Μικρή κλίμακα: Σύλβια Μπίστη, Δήμητρα Λουκά, Ηλιάνα Κωτσίλα, Αλεξάνδρα Κωνσταντιδέλλη

H στή­λη αυ­τή θα προ­τεί­νει κά­θε μή­να σε τρεις-τέσ­σε­ρις συγ­γρα­φείς μια φρά­ση που θα απο­τε­λεί τον τί­τλο ή θα εμπε­ριέ­χε­ται σε ένα αδη­μο­σί­ευ­το πε­ζό κεί­με­νό τους (έως 250 λέ­ξεις). Ενί­ο­τε θα δί­νε­ται και μη ρη­μα­τι­κή ιδέα συγ­γρα­φής. Στό­χος της στή­λης εί­ναι αφε­νός να δη­μιουρ­γη­θεί μια δε­ξα­με­νή συλ­λο­γής πρω­το­γε­νούς υλι­κού και αφε­τέ­ρου μια εν προ­ό­δω χαρ­το­γρά­φη­ση της ελ­λη­νι­κής πε­ρί­πτω­σης στο το­πίο της σύγ­χρο­νης ελ­λη­νι­κής μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας. Οι τέσ­σε­ρις συγ­γρα­φεις αυ­τού του τεύ­χους, πα­ρα­κο­λού­θη­σαν το σε­μι­νά­ριο δη­μιουρ­γι­κής γρα­φής της Αμά­ντας Μι­χα­λο­πού­λου και απα­ντούν στο ερώ­τη­μα:

«Πού εί­ναι ο Χάρ­της;»

Πολ­λοί γνώ­ρι­ζαν ότι ο κα­θη­γη­τής Ζο­ζέφ ντε Ζυ­σιέ ήταν επιρ­ρε­πής στη με­λαγ­χο­λία και τα δαι­μό­νια, κα­νείς ωστό­σο δεν ήξε­ρε την τρέ­λα του για το χαρ­τί. Του άρε­σε να το πιά­νει, να το μυ­ρί­ζει και να το μα­σου­λά­ει. Ήταν ικα­νός να κα­τα­βρο­χθί­σει τό­μους ολό­κλη­ρους κι αν δεν τον προ­λά­βαι­νε η γυ­ναί­κα του, η Μα­ντλέν, θα εί­χε φά­ει ακό­μα και την επι­στο­λή με την οποία η Γαλ­λι­κή Ακα­δη­μία Επι­στη­μών τον όρι­ζε μέ­λος της απο­στο­λής που θα τα­ξί­δευε στον ιση­με­ρι­νό για να με­τρή­σει το γε­ω­γρα­φι­κό πλά­τος και να προσ­διο­ρί­σει το σχή­μα της Γης. Αυ­τός ήταν άλ­λω­στε ο λό­γος που ο Ζο­ζέφ πή­ρε μα­ζί του την Μα­ντλέν, πα­ρα­βλέ­πο­ντας την ασθε­νι­κή της κρά­ση: για να τον απο­τρέ­πει απ’ το κα­κό.
Για δώ­δε­κα μή­νες, η Μα­ντλέν υπέ­μει­νε με γεν­ναιό­τη­τα τις κα­κου­χί­ες, τους πυ­ρε­τούς, τις αφαι­μά­ξεις, τα κα­θάρ­σια και τα ανε­λέ­η­τα τσι­μπή­μα­τα των κου­νου­πιών και κα­τά­φε­ρε να κρα­τή­σει τον κα­θη­γη­τή μα­κρυά από το μπα­ού­λο με τα χει­ρό­γρα­φα, ανα­κου­φί­ζο­ντας τις βου­λι­μι­κές του κρί­σεις με κα­λο­ζυ­γι­σμέ­νες δό­σεις χαρ­το­πολ­τού. Δη­λα­δή νό­μι­ζε ότι τα κα­τά­φε­ρε, μέ­χρι το πρωί της 29ης Μα­ΐ­ου του 1736, όταν στο βα­σι­λι­κό ανά­κτο­ρο της πό­λης του Κί­το και ενώ­πιον των ισχυ­ρών του Πε­ρού, ο ακα­δη­μαϊ­κός Λουί Γκο­ντέν άνοι­ξε το μπα­ού­λο και ανα­ζή­τη­σε τον πά­πυ­ρο πά­νω στον οποίο εί­χε σχε­δια­στεί η δια­δρο­μή της γαλ­λι­κής απο­στο­λής από τις ακτές του Ατλα­ντι­κού στην εν­δο­χώ­ρα. Η Μα­ντλέν πα­ρα­κο­λού­θη­σε ακί­νη­τη τον Γκο­ντέν να ψά­χνει και να μη βρί­σκει, μό­λις όμως τον άκου­σε να ρω­τά­ει πού εί­ναι ο χάρ­της, τρα­ντά­χτη­κε σα να την χτύ­πη­σε κε­ραυ­νός κι έπε­σε κά­τω ξε­ρή. 

Σύλ­βια Μπί­στη

Ο φί­λος μου Αβρα­άμ Σα­πιέ­ρι, μα­νιώ­δης συλ­λέ­κτης με­σαιω­νι­κών χαρ­τών, μου αφη­γή­θη­κε επι­στρέ­φο­ντας από ένα τα­ξί­δι στην Ιν­δία, την εξής εξω­φρε­νι­κή ιστο­ρία:

«Εί­μαι απελ­πι­σμέ­νος, φί­λε μου. Έχα­σα μέ­σα από τα χέ­ρια μου έναν χάρ­τη που θα μπο­ρού­σε να με κά­νει ευ­τυ­χι­σμέ­νο. Τον εντό­πι­σα στα χέ­ρια ενός ιν­δού πα­λαιο­πώ­λη στο Rajkot. Στο τα­ξί­δι με βα­σά­νι­ζε μια ανή­συ­χη προ­σμο­νή και έτσι μό­λις πέ­ρα­σα το κα­τώ­φλι του, τον ρώ­τη­σα χω­ρίς πε­ρι­στρο­φές, πού εί­ναι ο χάρ­της. Δεν μί­λη­σε. Tον έβγα­λε μέ­σα από έναν χάρ­τι­νο κύ­λιν­δρο και τον άπλω­σε στο τρα­πέ­ζι. Πλη­σί­α­σα σαν υπνω­τι­σμέ­νος. Απει­κό­νι­ζε μια πό­λη, που δεν θα το πι­στέ­ψεις, βρι­σκό­ταν σε διαρ­κή κί­νη­ση. Τα σπί­τια της εκτε­λού­σαν σπα­σμω­δι­κούς ελιγ­μούς και συ­νε­χείς ανα­πη­δή­σεις απροσ­διό­ρι­στου ύψους πά­νω στον χάρ­τη. Και οι ανα­πη­δή­σεις αυ­τές ήταν τό­σο απρό­βλε­πτες και ακα­θό­ρι­στες που ήταν αδύ­να­τον να εντο­πί­σεις την ακρι­βή τους θέ­ση.

Εί­ναι ο Χάρ­της της Αβε­βαιό­τη­τας μου εί­πε, δια­σκε­δά­ζο­ντας φα­νε­ρά με την έκ­πλη­ξή μου. Τον φι­λο­τέ­χνη­σε ο μά­γος Σαν­κάρ το 720. Δεν εί­ναι βέ­βαιο για ποια πό­λη πρό­κει­ται.

Έβγα­λα και του έδω­σα αμέ­σως τα χρή­μα­τα που ζη­τού­σε.

Επι­στρέ­φο­ντας με το τρέ­νο από το Rajkot στο Ahmedabad πρέ­πει να λα­γο­κοι­μή­θη­κα. Όταν ξύ­πνη­σα, ο χάρ­της εί­χε κά­νει φτε­ρά. Κα­τα­λα­βαί­νεις τη δυ­στυ­χία μου», μου εί­πε με ύφος αξιο­θρή­νη­το.

«Αν όλα όσα μου αφη­γή­θη­κες φί­λε μου», του απά­ντη­σα, «εί­ναι αλη­θι­νά και θα πρέ­πει να πω ότι δεν έχω λό­γο να αμ­φι­βάλ­λω, τό­τε δεν μπο­ρείς να κά­νεις τί­πο­τα άλ­λο πα­ρά να συμ­φι­λιω­θείς με το γε­γο­νός ότι τον Χάρ­τη της Αβε­βαιό­τη­τας τον έχα­σες για πά­ντα. Κι αυ­τό εί­ναι το μό­νο βέ­βαιο.»  

Δή­μη­τρα Λου­κά

Για τον Χάρ­τη λέ­γα­νε πως πή­γαι­νε με την πλά­τη στον τοί­χο κι αρ­γά η γρή­γο­ρα θα τον τρώ­γα­νε. Ήτα­νε από τους τα­κτι­κούς στο «Κο­νέ». Ερ­χό­ταν κι έπια­νε το σκα­μπό του, του σέρ­βι­ρα βότ­κα με πορ­το­κα­λά­δα κι όσο κα­νό­νι­ζε δια­κρι­τι­κά τις δου­λειές του, ανταλ­λάσ­σα­με μια δυο κου­βέ­ντες. Εί­χε ένα μαύ­ρο μου­στά­κι πα­χύ κι από το λαι­μό ως το στέρ­νο έναν αλ­λό­κο­το σχη­μα­τι­σμό από ελιές και πα­νά­δες που δεί­χνα­νε, όπως έλε­γε, την Παμ­βώ­τι­δα με το Νη­σί, μια κρε­α­το­ε­λιά κά­τω απ’ το αυ­τί. Εξ ου και το προ­σω­νύ­μιο.
Το βρά­δυ που μπού­κα­ρε στο μα­γα­ζί ο Τζώρ­τζης με τα δυο του χέ­ρια στο γύ­ψο, εκεί­νος εί­χε κα­μιά βδο­μά­δα να φα­νεί.
«Πού εί­ναι ο Χάρ­της;» μου γρύλ­λι­σε, «Κι εγώ πού θες να ξέ­ρω;», απά­ντη­σα κι αυ­τό ήταν, ού­τε που ξα­νά­κου­σα γι’ αυ­τόν.
Με­τά που κά­ψα­νε το αμά­ξι του Ντί­νου και ξε­κί­νη­σε κι η αστυ­νο­μία τις επι­σκέ­ψεις, στα­μά­τη­σα απ’ το μπαρ. Στο χρό­νο πά­νω έφυ­γα απ’ τα Γιάν­νε­να, και ποιο «Κο­νέ» και ποιος Χάρ­της, τέ­τοιες ιστο­ρί­ες κα­λύ­τε­ρα να πνί­γο­νται.
Τις προ­άλ­λες όμως, η φί­λη μου η Νέλ­λη που ‘χει βά­λει σκο­πό όλο να εξε­λίσ­σε­ται, ήρ­θε κρα­τώ­ντας τον «Συ­μπα­ντι­κό Τα­χυ­δρό­μο» στο χέ­ρι, ίδιο λά­βα­ρο, και μου ‘πε «Αντι­γό­νη δες, πρέ­πει να πά­με». Κά­τω απ’ τον τί­τλο «Ου­ρά­νιες Δια­δρο­μές - Σε­μι­νά­ρια Αυ­το­γνω­σί­ας», η φω­το­γρα­φία του. Αρι­στε­ρό προ­φίλ, γκρί­ζα γε­νειά­δα, λευ­κό που­κά­μι­σο﮲ στο λαι­μό ο χάρ­της της Λί­μνης. Στη λε­ζά­ντα έγρα­φε «Με πυ­ξί­δα τον Αστε­ρι­σμό του Κόν­δο­ρα, ση­μά­δι μυ­στι­κό εκ γε­νε­τής, ο Μέ­ντο­ρας Baba Rahim απο­κα­λύ­πτει τον απώ­τε­ρο Κβα­ντι­κό Εαυ­τό».
«Ναι Νέλ­λη, να πά­με» της εί­πα. 

Ηλιά­να Κω­τσί­λα

Μι­σό­κλει­σε τα μά­τια όσο έπαιρ­νε ρου­φη­ξιά απ’ το τσι­γά­ρο του. Έβγα­λε τον κα­πνό από τη μύ­τη και βο­λεύ­τη­κε κα­λύ­τε­ρα στο πα­γκά­κι.
– Που εί­ναι ο χάρ­της ρε μα­λά­κα; ρώ­τη­σε τον άντρα δί­πλα του.
– Τα έχου­με ξα­να­πεί αυ­τά, εί­πε ο άντρας και ίσιω­σε τον για­κά της κα­παρ­ντί­νας του. Τσι­γά­ρα έχεις;
– Τσι­γά­ρα έχω. Χάρ­τη δεν έχω! Φώ­να­ξε την τε­λευ­ταία φρά­ση κι ύστε­ρα κλώ­τση­σε τις πα­ντό­φλες του. Πε­τά­χτη­κε όρ­θιος. Άρ­χι­σε να βη­μα­τί­ζει αρ­γά. Πέ­τα­ξε τη γό­πα του τσι­γά­ρου και στε­ρέ­ω­σε την πλά­τη του στον κορ­μό ενός δέ­ντρου. Τα που­λιά κε­λαη­δού­σαν δυ­να­τά και δυ­σκο­λευό­ταν να σκε­φτεί.
– Δεν κα­τα­λα­βαί­νεις, εί­πε και έξυ­σε την κα­ρά­φλα του. Μου εί­ναι απα­ραί­τη­τος. Και οι πι­νέ­ζες φυ­σι­κά.
– Το ξέ­ρεις πως απα­γο­ρεύ­ε­ται.
– Και πώς θα τα στε­ρε­ώ­σω όλα; Μου λες; Το πα­τρι­κό της μά­νας στη Σά­μο εί­ναι ετοι­μόρ­ρο­πο. Να βά­λω μια πι­νέ­ζα να το στε­ρε­ώ­σω να μην πέ­σει. Και ο πα­τέ­ρας εί­χε αγο­ρά­σει δυο οι­κό­πε­δα στα Με­σό­γεια. Άκου­σα πως μπο­ρεί από εκεί να πε­ρά­σει ο δρό­μος και να τα πά­ρει. Δεν εί­ναι με­γά­λα, αλ­λά εί­ναι κρί­μα να πά­νε έτσι. Γι’ αυ­τά θα χρεια­στώ δυο μι­κρές πι­νέ­ζες για να χω­ρέ­σουν δί­πλα δί­πλα, να τα καρ­φώ­σω να μην μπο­ρού­νε να τα πά­ρουν. Ύστε­ρα εί­ναι και το πα­τρι­κό μας στο Χο­λαρ­γό. Εκεί θα χρεια­στώ τη βο­ή­θειά σου. Εί­ναι πυ­κνο­κα­τοι­κη­μέ­νος ο Χο­λαρ­γός και θα ‘ναι λε­πτο­δου­λειά να βά­λω την πι­νέ­ζα. Μην καρ­φώ­σω κα­νέ­να ξέ­νο σπί­τι.
Ένας νο­σο­κό­μος τους πλη­σί­α­σε και υπεν­θύ­μι­σε πως το επι­σκε­πτή­ριο στο ψυ­χια­τρείο εί­χε τε­λειώ­σει.
– Τα λέ­με την επό­με­νη εβδο­μά­δα, εί­πε ο άντρας και ση­κώ­θη­κε από το πα­γκά­κι.

Αλε­ξάν­δρα Κων­στα­ντι­δέλ­λη