Ο δάσκαλος

Ο Αλέξης Πολίτης με την Αγγέλα Καστρινάκη, Ισπανία 2004
Ο Αλέξης Πολίτης με την Αγγέλα Καστρινάκη, Ισπανία 2004

Είναι σίγουρο πως αυτές τις μέρες θα γραφτούν σπουδαία κείμενα για την επιστημονική και συγγραφική πορεία του Αλέξη Πολίτη. Προφανώς δεν είναι στην αρμοδιότητά μου να συντάξω άλλο ένα. Μπορώ όμως και θέλω να γράψω για τον δάσκαλο και τον άνθρωπο Αλέξη Πολίτη.
Ερχόμενη στο Ρέθυμνο το 1993 δεν ξεχνώ την έκπληξη που βίωσα από την πρώτη συνάντηση μαζί του στα φοιτητικά θρανία. Το παλιό πανεπιστήμιο στα Περιβόλια με τις σχολικές αίθουσες ―δεν διέφεραν από αυτές του δημοσίου σχολείου από το οποίο είχα αποφοιτήσει― σε συνδυασμό με την αντισυμβατική του εμφάνιση ως πανεπιστημιακού δασκάλου ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με κάθε αστική στερεοτυπική προσδοκία για τον πανεπιστημιακό χώρο και τους καθηγητές του.
Η μεγαλύτερη έκπληξη· ο λόγος του. Μάλλον νόμιζα πως ο πανεπιστημιακός λόγος θα είναι απρόσιτος και δυσνόητος, προκειμένου να δικαιολογείται και ο κόπος που είχα καταβάλει για την εισαγωγή μου στο πανεπιστήμιο. Πολύ σύντομα αντιλήφθηκα πως ο λόγος του συγκεκριμένου δασκάλου ήταν απλός και συνάμα μεστός· ευφυής και ταυτόχρονα εκπορευόμενος από τον γοητευτικό συνδυασμό συχνά υπέρμετρα απλών λέξεων.
Οι παρατηρήσεις/διορθώσεις του στις σεμιναριακές μας εργασίες, εύστοχες, συνοδευόμενες όμως πάντα από χιουμοριστικά σχόλια και πειράγματα. Στόχος του να μας μετατρέψει είτε σε υποψιασμένους αναγνώστες της λογοτεχνίας είτε σε πολυεπίπεδους φιλολόγους/ιστορικούς ερευνητές.
Ακούραστος και καταδεκτικός, μάς μιλούσε ώρες για πρόσωπα και κείμενα. Αργότερα οι συζητήσεις του με εμάς τους μεταπτυχιακούς φοιτητές μετατράπηκαν σε όμορφες καλοκαιρινές βραδιές στη βεράντα του σπιτιού του, όπου μαζί με την Αγγέλα μάς υποδέχονταν φιλόξενα στον χώρο τους, σαν να ήταν κάτι αυτονόητο και συνηθισμένο.
Θεωρούσε σημαντικό τον ρόλο του ως δάσκαλος και ήταν έτοιμος να τον υπηρετήσει οπουδήποτε χωρίς περιορισμούς και στεγανά. Το 2017, εκπροσωπώντας την Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος, του ζήτησα να μας βοηθήσει συμμετέχοντας στα επιμορφωτικά σεμινάρια σε φοιτητές και καθηγητές. Δέχτηκε με προθυμία και μπροστά σε ένα ακούραστο κοινό στο Ηράκλειο ―πολλοί από αυτούς αναβίωναν με συγκίνηση τα φοιτητικά τους μαθήματα― προσέφερε γενναιόδωρα τις γνώσεις του. Αυτό όμως που κυρίως τόνισε ήταν η έννοια του δασκάλου, όπου και αν υπηρετείται, υπερβαίνοντας στερεότυπα και στενόμυαλους διαχωρισμούς.
Εκείνο όμως το στοιχείο που θαυμάζω ήταν η ικανότητα να βλέπει την ουσία εκεί που οι άλλοι την προσπερνούσαν, να προσεγγίζει τις καταστάσεις πολύπλευρα, να δίνει άλλες διαστάσεις στα γεγονότα, να βρίσκει κάτι θετικό, όταν οι υπόλοιποι χάνονται στον αρνητισμό και την επίκριση. Το 2022 μοιράστηκα μαζί του έναν πνευματικό/επαγγελματικό προβληματισμό. Μου έγραψε ένα email· το κράτησα στην αρχειοθήκη μου και πολύ συχνά επανέρχομαι σε αυτό για να μου υπενθυμίζω αυτό που είμαι, αυτό που θέλω και αυτό που κάνω, για να μου υπενθυμίζει τον ρόλο του δασκάλου.
Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που παρακολούθησα τα μαθήματά του, που συνεργάστηκα μαζί του, που τιμήθηκα πολλάκις με τη φιλοξενία τη δική του και της Αγγέλας.

Ρέθυμνο, 15 Απριλίου 2025

 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: