Οργανικό κύκλωμα φύσης και ανθρώπου

Οργανικό κύκλωμα φύσης και ανθρώπου

Γιώργος Βέης, «Καταυλισμός», Ύψιλον/βιβλία 2023

______
Βλ. και Χάρτης#58
________


Στην πρόσφατη ποιητική του συλλογή Καταυλισμός, ο Γιώργος Βέης προσθέτει ένα ακόμη πολύτιμο λιθαράκι στην ήδη σημαντική και εξαιρετικά αξιόλογη ποιητική του διαδρομή. Ο φιλόξενος ποιητικός Καταυλισμός του δημιουργού εμπεριέχει όλες τις θεματικές που τον έχουν απασχολήσει ως τώρα υπό ένα νέο, ενδιαφέρον και πρωτότυπο πρίσμα που συνιστά ένα ολοκαίνουργιο αναγνωστικό ταξίδι για τον έμπειρο αναγνώστη της ποίησης.
Οι μελετητές του ποιητικού έργου του Γιώργου Βέη τόνισαν από τα πρώτα, κιόλας, δείγματα της ποίησής του τη μεγάλη σύνδεση που νιώθει με τη φύση και πώς αυτή κατέχει κεντρικό ρόλο στο μεγαλύτερο μέρος της ποιητικής του δημιουργίας.
Στον ανά χείρας τόμο του Καταυλισμού μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς τη σχέση αυτή από τους τίτλους των ποιημάτων και μόνο: «Η βεβαιότητα των δασών», «Η καρποφορία της λωτιάς», «Στ’ άγρια μανουσάκια», «Έναστρη χλόη», «Θαλασσοβάτης», «Η μελαγχολία στα μάτια του γίβωνα».
Η φύση και τα στοιχεία της, τα ζώα, το υγρό στοιχείο σε όλες του τις εκφάνσεις απαντώνται στο μεγαλύτερο μέρος της, συλλογής συνιστώντας οργανικό στοιχείο κάθε ποιητικής σύνθεσης σε απόλυτη αρμονία με το κεντρικό μοτίβο-ανεξάρτητα, αν αυτό κάθε φορά αφορά αποκλειστικά το φυσικό κόσμο ή όχι.

Στο ποίημα «Η καρποφορία της λωτιάς» ο Γιώργος Βέης συνδυάζει εικόνες από το δέντρο του λωτού με τα χαρακτηριστικά του φύλλα, έννοιες από την ποιητική ορολογία και αναφορές σε πολύτιμους λίθους σε μία αναζήτηση της αλήθειας σε όποια μορφή και κατάσταση την αποζητά ο άνθρωπος ως αναγνώστης και πολίτης της καθημερινότητας:

Ο αυστηρός δεκαπεντασύλλαβος των φύλλων
το βλέμμα βαθαίνει αμέσως στο χρόνο
αρκεί ασφαλώς μια καλημέρα
ένα βήμα, η αρχή των στοχασμών
το δώρο των καρπών
η έμπειρη εμβέλεια του χρώματος…

Μνήμες από την ηρωική επανάσταση του 1821 και εμβληματικές σκηνές από την ελληνική φύση, όπως αυτές έχουν αποτυπωθεί στο νου των Ελλήνων, κυρίως μέσα από τη δημοτική ποίηση, κυριαρχούν στο ποίημα « Στ’ άγρια μανουσάκια». Με τη χρήση λέξεων όπως ασπροχιονιάς, ρουμάνια, πρόκριτοι και μινίστροι, ο ποιητής καταδύεται στα ύδατα της ιστορίας ενώνοντας το παρόν με το αγωνιστικό παρελθόν της πατρίδας του για να αποδείξει πόσο ζωντανή παραμένει πάντοτε η σχέση της Ελλάδας με την ιστορία της. Ο Ρήγας Φεραίος μαζί με τον Οδυσσέα, υπό τη σκέπη του θεού, αποτελούν εγγυητές της συνεχούς αγωνίας και επαγρύπνησης για την ελευθερία από την ανυπότακτη φυλή μας.

«Το τετράδιο του καιρού» σκεπασμένο από την σκόνη του χρόνου, της συνήθειας και της φθοράς, μέσα σε μία, μάλλον, δυστοπική ατμόσφαιρα, γίνεται αφορμή για να αναλογιστεί ο αφηγητής τα εμπόδια και τις δυσκολίες που τον έχουν σμιλέψει ως άνθρωπο και ότι πρέπει να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του και να πετάξει ξανά σαν τους κορμοράνους με τα καψαλισμένα φτερά:

που πρόλαβαν τελευταία κυριολεκτικά στιγμή
να πετάξουν ως δω, να με βρουν
που σώθηκα μέσα στο όνειρο.

Ο τόπος, η ανθρωπογεωγραφία ως κίνητρο για να περιηγηθεί κανείς σε νέους τόπους και διαφορετικά πλάτη και μήκη της γης, οι πόλεις και οι χώρες σηματοδοτούν, επίσης, βασικά χαρακτηριστικά της ποίησης του Βέη. Ο νέος μελετητής, καθώς και ο νέος αναγνώστης, που θα αποφασίσει να ασχοληθεί με το έργο του οφείλει να έχει υπόψη αυτό το στοιχείο.

Οι συστηματικοί μελετητές του έργου του επισημαίνουν πως το ταξίδι και η περιπλάνηση δεν αποτελούν στοιχείο της ποίησης του μόνο εξαιτίας της διπλωματικής καριέρας που ακολούθησε, αλλά, ακόμη, και αν ο ποιητής δεν σταδιοδρομούσε ως διπλωμάτης, το ταξίδι θα έπαιζε, έτσι και αλλιώς, σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή του ως δημιουργού.
Στην ποιητική συλλογή Καταυλισμός το ταξιδιωτικό ενδιαφέρον του ποιητή φαίνεται να επικεντρώνεται, ως συνήθως, στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ασίας χωρίς να παραλείπει και αναφορές στον οικείο χώρο της Ελλάδας.
Η Ινδονησία, χώρα με την οποία διατηρεί στενούς δεσμούς, λειτουργεί ως θεματικό υπόβαθρο στα ποιήματα με τους συνδετικούς τίτλους «Μπάλι» και «Μπατάβια». Τα σύμβολα της μακρινής αυτής χώρας, όπως οι λωτοί, οι λίμνες, η θρησκεία του βουδισμού και του ινδουισμού με τους γιόγκι, τον Σίβα και το Μπάγκαβατ Γκίτα, ο ισλαμισμός, μας εισάγουν στο προαιώνιο πνευματικό τοπίο της χώρας, που συμβολίζει τη βαθύτερη ουσία των λαών της Άπω Ανατολής:

ΜΠΑΤΑΒΙΑ

Πνεύμα το ρεύμα, η δύναμη που έρχεται από
Ισλάμ και Σίβα, Μπάγκαβατ Γκίτα να σηκώνει
την πολιτεία, όλους τους μύθους της τόσο ψηλά
στο στερέωμα ενός πανθέου ανατροπών

Στο ποίημα «Ελευσίνα» η μυστηριακή πόλη αποτυπώνεται από την πένα του ποιητή με τον ίδιο τρόπο που βάδισε μέσα στο πέρασμα των αιώνων: από την πλήρη ευημερία στην εκβιομηχάνιση, την υποβάθμιση του φυσικού τοπίου και την εγκατάλειψη των τελευταίων δεκαετιών.
Το βουνό του Κιθαιρώνα, με την αίγλη και το μύθο που το συνοδεύει από την αρχαιότητα, στο ομότιτλο ποίημα του Γιώργου Βέη σμίγει με το όραμα και το όνειρο του Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Ο αναγνώστης με εφόδιο τη φωνή του μεγάλου Αργεντινού ψάχνει στους ορεινούς όγκους της Βοιωτίας να ανακαλύψει τους παλαιούς ανθρώπινους δεσμούς που θα ανοίξουν τους δρόμους για το μέλλον:

Και τρέχουμε τώρα στις λεωφόρους
με ορμή μήπως και συναντήσουμε
κατά τύχη τους παλιούς φίλους
των σπηλαίων, των δασών
τους αόρατους ενοίκους

Ο Καταυλισμός του Γιώργου Βέη επιφυλάσσει στους αναγνώστες μία πολυδαίδαλη αναγνωστική εμπειρία υπό τη σκιά τροπικών δασών, πνευματικών διαδρομών και ατελεύτητων επισκέψεων σε τόπους και μέρη που διακρίνονται για την ιδιαίτερη γοητεία τους. Με άψογη χρήση της ποιητικής γλώσσας, ευκρινή εικονοποιία και πλούσιους συμβολισμούς, η τελευταία ποιητική συλλογή του Γιώργου Βέη φαντάζει ολόκληρη πολιτεία, ένα οργανικό κύκλωμα φύσης και ανθρώπου.

 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: