Πάρκα τσέπης

        Κα­λη­μέ­ρα, Α. και Β. και Γ. και Ζ. και Σ. και Ω.,
                Ελ­πί­ζω να εί­στε κα­λά.

Έχω λί­γες μέ­ρες που επέ­στρε­ψα στην πα­τρι­κή εστία. Κα­θό­λου δεν με θυ­μά­μαι να με­γα­λώ­νω στον ίδιο χώ­ρο. Με κα­τα­βάλ­λει μια χαύ­νω­ση ανα­παυ­τι­κή. Κι η έμ­μο­νη ιδέα πως τα πα­μπά­λαια έπι­πλα και τα κά­δρα πα­ρα­μέ­νουν στις θέ­σεις τους για­τί ρου­φούν το φως και τ’ οξυ­γό­νο. Το ξέ­ρε­τε το πα­τρι­κό μου. Ανή­κει σε μιαν επο­χή που όλο κι υπο­χω­ρεί αφή­νο­ντας νη­σί­δες διά­σπαρ­τες σε μια τα­ραγ­μέ­νη πό­λη. Δεν ανοί­γω τα παν­τζού­ρια. Για κα­θα­ρό αέ­ρα κά­νω με­γά­λες βόλ­τες. Σή­με­ρα πή­γα σ’ ένα απ’ τα ολο­καί­νουρ­για πάρ­κα τσέ­πης της Αθή­νας.
Κα­θο­δόν διά­βα­ζα στο κι­νη­τό με λο­ξές μα­τιές. Τα πάρ­κα τσέ­πης, αγ­γλι­στί pocket parks, εί­ναι μια νέα τά­ση στην ανά­πλα­ση του δη­μό­σιου χώ­ρου. Πρό­κει­ται για λι­λι­πού­τεια πάρ­κα με ενερ­γεια­κή αυ­το­νο­μία και και­νο­τό­μα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά. Πολ­λοί τα πε­ρι­γρά­φουν ως χα­ρα­μά­δες πρα­σί­νου, κυ­ψέ­λες πρα­σί­νου, ή φω­λιές εντός του αστι­κού ιστού, κα­θι­στώ­ντας πα­σί­δη­λο το πό­σο χρεια­ζό­μα­στε κα­τα­φύ­για νέ­ου τύ­που: χα­ρα­μά­δες, κυ­ψέ­λες, φω­λιές με έξυ­πνο σχε­δια­σμό που θα συμ­βάλ­λουν στην αι­σθη­τι­κή και κλι­μα­τι­κή ανα­βάθ­μι­ση της πό­λης. Κά­που αλ­λού διά­βα­σα ότι έστω 150 τ.μ. σε μια πυ­κνο­δο­μη­μέ­νη γει­το­νιά αρ­κούν για να φι­λο­ξε­νη­θεί ένα βιώ­σι­μο οι­κο­σύ­στη­μα με αει­θα­λείς θά­μνους και ει­δι­κά αρω­μα­τι­κά φυ­τά, το οποίο υπο­στη­ρί­ζε­ται από αει­φό­ρα συ­στή­μα­τα απο­στράγ­γι­σης υδά­των για το πό­τι­σμα των δέ­ντρων και από φω­το­βολ­ταϊ­κά τε­λευ­ταί­ας τε­χνο­λο­γί­ας. Στα πάρ­κα τσέ­πης το­πο­θε­τού­νται ει­δι­κές φω­λιές για ωφέ­λι­μα έντο­μα, κα­θι­στι­κά από ανα­κυ­κλω­μέ­νο ξύ­λο και επα­να­χρη­σι­μο­ποι­η­μέ­να υλι­κά, δά­πε­δα από υδα­το­δια­πε­ρα­τά υλι­κά φι­λι­κά προς το πε­ρι­βάλ­λον, κ.ο.κ. (Πώς μου αρέ­σουν οι τε­χνι­κές πε­ρι­γρα­φές, η γλώσ­σα τους! Μα­ζί τους νιώ­θω ασφα­λής). Πάρ­κα τσέ­πης κα­τα­σκευά­στη­καν ήδη στον Κο­λω­νό, στο Με­τα­ξουρ­γείο, στην Άνω Κυ­ψέ­λη, στο Πα­γκρά­τι, και αλ­λού. Εί­ναι αν­θε­κτι­κά στην ατμο­σφαι­ρι­κή ρύ­παν­ση και στην φω­το­ρύ­παν­ση. Και φι­λο­δο­ξούν να λει­τουρ­γούν ως ση­μείο συ­νά­ντη­σης των κα­τοί­κων· όπως άλ­λω­στε τα «πάρ­κα σκύ­λων» (ή πάρ­κα για σκύ­λους) και τα υπαί­θρια τρα­πέ­ζια του πινγκ-πονγκ. Θα τα έχε­τε δει κι αυ­τά.

Τα αθη­ναϊ­κά πάρ­κα τσέ­πης εντά­χθη­καν σ’ ένα πρό­γραμ­μα με την επω­νυ­μία «Υιο­θέ­τη­σε την πό­λη σου». Αυ­τή η πα­ραί­νε­ση, αν όχι ευ­γε­νι­κή προ­στα­γή να «υιο­θε­τή­σω την πό­λη μου» με­τα­δί­δει ολί­γη από τη θε­τι­κή ενέρ­γεια που ’χω ανά­γκη συ­νε­χώς. Πό­σο θα ’θε­λα, αντί να φι­λο­ξε­νού­μαι τώ­ρα στο πα­τρι­κό σπί­τι, να υιο­θε­τού­σα στ’ αλή­θεια μέ­σα μου την πό­λη ολό­κλη­ρη και να ’ταν η αφε­ντιά μου που της προ­σφέ­ρει στέ­γη, της πό­λης μου! Η θε­τι­κή σκέ­ψη εί­ναι μια σύγ­χρο­νη μα­γεία! Ας της αφε­θού­με. Με διά­θε­ση ανε­βα­σμέ­νη, λοι­πόν, διά­λε­ξα ένα απ’ τα πάρ­κα τσέ­πης για να φω­λιά­σω λί­γη ώρα. Ο και­ρός ήταν υπέ­ρο­χος. Η φρε­σκο­φυ­τε­μέ­νη λε­βά­ντα και το θυ­μά­ρι μύ­ρι­ζαν όμορ­φα. Βρή­κα ιδιαι­τέ­ρως ευ­φυή τον σχε­δια­σμό των κα­θι­σμά­των. Ήταν κα­μω­μέ­να από πα­λαιές τρα­βέρ­σες σι­δη­ρο­δρό­μου. Βο­λεύ­τη­κα όπως όπως, κι άρ­χι­σα να κοι­τώ για ωφέ­λι­μα έντο­μα.
Τον ανοι­ξιά­τι­κο ρεμ­βα­σμό διέ­κο­πταν αυ­το­σχέ­διες κοι­νω­νιο­λο­γι­κές πα­ρα­τη­ρή­σεις. Πολ­λές εν­δεί­ξεις μαρ­τυ­ρούν έναν γε­νι­κευ­μέ­νο πε­ριο­ρι­σμό των άσκο­πων με­τα­κι­νή­σε­ων ακό­μη και με­τά την πα­ρέ­λευ­ση της «κα­ρα­ντί­νας». Το εξω­φρε­νι­κό πια κό­στος της βεν­ζί­νης κι ο πα­νά­κρι­βος εξη­λε­κτρι­σμός των αυ­το­κι­νή­των (που άλ­λω­στε θα επι­βλη­θεί πλή­ρως από το 2030), η ακρί­βεια γε­νι­κώς, η κα­θιέ­ρω­ση της τη­λερ­γα­σί­ας, κι εκεί­νο το «Μέ­νου­με Σπί­τι» που από σύν­θη­μα κά­ποιας κυ­βέρ­νη­σης έγι­νε πρά­ξη και συ­νή­θεια: όλα αυ­τά πε­ριο­ρί­ζουν την έφε­ση ορι­σμέ­νων να με­τα­κι­νού­νται εδώ κι εκεί ελεύ­θε­ρα και ασκό­πως. Για όλα σχε­δόν τα πράγ­μα­τα σαν να αυ­ξά­νο­νται οι απο­τρε­πτι­κοί πα­ρά­γο­ντες. Ποιος ξέ­ρει; Μπο­ρεί πράγ­μα­τι να υπάρ­χουν κίν­δυ­νοι πα­ρα­έ­ξω που κα­κώς αγνο­ού­σα­με τό­σα χρό­νια! Από την άπο­ψη αυ­τή, ένα πάρ­κο τσέ­πης στη γει­το­νιά εί­ναι κα­λο­δε­χού­με­νο πο­λύ. Σε βοη­θά να συμ­φι­λιω­θείς μα­ζί της, κι ίσως σε λί­γο και­ρό να μη θες να την αφή­σεις κι ας εί­ναι άθλια. Ση­μειω­τέ­ον, ότι τα πάρ­κα τσέ­πης ευ­νο­ούν τη συ­να­να­στρο­φή λό­γω της στε­νό­τη­τας του χώ­ρου. Μοιά­ζουν με τις μπά­ρες στα κα­λά πο­τά­δι­κα, όπου σχε­δόν οφεί­λεις μια φι­λι­κή κου­βέ­ντα στον άγνω­στο που θα κά­τσει δί­πλα σου.

Πα­ρα­σύρ­θη­κα κι αντάλ­λα­ξα φι­λι­κές κου­βέ­ντες με την κο­πέ­λα απέ­να­ντί μου. Πο­λύ όμορ­φο το νέο μας πάρ­κο. Μά­λι­στα. Αθή­να εί­ναι το νέο Βε­ρο­λί­νο. Αναμ­φί­βο­λα. Οι σκύ­λοι έχουν τα ίδια δι­καιώ­μα­τα με τους αν­θρώ­πους. Το ίδιο και τα ωφέ­λι­μα έντο­μα. Και τα εντε­λώς ανώ­φε­λα, όμως. Κά­ποια στιγ­μή με απο­κά­λε­σε πα­τριαρ­χι­κό γου­ρού­νι. Μπο­ρεί να μην υπέ­γρα­ψα ένα ψή­φι­σμα που ’χε μα­ζί της. Ίσως και να το υπέ­γρα­ψα, αλ­λά χω­ρίς τη δέ­ου­σα ευ­λά­βεια. Πι­θα­νόν η στά­ση μου γε­νι­κώς να έδει­χνε μια κά­ποια απεί­θεια. Δεν θυ­μά­μαι τι ακρι­βώς δι­η­μεί­φθη. Τα πα­τριαρ­χι­κά γου­ρού­νια έχου­με κε­νά μνή­μης. Ένιω­σα την ανά­γκη να απο­λο­γη­θώ. Ακού­στε με, εί­πα συγ­χυ­σμέ­νος πο­λύ,

«Δεν εί­μαι πα­ρε­νο­χλη­τι­κός. Δεν εί­μαι τρε­λός! Δεν εί­μαι!»

Για έναν ακα­τα­νό­η­το λό­γο, πρό­σθε­σα κα­τό­πιν:

«Δεν εί­μαι γυ­ναι­κο­κτό­νος!»

Και ξα­νά όλο μα­ζί, πιο δρα­μα­τι­κά τώ­ρα:

«Δεν εί­μαι πα­ρε­νο­χλη­τι­κός! Δεν εί­μαι τρε­λός! Δεν εί­μαι γυ­ναι­κο­κτό­νος!»

Η γυ­ναί­κα πα­ρά­με­νε αμε­τά­πει­στη. Με αντι­με­τώ­πι­ζε σαν δυ­νά­μει εγκλη­μα­τία, πά­ντως σαν έναν πο­λύ κα­κό άν­θρω­πο. Φαί­νε­ται, το ολί­σθη­μά μου θα ’ταν ασυγ­χώ­ρη­το. Η επι­θε­τι­κό­τη­τά της ήταν αρ­σε­νι­κή και γι’ αυ­τό πο­λύ οι­κεία, με τρό­μα­ζε. Απ’ όλα τα εί­δη μό­νον ο άν­θρω­πος αφο­μοιώ­νει τον χει­ρό­τε­ρο εαυ­τό των άλ­λων. Αλ­λά δεν ήταν ώρα για φι­λο­σο­φί­ες. Τι θα έκα­να, εάν η έξαλ­λη κα­τή­γο­ρος απο­φά­σι­ζε να απο­δώ­σει δι­καιο­σύ­νη; Έμοια­ζε εκ­παι­δευ­μέ­νη. Την εί­δα να σαί­ρει σαν το σκυ­λί (σαί­ρω θα πει σύ­ρω προς τα οπί­σω τα χεί­λη και δει­κνύω τους οδό­ντας ως ο κύ­ων. Λέ­νε πως σαί­ρουν κι οι καρ­διές). Με έλου­σε κρύ­ος ιδρώ­τας. Συ­χνά, οι άν­θρω­ποι που κα­τέ­χουν την αλή­θεια συ­ντρί­βουν όσους δεν εί­ναι και τό­σο βέ­βαιοι για τί­πο­τα. Έχουν το πλε­ο­νέ­κτη­μα. Στον πα­νι­κό μου τα ’χα­σα τε­λεί­ως:

«Εί­στε φε­μι­να­ζί!», της πέ­τα­ξα, «Μια φε­μι­να­ζί σε πάρ­κο τσέ­πης!».

Δεν ήξε­ρα πως ξέ­ρω τη λέ­ξη φε­μι­να­ζί. Κά­που θα την άκου­σα. Όταν γυρ­νάς στην πό­λη πιο πο­λύ απ’ όσο πρέ­πει εγ­γρά­φο­νται μέ­σα σου κά­θε λο­γής εκ­φρά­σεις, οι οποί­ες υπό σχε­τι­κή πί­ε­ση έρ­χο­νται στην επι­φά­νεια εκεί που δεν το πε­ρι­μέ­νεις. Προ­χθές, για πα­ρά­δειγ­μα, εί­δα σ’ ένα βα­γό­νι του με­τρό να δια­φη­μί­ζο­νται τα «σπι­τά­κια της αντα­πο­δο­τι­κής ανα­κύ­κλω­σης». Τη νύ­χτα ονει­ρεύ­τη­κα ότι άν­θρω­ποι με­τα­κό­μι­ζαν μα­ζι­κά στα όμορ­φα σπι­τά­κια της αντα­πο­δο­τι­κής ανα­κύ­κλω­σης κι ότι ζού­σαν εκεί ευ­τυ­χι­σμέ­νοι και αδελ­φω­μέ­νοι. Κά­που έπια­σε το μά­τι μου και τη «green κου­ζί­να», ή μάλ­λον «ηθι­κή κου­ζί­να» [sic], κι όπως ανέ­κα­θεν προ­τι­μού­σα την ανή­θι­κη κου­ζί­να, προ­έ­κυ­ψε επι­τό­που η υπο­ψία πως ήμουν ανή­θι­κος συλ­λή­βδην. Tι πι­θα­νό­τη­τες έχει να επι­βιώ­σει ένας νε­ο­λο­γι­σμός; Δεν προ­σαρ­μό­ζο­νται όλες οι νέ­ες λέ­ξεις εξί­σου απο­τε­λε­σμα­τι­κά στην κα­θη­με­ρι­νή ζωή. Βρί­σκω επι­τυ­χη­μέ­νο το μπι­σκο­τό­σπι­το, που εί­ναι ευ­φά­ντα­στο και εύ­η­χο, και τη σκα­μπο­κα­ρέ­κλα, που ’χει γω­νί­ες και πό­δια, ώστε νο­μί­ζεις ότι μπο­ρείς να την πιά­σεις και να κά­τσεις πά­νω της. Αντι­θέ­τως, το φα­γη­το­δο­χείο, τα ορ­θο­πε­δι­κά να­νο­τε­χνο­λο­γί­ας και τα οσμω­τι­κά βε­ρύ­κο­κα (η γλύ­κα τους εί­ναι αφύ­σι­κη αλ­λά δε­λε­α­στι­κή), εί­ναι εκ­φρά­σεις υπέρ το δέ­ον τε­χνι­κές που αμ­φι­βάλ­λω αν θα επι­βιώ­σουν στον προ­φο­ρι­κό λό­γο. Η κα­τά­στα­ση πε­ρι­πλέ­κε­ται και με τα γρι­φώ­δη σή­μα­τα για τον άντρα και τη γυ­ναί­κα που το­πο­θε­τού­νται εσχά­τως στις τουα­λέ­τες των μπαρ. Υπό την επή­ρεια αλ­κο­όλ κα­θί­στα­ται δυ­σχε­ρής η απο­κω­δι­κο­ποί­η­σή τους κι εντέ­λει αδιά­φο­ρη η επι­λο­γή της σω­στής πόρ­τας. Ποιος ξέ­ρει πώς ζυ­μώ­νε­ται μέ­σα σου κά­θε τι νέο. Θέ­λει μια κά­ποια προ­σο­χή!

Με τη φε­μι­να­ζί τα βρή­κα­με τε­λι­κά. Της άρε­σε το κο­μπλι­μέ­ντο. Θα μπο­ρού­σα­με να γί­νου­με και πα­λιό­φι­λοι, εάν της το επι­τρέ­ψει η ψυ­χο­λό­γος της. Εδώ κά­νου­με φί­λους άλ­λους κι άλ­λους. Έφυ­γα απ’ το πάρ­κο τσέ­πης με την αί­σθη­ση πως ο τό­πος εκεί­νος δεν ήταν ακό­μη τό­πος. Δεν ήθε­λα να επι­στρέ­ψω στην πα­τρι­κή εστία. Βρι­σκό­μουν μα­κριά, ού­τως ή άλ­λως. Έκα­να γύ­ρες κά­που με­τα­ξύ Σε­πο­λί­ων και Πε­ρι­στε­ρί­ου. Υπάρ­χει ένα ση­μείο, όπου το με­τρό γί­νε­ται υπέρ­γειο. Τα τρέ­να περ­νούν ξυ­στά από τις νε­ό­δμη­τες πο­λυ­κα­τοι­κί­ες. Θα μου άρε­σε να ξυ­πνώ με τον θό­ρυ­βο της αμα­ξο­στοι­χί­ας. Σ’ ένα φα­νά­ρι της Λέ­νορ­μαν έκα­νε τα κόλ­πα του ένας ζο­γκλέρ. Τι κα­τά­λοι­πο με­σαιω­νι­κό! Ακό­μη και τα χα­λα­ρά του ρού­χα πα­ρέ­πε­μπαν στον τρε­λό κά­ποιας χα­μέ­νης με­σαιω­νι­κής αυ­λής. Του ’δω­σα ένα κέρ­μα και συ­νέ­χι­σα.