Πάρκα τσέπης

        Καλημέρα, Α. και Β. και Γ. και Ζ. και Σ. και Ω.,
                Ελπίζω να είστε καλά.

Έχω λίγες μέρες που επέστρεψα στην πατρική εστία. Καθόλου δεν με θυμάμαι να μεγαλώνω στον ίδιο χώρο. Με καταβάλλει μια χαύνωση αναπαυτική. Κι η έμμονη ιδέα πως τα παμπάλαια έπιπλα και τα κάδρα παραμένουν στις θέσεις τους γιατί ρουφούν το φως και τ’ οξυγόνο. Το ξέρετε το πατρικό μου. Ανήκει σε μιαν εποχή που όλο κι υποχωρεί αφήνοντας νησίδες διάσπαρτες σε μια ταραγμένη πόλη. Δεν ανοίγω τα παντζούρια. Για καθαρό αέρα κάνω μεγάλες βόλτες. Σήμερα πήγα σ’ ένα απ’ τα ολοκαίνουργια πάρκα τσέπης της Αθήνας.
Καθοδόν διάβαζα στο κινητό με λοξές ματιές. Τα πάρκα τσέπης, αγγλιστί pocket parks, είναι μια νέα τάση στην ανάπλαση του δημόσιου χώρου. Πρόκειται για λιλιπούτεια πάρκα με ενεργειακή αυτονομία και καινοτόμα χαρακτηριστικά. Πολλοί τα περιγράφουν ως χαραμάδες πρασίνου, κυψέλες πρασίνου, ή φωλιές εντός του αστικού ιστού, καθιστώντας πασίδηλο το πόσο χρειαζόμαστε καταφύγια νέου τύπου: χαραμάδες, κυψέλες, φωλιές με έξυπνο σχεδιασμό που θα συμβάλλουν στην αισθητική και κλιματική αναβάθμιση της πόλης. Κάπου αλλού διάβασα ότι έστω 150 τ.μ. σε μια πυκνοδομημένη γειτονιά αρκούν για να φιλοξενηθεί ένα βιώσιμο οικοσύστημα με αειθαλείς θάμνους και ειδικά αρωματικά φυτά, το οποίο υποστηρίζεται από αειφόρα συστήματα αποστράγγισης υδάτων για το πότισμα των δέντρων και από φωτοβολταϊκά τελευταίας τεχνολογίας. Στα πάρκα τσέπης τοποθετούνται ειδικές φωλιές για ωφέλιμα έντομα, καθιστικά από ανακυκλωμένο ξύλο και επαναχρησιμοποιημένα υλικά, δάπεδα από υδατοδιαπερατά υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, κ.ο.κ. (Πώς μου αρέσουν οι τεχνικές περιγραφές, η γλώσσα τους! Μαζί τους νιώθω ασφαλής). Πάρκα τσέπης κατασκευάστηκαν ήδη στον Κολωνό, στο Μεταξουργείο, στην Άνω Κυψέλη, στο Παγκράτι, και αλλού. Είναι ανθεκτικά στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στην φωτορύπανση. Και φιλοδοξούν να λειτουργούν ως σημείο συνάντησης των κατοίκων· όπως άλλωστε τα «πάρκα σκύλων» (ή πάρκα για σκύλους) και τα υπαίθρια τραπέζια του πινγκ-πονγκ. Θα τα έχετε δει κι αυτά.

Τα αθηναϊκά πάρκα τσέπης εντάχθηκαν σ’ ένα πρόγραμμα με την επωνυμία «Υιοθέτησε την πόλη σου». Αυτή η παραίνεση, αν όχι ευγενική προσταγή να «υιοθετήσω την πόλη μου» μεταδίδει ολίγη από τη θετική ενέργεια που ’χω ανάγκη συνεχώς. Πόσο θα ’θελα, αντί να φιλοξενούμαι τώρα στο πατρικό σπίτι, να υιοθετούσα στ’ αλήθεια μέσα μου την πόλη ολόκληρη και να ’ταν η αφεντιά μου που της προσφέρει στέγη, της πόλης μου! Η θετική σκέψη είναι μια σύγχρονη μαγεία! Ας της αφεθούμε. Με διάθεση ανεβασμένη, λοιπόν, διάλεξα ένα απ’ τα πάρκα τσέπης για να φωλιάσω λίγη ώρα. Ο καιρός ήταν υπέροχος. Η φρεσκοφυτεμένη λεβάντα και το θυμάρι μύριζαν όμορφα. Βρήκα ιδιαιτέρως ευφυή τον σχεδιασμό των καθισμάτων. Ήταν καμωμένα από παλαιές τραβέρσες σιδηροδρόμου. Βολεύτηκα όπως όπως, κι άρχισα να κοιτώ για ωφέλιμα έντομα.
Τον ανοιξιάτικο ρεμβασμό διέκοπταν αυτοσχέδιες κοινωνιολογικές παρατηρήσεις. Πολλές ενδείξεις μαρτυρούν έναν γενικευμένο περιορισμό των άσκοπων μετακινήσεων ακόμη και μετά την παρέλευση της «καραντίνας». Το εξωφρενικό πια κόστος της βενζίνης κι ο πανάκριβος εξηλεκτρισμός των αυτοκινήτων (που άλλωστε θα επιβληθεί πλήρως από το 2030), η ακρίβεια γενικώς, η καθιέρωση της τηλεργασίας, κι εκείνο το «Μένουμε Σπίτι» που από σύνθημα κάποιας κυβέρνησης έγινε πράξη και συνήθεια: όλα αυτά περιορίζουν την έφεση ορισμένων να μετακινούνται εδώ κι εκεί ελεύθερα και ασκόπως. Για όλα σχεδόν τα πράγματα σαν να αυξάνονται οι αποτρεπτικοί παράγοντες. Ποιος ξέρει; Μπορεί πράγματι να υπάρχουν κίνδυνοι παραέξω που κακώς αγνοούσαμε τόσα χρόνια! Από την άποψη αυτή, ένα πάρκο τσέπης στη γειτονιά είναι καλοδεχούμενο πολύ. Σε βοηθά να συμφιλιωθείς μαζί της, κι ίσως σε λίγο καιρό να μη θες να την αφήσεις κι ας είναι άθλια. Σημειωτέον, ότι τα πάρκα τσέπης ευνοούν τη συναναστροφή λόγω της στενότητας του χώρου. Μοιάζουν με τις μπάρες στα καλά ποτάδικα, όπου σχεδόν οφείλεις μια φιλική κουβέντα στον άγνωστο που θα κάτσει δίπλα σου.

Παρασύρθηκα κι αντάλλαξα φιλικές κουβέντες με την κοπέλα απέναντί μου. Πολύ όμορφο το νέο μας πάρκο. Μάλιστα. Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο. Αναμφίβολα. Οι σκύλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους ανθρώπους. Το ίδιο και τα ωφέλιμα έντομα. Και τα εντελώς ανώφελα, όμως. Κάποια στιγμή με αποκάλεσε πατριαρχικό γουρούνι. Μπορεί να μην υπέγραψα ένα ψήφισμα που ’χε μαζί της. Ίσως και να το υπέγραψα, αλλά χωρίς τη δέουσα ευλάβεια. Πιθανόν η στάση μου γενικώς να έδειχνε μια κάποια απείθεια. Δεν θυμάμαι τι ακριβώς διημείφθη. Τα πατριαρχικά γουρούνια έχουμε κενά μνήμης. Ένιωσα την ανάγκη να απολογηθώ. Ακούστε με, είπα συγχυσμένος πολύ,

«Δεν είμαι παρενοχλητικός. Δεν είμαι τρελός! Δεν είμαι!»

Για έναν ακατανόητο λόγο, πρόσθεσα κατόπιν:

«Δεν είμαι γυναικοκτόνος!»

Και ξανά όλο μαζί, πιο δραματικά τώρα:

«Δεν είμαι παρενοχλητικός! Δεν είμαι τρελός! Δεν είμαι γυναικοκτόνος!»

Η γυναίκα παράμενε αμετάπειστη. Με αντιμετώπιζε σαν δυνάμει εγκληματία, πάντως σαν έναν πολύ κακό άνθρωπο. Φαίνεται, το ολίσθημά μου θα ’ταν ασυγχώρητο. Η επιθετικότητά της ήταν αρσενική και γι’ αυτό πολύ οικεία, με τρόμαζε. Απ’ όλα τα είδη μόνον ο άνθρωπος αφομοιώνει τον χειρότερο εαυτό των άλλων. Αλλά δεν ήταν ώρα για φιλοσοφίες. Τι θα έκανα, εάν η έξαλλη κατήγορος αποφάσιζε να αποδώσει δικαιοσύνη; Έμοιαζε εκπαιδευμένη. Την είδα να σαίρει σαν το σκυλί (σαίρω θα πει σύρω προς τα οπίσω τα χείλη και δεικνύω τους οδόντας ως ο κύων. Λένε πως σαίρουν κι οι καρδιές). Με έλουσε κρύος ιδρώτας. Συχνά, οι άνθρωποι που κατέχουν την αλήθεια συντρίβουν όσους δεν είναι και τόσο βέβαιοι για τίποτα. Έχουν το πλεονέκτημα. Στον πανικό μου τα ’χασα τελείως:

«Είστε φεμιναζί!», της πέταξα, «Μια φεμιναζί σε πάρκο τσέπης!».

Δεν ήξερα πως ξέρω τη λέξη φεμιναζί. Κάπου θα την άκουσα. Όταν γυρνάς στην πόλη πιο πολύ απ’ όσο πρέπει εγγράφονται μέσα σου κάθε λογής εκφράσεις, οι οποίες υπό σχετική πίεση έρχονται στην επιφάνεια εκεί που δεν το περιμένεις. Προχθές, για παράδειγμα, είδα σ’ ένα βαγόνι του μετρό να διαφημίζονται τα «σπιτάκια της ανταποδοτικής ανακύκλωσης». Τη νύχτα ονειρεύτηκα ότι άνθρωποι μετακόμιζαν μαζικά στα όμορφα σπιτάκια της ανταποδοτικής ανακύκλωσης κι ότι ζούσαν εκεί ευτυχισμένοι και αδελφωμένοι. Κάπου έπιασε το μάτι μου και τη «green κουζίνα», ή μάλλον «ηθική κουζίνα» [sic], κι όπως ανέκαθεν προτιμούσα την ανήθικη κουζίνα, προέκυψε επιτόπου η υποψία πως ήμουν ανήθικος συλλήβδην. Tι πιθανότητες έχει να επιβιώσει ένας νεολογισμός; Δεν προσαρμόζονται όλες οι νέες λέξεις εξίσου αποτελεσματικά στην καθημερινή ζωή. Βρίσκω επιτυχημένο το μπισκοτόσπιτο, που είναι ευφάνταστο και εύηχο, και τη σκαμποκαρέκλα, που ’χει γωνίες και πόδια, ώστε νομίζεις ότι μπορείς να την πιάσεις και να κάτσεις πάνω της. Αντιθέτως, το φαγητοδοχείο, τα ορθοπεδικά νανοτεχνολογίας και τα οσμωτικά βερύκοκα (η γλύκα τους είναι αφύσικη αλλά δελεαστική), είναι εκφράσεις υπέρ το δέον τεχνικές που αμφιβάλλω αν θα επιβιώσουν στον προφορικό λόγο. Η κατάσταση περιπλέκεται και με τα γριφώδη σήματα για τον άντρα και τη γυναίκα που τοποθετούνται εσχάτως στις τουαλέτες των μπαρ. Υπό την επήρεια αλκοόλ καθίσταται δυσχερής η αποκωδικοποίησή τους κι εντέλει αδιάφορη η επιλογή της σωστής πόρτας. Ποιος ξέρει πώς ζυμώνεται μέσα σου κάθε τι νέο. Θέλει μια κάποια προσοχή!

Με τη φεμιναζί τα βρήκαμε τελικά. Της άρεσε το κομπλιμέντο. Θα μπορούσαμε να γίνουμε και παλιόφιλοι, εάν της το επιτρέψει η ψυχολόγος της. Εδώ κάνουμε φίλους άλλους κι άλλους. Έφυγα απ’ το πάρκο τσέπης με την αίσθηση πως ο τόπος εκείνος δεν ήταν ακόμη τόπος. Δεν ήθελα να επιστρέψω στην πατρική εστία. Βρισκόμουν μακριά, ούτως ή άλλως. Έκανα γύρες κάπου μεταξύ Σεπολίων και Περιστερίου. Υπάρχει ένα σημείο, όπου το μετρό γίνεται υπέργειο. Τα τρένα περνούν ξυστά από τις νεόδμητες πολυκατοικίες. Θα μου άρεσε να ξυπνώ με τον θόρυβο της αμαξοστοιχίας. Σ’ ένα φανάρι της Λένορμαν έκανε τα κόλπα του ένας ζογκλέρ. Τι κατάλοιπο μεσαιωνικό! Ακόμη και τα χαλαρά του ρούχα παρέπεμπαν στον τρελό κάποιας χαμένης μεσαιωνικής αυλής. Του ’δωσα ένα κέρμα και συνέχισα.