ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ / ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Όχι, δε θα μπορούσε να είναι λόγω των χαμηλών αμοιβών και της υψηλής φορολογίας/παρακρατήσεων. Έχω υπάρξει κατά καιρούς υπάλληλος εκδοτικών οίκων (υπεύθυνη εκδόσεων, υπεύθυνη δικαιωμάτων, σύμβουλος εκδόσεων) όπως και ιδιωτική υπάλληλος σε εταιρείες ή πρεσβεία ξένης χώρας.
Ανάλογα τον εκδοτικό οίκο.
≈ Οι αναθέσεις είναι συνήθως (αλλά όχι πάντα) σε συνεχή ροή, έτσι ώστε όταν τελειώνω το ένα βιβλίο να πηγαίνω στο επόμενο ― συνήθως από διαφορετικό οίκο.
≈ Τα συμβόλαια συνήθως περιλαμβάνουν μια εφάπαξ προκαταβολή που υπερκαλύπτει όποια έσοδα θα μπορούσε ποτέ να βγάλουν οι μεταφραστές με τα δικαιώματα που λαμβάνουν επί των λιανικών πωλήσεων (που είναι από 0,1 έως 0,5% - στην καλύτερη περίπτωση, 1%).
≈ Τα συμβόλαια επίσης είναι για όλη τη διάρκεια της πνευματικής ιδιοκτησίας (σύνολο ζωής + 70 έτη), με εξαίρεση ελαχίστους εκδότες που προβλέπουν ανανέωση μετά από 10, 20 ή 25 χρόνια αντιστοίχως.
≈ Ακόμα και οι «υψηλές» αμοιβές είναι χαμηλές, με την έννοια ότι δεν επιτρέπουν σε μία μεταφράστρια να ζήσει από τη μετάφραση μετά από τις παρακρατήσεις για φόρους, την απόδοση ΦΠΑ και την πληρωμή του ΕΦΚΑ. Το μίνιμουμ (πια) της δικής μου αμοιβής είναι τα 155 € ανά 16σέλιδο (τα 16σελιδα αλλάζουν ανά εκδοτικό οίκο: κάθε εκδότης υπολογίζει κατά το δοκούν τη σελίδα των λέξεων, άλλοι με 250 λέξεις, άλλοι με 300, άλλοι με 330) και το μάξιμουμ 195.
≈ Περίπου το 50% των βιβλίων που μεταφράζω είναι δικές μου προτάσεις.
≈ Η ρουτίνα εργασίας μου περιλαμβάνει συνήθως ένα συγκεκριμένο αριθμό σελίδων ανά ημέρα, βρέξει-χιονίσει. Φυσικά, όσο πιο δύσκολο είναι το αρχικό κείμενο, τόσο μειώνεται ο αριθμός των σελίδων.
≈ Πολλές φορές έχει τύχει να επικοινωνήσω με συγγραφέα τον οποίο μεταφράζω, ναι. Υπάρχουν και φορές που του έχω επισημάνει λάθη στο αρχικό κείμενο που ξέφυγαν από την επιμέλεια στην original γλώσσα.
≈ Έχω μεταφράσει συλλογικά σε συλλογή ποιημάτων της ιδίας ποιήτριας. Δεδομένου του ελαχίστου χρόνου που είχαμε, μόνο με 10 διαφορετικούς μεταφραστές θα μπορούσε να γίνει η δουλειά. Καθείς από εμάς είχε να μεταφράσει τρία ποιήματα.
≈ Παρόλο που σε ενιαίο πεζό κείμενο κάτι τέτοιο θα το έβρισκα λάθος (εκτός, ίσως, από κάποιο τεχνικό κείμενο), στην ποίηση λειτούργησε με έναν δημιουργικό τρόπο.
≈ Έχω αρκετή εμπειρία για να ξέρω πότε έχω δώσει όση προσοχή χρειάζεται και πότε έχω κάνει χειρότερη δουλειά επειδή ο εκδότης επέμενε σε πολύ ασφυκτικά χρονικά πλαίσια παράδοσης.
≈ Η καλή μετάφραση (από θέμα μεθοδολογίας/ρουτίνας) θέλει: μετάφραση κάθε κεφαλαίου, ξαναδιάβασμα κεφαλαίου, μετακίνηση στο επόμενο, επανάληψη βημάτων. Και στο τέλος τουλάχιστον τρία «χέρια» ανάγνωσης εκ νέου ― ίσως και προφορικά, ώστε ν’ ακούγεται αν ρέει η γλώσσα. Θέλει επίσης εξαιρετικό χειρισμό της γλώσσας στην οποία μεταφέρεται το κείμενο, όχι μόνο της αρχικής.
Η τετραλογία του Μπαρόι του Ρόι Γιάκομπσεν και τις εκδ. της «Εστίας», λόγω της ιδιολεκτικής υφής της γλώσσας και του πολύ ξεχωριστού λεξιλογίου για τη θάλασσα και τα επαγγέλματα της εξοχής των αρχών του 20ού αιώνα. Είναι επίσης βιβλία που ρέουν λόγω της λυρικότητάς τους και δημιουργούν υποδόριες εντάσεις λόγω του εσωτερικού ρυθμού της γλώσσας. Ώρες-ώρες έμοιαζαν περισσότερο με ποίηση παρά με μυθιστοριογραφία.
Ναι, γιατί είναι ελάχιστες! (συνήθως μια αράδα, όχι παραπάνω). Δεν υπάρχει καμία κριτική μεταφράσεων στην Ελλάδα ― εδώ μάς λείπει περισσότερη σοβαρή κριτική του ελληνικού γραπτού λόγου, όχι απλώς των μεταφράσεων!
Πέντε μεταφράσεις μου που ξεχωρίζω – χωρίς ιεραρχία
