Ένας λύκος διαφορετικός από τους άλλους

Eικινογράφηση του Tyler Garrison από τον «Guardian»
Eικινογράφηση του Tyler Garrison από τον «Guardian»

Διώνη Δημητριάδου, «Παλίμψηστη του λύκου μου μορφή», εκδ. ΑΩ 2021


«Ονειρεύτηκα ότι ήταν νύχτα και ότι ήμουν ξαπλωμένος στο κρεβάτι» περιγράφει σε ένα όνειρό του ο Sergei Konstantinovitch Pankejeff ή Pankeyev (1886-1979) Ρώσος αριστοκράτης, ασθενής του Φρόυντ που πέρασε στην ιστορία με το ψευδώνυμο Wolf Man (Λυκάνθρωπος). «Ξαφνικά το παράθυρο άνοιξε μόνο του, ήμουν κατατρομαγμένος βλέποντας λευκούς λύκους να κάθονται στη μεγάλη καρυδιά. Ήταν έξι ή επτά. Ήταν κάτασπροι, και έμοιαζαν περισσότερο με τσοπανόσκυλα, έχοντας μεγάλες ουρές σαν των αλεπούδων και τα αυτιά τους ήταν τεντωμένα όπως ορθώνονται των σκύλων που ακούνε προσηλωμένοι κάτι. Κυριολεκτικά τρομοκρατημένος, προφανώς από το φόβο μου μην με φάνε οι λύκοι, ξύπνησα φωνάζοντας (Φρόυντ 1918)
Οι Λύκοι είναι οι Δαίμονες μας, οι Βρικόλακες, η Σκιά, η βίαια ενηλικίωση της Κοκκινοσκουφίτσας, σταγόνες αίμα στο χιόνι. Ο λαιμός τους συμβολίζει την Πύλη του Kάτω Kόσμου και κατά τους αλχημιστές είναι ψυχοπομποί.
Οι Λύκοι ζουν στο σκοτάδι του Άλλου Κόσμου, των άγριων παραμυθιών, των συμβολικών Ονείρων, στον κόσμο της ψυχανάλυσης και του συλλογικού Ασυνείδητου.
Ποια χαρακτηριστικά δανείζεται όμως ο Λύκος στην ποιητική συλλογή της Διώνης Δημητριάδου από το δυνατό αυτό σύμβολο του συλλογικού μας ασυνειδήτου;
Εξόριστος και μοναχικός, έρημος και ταπεινός διασχίζει τις πολιτείες των ανθρώπων έκπληκτος από τη σκληρότητά τους, εξοικειωμένος με τις παλιές σκιές και το σκοτάδι του κάτω κόσμου, στο κεφάλι του ρέουν ποτάμια και καταρράκτες, απορημένος από τον θεό που οι άνθρωποι έχουν κατασκευάσει για να τους μοιάζει, παγιδευμένος από τον μίτο της Αριάδνης, ο Λύκος αυτός μοιάζει περισσότερο με θήραμα παρά με θηρευτή. Είναι ένας Λύκος που ψάχνει τον Μόγλη του, μέσα σε μία αδυσώπητη κοινωνία όπου ο άνθρωπος είναι για τον άνθρωπο λύκος. Είναι ένας Λύκος που δεν αντέχει τη ψεύτικη γλώσσα, τα παραμύθια, την παρηγοριά γιατί αντέχει να αντικρίζει την άβυσσο κατάματα. Γυρεύει την κάθαρση της ψυχής. Μιλάει με ανθρώπινη φωνή και εκφράζει τους μυστικούς και ανείπωτους ρυθμούς του κόσμου.

Ποιος είναι λοιπόν αυτός ο Λύκος, ο εκπεσών Άγγελος, ο τρομερός Δαίμονας, ο εκδιωχθείς από τους παραδείσιους τόπους που αλυχτά, που μουγγρίζει, που αρθρώνει προαιώνια πρωτόγονη κραυγή; Ποιος είναι ο Λύκος που τελικά κατασπαράζει μόνον τον εαυτό του;
Που οι άλλοι, οι πραγματικοί λύκοι άνθρωποι τον χλευάζουν και τον λοιδορούν και Αμνός αυτός ιερός αντέχει τη συλλογική ενοχή γιατί πρέπει να μιλήσει με τη συλλογική φωνή;
Είναι άραγε ο ηττημένος των καιρών; Η μοναξιά του είναι το τίμημα της διαφορετικότητας του;
Είναι ο Λύκος το alter ego της ποιήτριας; Βυθίζεται για χάρη της στον Κάτω Κόσμο- Ασυνείδητο και ανασύρει τη λεία του, λέξεις επάνω στο χαρτί;
Μήπως τελικά ο αποσυνάγωγος Λύκος είναι ο Ποιητής, κάθε ποιητής που βουβός ουρλιάζει μέσα στο απέραντο σκοτάδι;

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου:


Δες πώς ταυτίζονται οι μορφές
Δες πόσο αρμονικά γίνονται οι δύο μία
και το θηρίο
με αγκαλιάζει στοργικά
δεν είναι πια τρομακτικό
το γκρίζο του το βλέμμα γαληνεύει
στο απόσωσμα κοντά του λόγου
η χαρακιά με βρήκε:
εγώ κι ο Λύκος ένα
πρόσωπο εκ γενετής
μια μοναξιά ασυντρόφευτη

Η Διώνη Δημητριάδου με μία γραφή βιβλική και εσωτερική, κρυπτική και μυστικιστική, σκληρή και ταυτόχρονα τρυφερή μιλάει για την απελπισία που νιώθει ο κάθε ευαίσθητος άνθρωπος σε έναν κόσμο πλασμένο από τέρατα για τέρατα. Παράλληλα όμως ο Λύκος είναι ο άλλος Εαυτός που ενεδρεύει σε κάθε ποιητή, ο λυσσαλέος ωμοφαγικός εαυτός, η επαφή του με το σκοτάδι της υποχθόνιας μήτρας που θα γεννήσει τις λέξεις του.


Αν με κοιτάς και βλέπεις ένα λύκο,
τότε δεν βλέπεις εμένα,
δεν βλέπεις τίποτα,
είπε ο Λύκος

Μία εξαιρετική συλλογή βαθιά και διαφορετική που ανατέμνει τον ρόλο του ποιητή μέσα στους άγριους και σκοτεινούς καιρούς μας.

 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: