Στρατηγέ μου!
Πέρασαν κιόλας τρία χρόνια που χάσαμε τον Μάριο. Τον Στρατηγό μας. Αυτόν τον σπουδαίο συγγραφέα που αγαπήσαμε σαν θεατές, που είχαμε την τύχη να παίξουμε τα έργα του, να τα διδάξουμε, να τα σκηνοθετήσουμε. Τον γνώρισα το 1983 ― εκείνος δε με ήξερε, βέβαια. Ερασιτέχνης ηθοποιός τότε, φοιτητής στη θεατρική ομάδα της ΘΕΣΠΙ, στα γυάλινα Γιάννενα, στην πρώτη «κανονική» παράσταση που έπαιξα ποτέ: Εσωτερικαί ειδήσεις.
Η επόμενη συνάντησή μας έγινε ―πάλι ερήμην του― το 1986, στο υπόγειο του σπιτιού του αξέχαστου φίλου Γιάννη Δέδε, μαθητές τότε στη Σχολή του ΚΘΒΕ, όταν δουλεύαμε για μας την Πανοραμική θέα μιας νυχτερινής εργασίας. Τον θαυμάζαμε πολύ κι οι δύο. Το κομμάτι δεν το δείξαμε ποτέ, αλλά το δουλεύαμε καιρό με πίστη και... δέος. Ναι, νομίζω αυτή είναι η λέξη.
Χρόνια μετά, ο Διαγόρας Χρονόπουλος ―άλλος μεγάλος απών― με κάλεσε να σκηνοθετήσω στο ΚΘΒΕ ένα νεοελληνικό έργο. Επέμεινα στην αριστουργηματική Γυναίκα του Λωτ. Έγινε. Το 2001. Με αυτήν την αφορμή γνώρισα πια τον Μάριο από κοντά. Συζητήσεις, γέλια, δοκιμές κι ανέκδοτα έργα. Χιούμορ κι αυτοσαρκασμός στην πρώτη γραμμή πάντα. Και Αγάπη. Γνήσια αγάπη κι από τον ίδιο και από την ξεχωριστή Βίκυ. Και τηλέφωνα. Πολλά τηλέφωνα. Και ιδέες πολλές. Και πισωγυρίσματα κι αναβολές.
Και το 2004 έρχεται Ο δολοφόνος του Λάιου και τα κοράκια. Μετά από δεκατρία χρόνια επίσημης συγγραφικής σιωπής. Τιμή να σκηνοθετήσω το νέο του έργο. Τριπλή τιμή να παίζουν τους κύριους ρόλους η Λήδα Πρωτοψάλτη κι ο Θανάσης Παπαγεωργίου. Σκηνικό και κοστούμια ο λατρεμένος Γιώργος Πάτσας. Τετραπλή.
Και μετά τα πεζογραφήματά του στου Σάμη Γαβριηλίδη (προσκλητήριο νεκρών σήμερα). Και πάλι τηλέφωνα κι αστεία και δείπνα ανεπίσημα και καφέδες και γέλια και πάντα δίπλα μου με ένα λόγο υποστηρικτικό, μια Καλημέρα γιατί με πεθύμησε, ένα βιβλίο που του άρεσε πολύ («Δώρο για σένα ― να το διαβάσεις! Σπουδαίος αυτός!»).
Ούτε κατάλαβα πώς πέρασαν τα χρόνια... Και δεν παίρνει πια τηλέφωνο ο Στρατηγός ― κάθε τόσο να πιέζει με γλύκα: «Γράψε ένα κείμενο για το Χάρτη, σε περιμένω! Με ό,τι θέμα θέλεις!».
Και τώρα πήρε η Βίκυ. Και γράφω. Για σένα. Ορίστε! Και για μένα και για τους νεκρούς φίλους μας. Χθες διάβαζα τον Σιοράν που έλεγε: «Ο νους μου τρέχει σε τόσους φίλους που δεν υπάρχουν πια και θλίβομαι γι΄αυτούς. Ωστόσο, δεν είναι τόσο για λύπηση, αφού έχουν λύσει όλα τα προβλήματα, ξεκινώντας από εκείνο του θανάτου». (Εμίλ Σιοράν, Επιλογή από το De l’incovénient d’ être né, μτφρ. Α. Καραβασίλης, Στιγμή 2017).
Ναι. Σε σένα τρέχει κι ο δικός μου νους. Και στους φίλους μας.
