Βάζοντας ολωσδιόλου κατά μέρος ορισμένες επιφυλάξεις, που μπορεί να διατηρεί μυστικά ο καθένας όχι τόσο για την ωραιότητα της αναστάσεως της Δελφικής Ιδέας, όσο για τη δυνατότητα, ή, ακόμα και τη σκοπιμότητά της, στη δύσκολη αυτή στιγμή που ζούμε --επιφυλάξεις που δεν προέρχονται ούτε από έλλειψη ενθουσιασμού, ούτε από μισοκακόμοιρους ενδοιασμούς ή μικρόψυχες και στείρες δυσπιστίες, αλλ΄ από διαφορές κοινωνικών απόψεων και βαθυτέρων υπολογισμών-- δε μπορεί να αρνηθεί κανένας ότι η φυσιογνωμία του Σικελιανού αποτελεί εν από τα φωτεινότερα σημεία του διανοητικού ορίζοντός μας. Σ' έναν τόπο, όπου η άρνηση κι η μικρολογία, κάποτε κι η στενοκεφαλιά επέχουν θέση κριτικής από περιωπής, όπου η πλαστογραφία του ταλέντου βρίσκεται σε πλήρη άνθηση, κι ο κοινωνικός αριβισμός οργιάζει, η φυσιογνωμία του Σικελιανού διαλάμπει παρήγορη και συγκινητική, ανάγλυφη και συμπαγής, σαν καμωμένη από καθαρό χρυσάφι. Είναι τόση η απόσταση του ανθρώπου αυτού, από ορισμένους εκ των περί αυτόν, ώστε ν' απορεί κανένας, βλέποντας τ' όνομά του δίπλα στο δικό τους, και διαπιστώνοντας μια πρόθεση συγκρίσεως μαζί τους! Ο Σικελιανός ανήκει στη χορεία των ανωτέρων ηθικά ανθρώπων, των συνεπών και χειραφετημένων, με την έντονη, μεστή προσωπικότητα, με την αγνή ποιητική ανάταση, χάρις στην πίστη του σ΄ ένα ιδανικό, και στην προσφορά όλων του των δυνάμεων, για την ολάκερη πραγματοποίησή του. Επαναλαμβάνω ότι, άσχετα με το κατορθωτό της πραγματοποιήσεως αυτής, άσχετα, ακόμα, με τη διαφωνία ως προς τα θετικά κοινωνικά αποτελέσματά της, ξ επιδίωξή της, από μέρους του, έχει κάτι το ηρωικό, το επιβλητικό και απαράμιλλο. Κι αν, ακόμα, πάρουμε την επιδίωξη αυτή, σα μια πολύ ατομική ποιητική εκδήλωση, σαν ένα ιδιαίτερο προσωπικό φαινόμενο, σα μια χίμαιρα πολύ υποκειμενική, το θέαμά της παραμένει σαν υπόδειγμα αγνής πνευματικής πρωτοβουλίας, συγκροτημένης και αδράς θελήσεως, καλλιτεχνικής ακεραιότητος, δημιουργικής αυθυπαρξίας.
Η φυσιογνωμία του Σικελιανού ως λυρικού ποιητού και ως ανθρώπου, είναι αναμφισβήτητο ότι θ' απασχολήσει τους μελλοντικούς ερευνητάς, με το ρωμαλέο, ιδιότυπο, χαρακτηριστικό περίγραμμά της. Θ' αποτελέσει αντικείμενο μελέτης και ψυχολογικής διονυχίσεως εξαιρετικού ενδιαφέροντος. Ο λυρικός του πλούτος, το ακμαίο της ποιητικής του γονιμότητος, ο καθαρά προσωπικός του τόνος, θα παραμείνουν, δίχως άλλο, μνημειώδη.
Δεν πρόκειται, βέβαια, εδώ, τώρα, σε λίγες γραμμές, να τ' αναλύσει κανένας όλα αυτά --αλλά θα ήταν μια σημαντική παράλειψη με την ευκαιρία της τελευταίας εκτελέσεως του «Ορφικού του Διθυράμβου» που παίρνει σημασία εγκαινίων-- μετά το προανάκρουσμα των Δελφικών, επανειλημμένων Εορτών --, εφαρμογής του Δελφικού προγράμματος, να μη θελήσει να τα υπομνήσει.
[ Εφ. Ελεύθερος Άνθρωπος, 4.5.1933. Αρχείο Γιώργου Ζεβελάκη ]
