ. Δημητριάδη, Εξάντας), γράφει ότι «να φέρουμε στο παρόν την παλιά μα ζωντανή σοφία του Ηράκλειτου, που δεν είναι μια φιλοσοφία για βιβλιοθήκη αλλά μια σκέψη που ασκεί ακόμα, και κυρίως σήμερα, την ποιητική της δύναμη σαν αφηρημένη σκέψη».
Ένα σημαντικό μέρος του CD https://www.allmusic.com/album... αποτελεί μια σουίτα εικοσιέξι λεπτών σε επτά μέρη που έχουν ως ερέθισμα πνευματικό τα κείμενα του Ίταλο Καλβίνο. Πρόκειται για «Τα αμερικανικά μαθήματα», όπως τα είχε ονομάσει ο συγγραφέας ο οποίος δυστυχώς πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1985 πριν προλάβει να τα μεταδώσει στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Έξι προτάσεις για την επόμενη χιλιετία είναι ο τίτλος του βιβλίου που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του (στην Ιταλία το 1988, στην Ελλάδα το 1975 από τις εκδ. Αλεξάνδρεια, μτφρ. Μ. Σπυριδοπούλου, και το 2013 από τις εκδ. Καστανιώτη).
Η σουίτα ακολουθεί τις έξι προτάσεις, τις πέντε που δημοσιεύονται και την έκτη που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει ο Καλβίνο, ήτοι: ελαφρότητα, ταχύτητα, ακρίβεια, οπτικότητα, πολλαπλότητα συνάφεια. Είναι πράγματι έννοιες ή, όπως γράφει ο Καλβίνο, είναι αξίες, ιδιότητες ή ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της λογοτεχνίας, τα οποία θεωρεί σημαντικά και θέλει να τα εντάξει στην προοπτική της νέας χιλιετίας. Είναι λοιπόν, για να επανέλθουμε, έννοιες και αξίες στις οποίες ένας αυτοσχεδιαστής μπορεί να βρει μουσικές αναλογίες προκαλώντας συνδυασμούς ήχων με το κατάλληλο ύφος. Φυσικά μην περιμένουμε να υπάρχει εύκολη πρόσβαση στη δημιουργία συσχετισμών γραπτού λόγου και αυτοσχεδιαζόμενης μουσικής ή και σύνθεσης. Θα πρέπει να λειτουργήσουν τάσεις αφαίρεσης και αναγωγής συμβόλων για να βγάλει κανείς άκρη, αν το επιθυμεί και κυρίως αν αισθάνεται αυτή την ιδιαίτερη και ανιδιοτελή χαρά του παιχνιδιού. Μπορούμε, π.χ., να αναγνωρίσουμε στο πρόσωπο του John Wolf Brennan μια μορφή συγγένειας με τον Καλβίνο. Στο παίξιμό του ακούμε μέρη με αναφορές σε παραδοσιακές μουσικές ενώ δεν απομακρύνεται από την αβανγκάρντ. Στην «ελαφρότητα» τα ηχοχρώματα δεν είναι καθόλου λεπτά, όπως θα περίμενε κανείς, αν και η διάρκεια είναι μόλις ένα λεπτό. Στην «ταχύτητα» το τρίο βρίσκεται στο στοιχείο του: γρήγορες εναλλαγές φράσεων, απότομες στροφές, συγκρούσεις. Στην «ακρίβεια» λειτουργούν με προσοχή, προχωρούν βήμα-βήμα, χαμηλώνουν οι τόνοι, τρυπώνει η σιωπή. Στην «πολλαπλότητα» ξεχωρίζουν προσωπικές παρεμβάσεις, παιχνίδια και εκπλήξεις. Εδώ ελευθερώνουμε λίγο χώρο για τον Ίταλο Καλβίνο και την δική του «πολλαπλότητα»:
«Κάθε ζωή είναι μια εγκυκλοπαίδεια, μια βιβλιοθήκη, ένας κατάλογος απογραφής αντικειμένων, ένα δειγματολόγιο τεχνοτροπιών, όπου όλα μπορούν συνεχώς να αναμειγνύονται και να αναδιατάσσονται με όλους τους πιθανούς τρόπους».
Ίσως από αυτήν την συνύπαρξη μετά μουσικής να υπερισχύουν οι προσωπικοί συνειρμοί του ακροατή, εννοείται άνευ διδασκάλου.
