Λουίς Γκαρθία Μοντέρο {Δύο ποιήματα}

[ομαδική μετάφραση παρουσία του ποιητή]

Λουίς Γκαρθία Μοντέρο {Δύο ποιήματα}

Ο Λουίς Γκαρθία Μοντέρο γεννήθηκε στη Γρανάδα το 1958. Σπούδασε Ισπανική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας, και το 1985 έγινε διδάκτορας στο ίδιο Πανεπιστήμιο με μια διατριβή πάνω στο έργο του μεγάλου ισπανού ποιητή της γενιάς του ’27, Ραφαέλ Αλμπέρτι. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1980 με την ποιητική συλλογή Y ahora ya eres dueño del Puente de Brooklyn. Ακολούθησαν άλλες 23 ποιητικές συλλογές (η τελευταία: Α puerta cerrada, το 2017), 2 μυθιστορήματα και δεκάδες βιβλία δοκιμιακού χαρακτήρα.
Μαζί με ποιητές όπως η Μπλάνκα Αντρέου (Blanca Andreu), o Xoύλιο Γιαμαθάρες (Julio Llamazares) και ο Φελίπε Μπενίτεθ Ρέγες (Felipe Benítez Reyes) αποτέλεσαν τον πυρήνα της ισπανικής ποίησης της μεταπολίτευσης και έγιναν γνωστοί με το γενικό όνομα Los postnovísimos (=Οι μετανεότατοι»). Μια άλλη «ετικέτα» που χρησιμοποιείται συχνά για το έργο του Γκαρθία Μοντέρο και αρκετών σύγχρονών του ισπανών ποιητών της δεκαετίας του ’80 (Κάρλος Μαρθάλ [Carlos Marzal], Βιθέντε Γκαγέγο [Vicente Gallego], Τζουάν Μαργκαρίτ [Joan Margarit], Μπενχαμίν Πάρδο [Benjamín Pardo], Αουρόρα Λούκε [Aurora Luque] κ.ά) είναι εκείνη της Poesía de la experiencia (=Ποίησης της εμπειρίας), της ποίησης, δηλαδή, που επιδιώκει μια πιο στενή συνάφεια με τον κόσμο που την περιβάλλει. Ο όρος αυτός αποτυπώνει μια αντίληψη περί ποιητικής βασιζόμενη στη μορφή και στη σκέψη του φιλοσόφου Juan de Mairena, μιας μυθιστορηματικής μορφής που δημιούργησε ο Αντόνιο Ματσάδο στο ομώνυμό του έργο. Την πρότειναν στη Γρανάδα το 1983 οι Γκαρθία Μοντέρο, Χαβιέρ Εχέα (Javier Egea) και Άλβαρο Σαλβαδόρ (Álvaro Salvador) και την υποστήριξαν σε μανιφέστο τους στη μαδριλένικη εφημερίδα El País την ίδια χρονιά.
Σήμερα ο Γκαρθία Μοντέρο είναι από τους πιο καταξιωμένους Ισπανούς ποιητές (Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1995), εργάζεται ως καθηγητής Ισπανικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας και, από τον Αύγουστο του 2018, είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Θερβάντες.
Τα ποιήματα που παρουσιάζουμε εδώ σε ομαδική μετάφραση ανήκουν στις συλλογές Completamente viernes του 1998 (“Disciplina secreta”) και Τristia του 1982 (“¿Quién eres tú?”).

Η μετάφραση των ποιημάτων του Λουίς Γκαρθία Μοντέρο είναι προϊόν του εργαστηρίου συλλογικής μετάφρασης που συντόνισαν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και ο Νίκος Πρατσίνης στο Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας στις 14 Ιουνίου 2019 στο πλαίσιο του 11ου Φεστιβάλ ΛΕΑ (Λογοτεχνία εν Αθήναις), με την παρουσία και τη συνεργασία του ποιητή.

Συμμετείχαν οι: Μαρία Αθανασιάδου, Αναστασία Γιαλαντζή, Αλεξάνδρα Γκολφινοπούλου, Μαρία Καραλή, Αλίκη Μανωλά, Εύα Παπαϊωάννου, Ελένη Φαφούτη, Σοφία Φερτάκη

Η ομαδική μετάφραση πρoσφέρεται για μια πολυπρισματική κατανόηση του έργου και, φυσικά, παρέχει, υπό όρους, τη δυνατότητα ανάδειξης πολλαπλών ερμηνειών μέσα από τη μετάφρασή του. Πλεονεκτήματα εκ των ων ουκ άνευ, ειδικά όταν η μετάφραση αφορά ποιητικό έργο. Η παρουσία του ποιητή στο εργαστήριο αναδεικνύει τις διαφορές ανάμεσα στην «πρόθεση του δημιουργού» και την αυτόνομη «πρόθεση του έργου», μέσα από τις ποικίλες της αναγνώσεις από τα άτομα που μεταφράζουν ομαδικά.

Μυστική μαθητεία

Το σπίτι σαν καράβι
στα πέλαγα του Ιούνη.

Οι δρόμοι σαν τα τρένα
σε μια γαλήνια νύχτα.

Τέτοια πράγματα δεν συμβαίνουν στον κόσμο.

Μπορώ να βεβαιώσω
πως τώρα ζω σε ένα βιβλίο με ποιήματα.

Μα αν εσύ με κοιτάς,
αποφασισμένη να υπάρξεις
μέσα απ’ τα ήρεμα βάθη των ματιών σου,
τότε υπάρχει κι ο κόσμος.

Και πολύ πιθανόν
στο τέλος κι εγώ να υπάρξω μαζί σου.

Ποια είσαι εσύ;

Διαλύθηκε το φως,
λάθεψε στην ώρα του για να σε αφήσει γυμνή,
βράδιασε στα μάτια σου ενώ μου χαμογελούσες.

Ενώ μου χαμογελούσες
είδα μια σκιά γερτή να ξεντύνεται,
να ανοίγει αργά το φερμουάρ της σιωπήs,
να αφήνει πάνω στο χαλί
τον πολιτισμό.

Και το κορμί σου έγινε βατό και χρυσαφένιο,
ευτυχισμένο σαν οιωνός που μας άναβε.

Που μας άναβε.
Μονάχα εμείς
(σύντροφοι
σ’ ένα κρεβάτι θορυβώδες) κι ο πόθος,
εκείνο το δύσκολο ταξίδι μετ’ επιστροφής,
που τώρα επιμένει και με σπρώχνει να σε θυμάμαι

χαρούμενη, όρθια,
μια φωτεινή αστραπή ανάμεσα στα μάτια,
να μαζεύεις από κάτω τη μαθητική σου φούστα.

Ενώ μου χαμογελούσες,
εγώ αποκοιμήθηκα
στην αγκαλιά ενός ονείρου που δεν μπορώ να σου διηγηθώ.

ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: