Ο δεκαπεντασύλλαβος στα δημοτικά τραγούδια

Ο Γιώργος Ιωάννου (φωτ. αρχείο Γ. Ζεβελάκη)
Ο Γιώργος Ιωάννου (φωτ. αρχείο Γ. Ζεβελάκη)

Από τις σχετικές συζητήσεις που έγιναν τη δεκαετία του ’80 επέλεξα τη ραδιοφωνική εκπομπή του ποιητή Κώστα Παπαγεωργίου «Ο λόγος και η μουσική στο δημοτικό τραγούδι». Συμμετείχαν ο πεζογράφος Γιώργος Ιωάννου και οι μουσικολόγοι Μάρκος Δραγούμης και Γιώργος Αμαργιανάκης. Και οι τέσσερις συντελεστές της εκπομπής δεν βρίσκονται πια στη ζωή. Από την ωριαία διάρκειά της απέσπασα δεκαπέντε λεπτά ομιλίας του Γιώργου Ιωάννου. Είναι ο μεταπολεμικός συγγραφέας που ασχολήθηκε εντατικά και συστηματικά με τη νεοελληνική παράδοση, καταγράφοντας και εκδίδοντας ανθολογίες δημοτικών τραγουδιών και παραλογές, παραμύθια και έργα του Θεάτρου Σκιών. Επιπλέον, όπως λέει ο ίδιος, μαθήτευσε στον Στίλπωνα Κυριακίδη, σημαντικό μελετητή του ρυθμού στο δημοτικό τραγούδι.

Ο Γιώργος Ιωάννου προσεγγίζει την τεχνοτροπία των στίχων μέσα από την κεφαλλονίτικη εκδοχή του γνωστού ακριτικού «Το μικρό βλαχόπουλο». Αναφέρεται στον δεκαπεντασύλλαβο, ως το κύριο μέτρο των δημοτικών τραγουδιών, βυζαντινή κληρονομιά, με αρχαία καταγωγή, προερχόμενο από τον ιαμβικό τετράμετρο. Διατυπώνει με πειστικό τρόπο τις απόψεις του και συγκινεί τώρα με τη φωνή του. Φέρνει στο νου τον στίχο του Κένεθ Πάτσεν:

Ίσως δε θα ‘μαστε ολότελα πεθαμένοι, όταν θα πεθάνουμε.




Η εκπομπή του Α’ Προγράμματος μεταδόθηκε στις 30.10.1983.
Φωνοθήκη
: Γιώργος Ζεβελάκης
Επιμέλεια
: Λάκης Δόλγερας


Ο δεκαπεντασύλλαβος στα δημοτικά τραγούδια
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: