Tζόκερ

Έχει ξε­κι­νή­σει εδώ και κά­ποιες μέ­ρες μια συ­ζή­τη­ση για το κα­τά πό­σο μια ται­νία όπως το «Joker» μπο­ρεί να εί­ναι επι­κίν­δυ­νη σε κοι­νω­νι­κό επί­πε­δο. Αν ου­σια­στι­κά πα­ρα­κι­νεί σε βί­αιες ενέρ­γειες απο­στα­θε­ρο­ποί­η­σης του μη­χα­νι­σμού. Δεν ξέ­ρεις αν πρέ­πει να βά­λεις τα γέ­λια ή να στε­να­χω­ρη­θείς που έχου­με φτά­σει σε τέ­τοιο ση­μείο ως Δυ­τι­κός κό­σμος, ώστε να φο­βό­μα­στε ότι οι κα­τα­πιε­στι­κές δο­μές αυ­τού του πο­λι­τι­σμού –τις οποί­ες δεν φτιά­ξα­με αλ­λά συ­ντη­ρού­με με την πα­θη­τι­κό­τη­τά μας– κιν­δυ­νεύ­ουν να ρα­γί­σουν εξαι­τί­ας της εν­δε­χό­με­νης «δια­βρω­τι­κής» επί­δρα­σης ενός πα­νά­κρι­βου εμπο­ρι­κού προ­ϊ­ό­ντος, στην ψυ­χο­λο­γία των μα­ζών. Ενός εμπο­ρι­κού προ­ϊ­ό­ντος που έχει φτια­χτεί με τα λε­φτά –και τις ευ­λο­γί­ες– του συ­στή­μα­τος το οποίο υπο­τί­θε­ται ότι στη­λι­τεύ­ει. Εί­τε ανη­συ­χείς, εί­τε επι­χαί­ρεις με τη δή­θεν επι­κίν­δυ­νη αυ­τή πι­θα­νό­τη­τα κα­τα­στρο­φι­κής επιρ­ρο­ής (όπως κά­νει ένας πο­λύ γνω­στός κρι­τι­κός κι­νη­μα­το­γρά­φου στο κεί­με­νό του για την ται­νία που βρί­σκου­με στο προ­σω­πι­κό του site, όπου και προ­τρέ­πει τους ανα­γνώ­στες , ού­τε λί­γο ού­τε πο­λύ, να αρ­χί­σουν να πα­τά­νε σκαν­δά­λες), φα­νε­ρώ­νεις ασύγ­γνω­στη αφέ­λεια. Το «σύ­στη­μα», προ­φα­νώς, ξέ­ρει κα­λύ­τε­ρα. Ξέ­ρει ότι δεν πρό­κει­ται να κου­νη­θεί φύλ­λο, και γι’ αυ­τό ακρι­βώς επι­τρέ­πει, και χρη­μα­το­δο­τεί κιό­λας, τη δη­μιουρ­γία ται­νιών όπως το «Joker».

Δεν υπάρ­χει «κα­τά­σκο­πος» στις τά­ξεις του «εχθρού», αγα­πη­τοί. Αυ­τοί που συ­νει­δη­τά τσα­λα­πα­τά­νε τις ζω­ές των «μι­κρών» αν­θρώ­πων, τους θε­ω­ρούν τό­σο ανί­κα­νους για οποια­δή­πο­τε σο­βα­ρή αντί­δρα­ση, που τους προ­κα­λούν να τους ανα­τρέ­ψουν για να δια­σκε­δά­σουν με τη δει­λία τους. Την οποία γνω­ρί­ζουν, την πε­ρι­μέ­νουν, υπο­λο­γί­ζουν σ’ αυ­τήν. Ο κα­πι­τα­λι­στής, όπως το εί­χε δει ολό­σω­στα ο Λέ­νιν, τους που­λά­ει το σκοι­νί με το οποίο θα –μπο­ρού­σαν να– τον κρε­μά­σουν για­τί ξέ­ρει ότι εκεί­νοι θα το αγο­ρά­σουν για να δια­κο­σμή­σουν τον τοί­χο τους (εν προ­κει­μέ­νω τον τοί­χο τους στο facebook) ή για να το βγά­λουν φω­το­γρα­φία και να το κά­νουν στά­μπα σε t-shirt. Αν πί­στευε ότι θα μπο­ρού­σε να απο­τε­λέ­σει όπλο στα χέ­ρια τους, δεν θα τους το πού­λα­γε. Εί­ναι πιο έξυ­πνος από πα­λιά, κα­λύ­τε­ρα ορ­γα­νω­μέ­νος, σε με­γα­λύ­τε­ρη ετοι­μό­τη­τα. Πλέ­ον, έχει επί­γνω­ση ότι εί­ναι ανί­κη­τος. Γι’ αυ­τό δεν φο­βά­ται κα­θό­λου, ό,τι κι αν δη­λώ­νει επί­ση­μα. Κι ο λό­γος που σας προ­σφέ­ρει επί πλη­ρω­μή, επα­να­στα­τι­κές ονει­ρο­φα­ντα­σί­ες να τις κα­τα­να­λώ­σε­τε όπως τα ποπ κορν που μα­σου­λά­τε κα­τά την προ­βο­λή, δεν εί­ναι μό­νο για να αρ­πά­ξει τα φρά­γκα σας (αυ­τό το κα­τα­φέρ­νει άνε­τα και χω­ρίς να σας κά­νει να «θυ­μώ­σε­τε»). Θέ­λει ακρι­βώς μέ­σω αυ­τής της επα­να­στα­τι­κής φα­ντα­σί­ω­σης, να σβή­σει κά­θε αλη­θι­νή φλό­γα εξέ­γερ­σης που μπο­ρεί να σι­γο­καί­ει μέ­σα σας (ένα κα­ντη­λά­κι ίσως, όχι τί­πο­τα σπου­δαίο). Πε­ρι­μέ­νει να «ικα­νο­ποι­η­θεί­τε» και να εκτο­νω­θεί­τε σε φα­ντα­σια­κό επί­πε­δο, ώστε να πα­ρα­μεί­νε­τε πει­θή­νια όρ­γα­να και χρή­σι­μα υπο­ζύ­για στο επί­πε­δο της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας. Μπο­ρεί­τε ελεύ­θε­ρα να ονει­ρεύ­ε­στε ξε­σπά­σμα­τα και επα­να­στά­σεις κά­θε εί­δους, αρ­κεί όλα αυ­τά να πα­ρα­μεί­νουν όνει­ρα. Και θα πα­ρα­μεί­νουν διό­τι ο «εχθρός», το «σύ­στη­μα», ξέ­ρει πο­λύ κα­λύ­τε­ρα από εσάς τι πραγ­μα­τι­κά εί­στε: «στον ύπνο σταυ­ρα­ε­τοί, στον ξύ­πνιο στρα­τιω­τά­κια», όπως λέ­ει εκεί­νος ο κα­τα­πλη­κτι­κός στί­χος του Θα­νά­ση Πα­πα­κων­στα­ντί­νου από τα «Έρη­μα κορ­μιά».

Όλες αυ­τές οι ψευ­δο-επα­να­στα­τι­κές ται­νί­ες με τις οποί­ες το σύγ­χρο­νο αμε­ρι­κα­νι­κό σι­νε­μά προ­σποιεί­ται ότι κό­πτε­ται για τα προ­βλή­μα­τα του «κο­σμά­κη», δεν εί­ναι βόμ­βες στην καρ­διά του συ­στή­μα­τος αλ­λά μια ακό­μα τα­κτι­κή –η πιο πο­νη­ρή ίσως– για την υπε­ρά­σπι­σή του, για την ενί­σχυ­ση των μέ­σων κα­τα­στο­λής που δια­θέ­τει (τα οποία εί­ναι πε­ρισ­σό­τε­ρα απ’ όσα νο­μί­ζε­τε). Κι αν ακό­μα κά­ποιοι λί­γοι ορ­γί­λοι βγουν εκεί έξω και «τα σπά­σουν» ή κα­νέ­νας τρε­λός μα­κε­λά­ρης πά­ρει τα όπλα και σκορ­πί­σει τον θά­να­το εν ονό­μα­τι του «Joker» (στην Αμε­ρι­κή έχουν πολ­λούς τέ­τοιους που φλι­πά­ρουν για το τί­πο­τα), τι νο­μί­ζε­τε ότι θα συμ­βεί; Θα ανα­τρα­πεί ο κα­πι­τα­λι­σμός και θα επι­κρα­τή­σει η αναρ­χία; Απλώς η Εξου­σία θα βρει τις αφορ­μές που της χρειά­ζο­νται για να σας φερ­θεί πιο σκλη­ρά. Win-win η κα­τά­στα­ση γι’ αυ­τούς. Για­τί όχι λοι­πόν; Όταν οι εκα­τομ­μυ­ριού­χοι του Χό­λυ­γουντ κα­τα­πιά­νο­νται με τον μη­δε­νι­σμό, πο­τέ δεν έχουν στο μυα­λό τη δι­κή τους εκ­μη­δέ­νι­ση αλ­λά τη δι­κή σας. Εκτός κι αν υπο­στη­ρί­ξει κα­νείς ότι ασυ­νεί­δη­τα τους κι­νεί το «έν­στι­κτο θα­νά­του» για το οποίο μι­λού­σε ο Φρό­υντ, ότι έχουν μπου­χτί­σει τό­σο απ’ την πολ­λή κα­λο­πέ­ρα­ση, τα χλι­δά­τα πάρ­τυ, τις πρό­θυ­μες γκο­με­νά­ρες και τα ακρι­βά ναρ­κω­τι­κά, που κα­τά βά­θος επι­θυ­μούν να μπου­κά­ρουν οι ορ­δές των μη προ­νο­μιού­χων μέ­σα στις πο­λυ­τε­λείς βί­λες τους στο Λος Άν­τζε­λες και να μην αφή­σουν τί­πο­τα όρ­θιο, να τους τα πά­ρουν όλα – μα­ζί με τα κε­φά­λια τους. Δεν το πο­λυ­πι­στεύω.

Εκεί­νο το ωραίο πα­λιό σύν­θη­μα που έλε­γε ότι αν οι εκλο­γές μπο­ρού­σαν αν αλ­λά­ξουν το πα­ρα­μι­κρό, θα ήταν πα­ρά­νο­μες, πρέ­πει να το πα­ρα­φρά­σου­με για να το εφαρ­μό­σου­με κι εδώ: μπο­ρεί­τε να εί­στε σί­γου­ροι πως αν κά­ποιες ται­νί­ες εί­χαν τη δυ­να­τό­τη­τα να απει­λή­σουν πραγ­μα­τι­κά το «σύ­στη­μα», δεν θα γυ­ρί­ζο­νταν πο­τέ.