όταν πετάνε οι τσούρου*
*tsuru = όνομα, στα ιαπωνικά, ενός είδους γερανού που ζει στην Ιαπωνία (ΣτΜ)
Το καράβι […] είναι ένα κομμάτι χώρου που επιπλέει, ένας τόπος δίχως άτοπος, που ζει αφ’ εαυτού, που είναι κλεισμένος στον εαυτό του και ταυτόχρονα παραδέρνει στο άπειρο της θάλασσας.
Michel Foucault, “De outros espaços” in Mota, M (org.), Ditos e Escritos III: Estética: Literatura, Pintura e Cinema. Forense Universitária, 2013.
πόσα χωρίσματα χωρούν σε μια φουσκωτή βάρκα;
τον τρόμο μπρος στις απώλειες
στη διάρκεια ενός χρόνου
που συσσωρεύεται
ανάμεσα στα πηγαινέλα
τόσων ζωών.
πόσα άτομα χωρούν σε μια φουσκωτή βάρκα;
κάθε χρόνο χιλιάδες βόδια γκνου μεταναστεύουν γυρεύοντας τροφή στην τανζανία και στην κένυα
όλες οι χήνες μεταναστεύουν για τον νότο. αλλάζουν συνεχώς το ύψος που πετούν
για να κρατιούνται σε απόσταση από το έδαφος.
κάθε χρόνο πεταλούδες monarca κατευθύνονται προς το μεξικό.
κατά χιλιάδες ανταμώνουν σε αποικίες και φτιάχνουν ομάδες σε πεύκα και άλλα κωνοφόρα.
σε πολλές περιπτώσεις είναι τόσο πολυάριθμες που τα δέντρα παίρνουν πορτοκαλί χρώμα
και τα κλαδιά λυγίζουν.
δέντρα σε χρώμα πορτοκαλί
δέντρα-πεταλούδες.
τα σωσίβια των μεταναστών έχουν χρώμα πορτοκαλί
όπως και οι φουσκωτές βάρκες που από το βάρος τους λυγίζουν.
μετανάστες-πεταλούδες, κατά χιλιάδες,
που φτερουγίζουν στις θάλασσες.
πόσα δάκρυα χωρούν σε μια φουσκωτή βάρκα;
την ώρα που αλλάζει ρούχα η σαμπιά* δεν τραγουδά
*sabiá = βραζιλιάνικη τσίχλα χρώματος πορτοκαλί, πτηνό αποδημητικό και ωδικό
– το ποίημα αυτό διαβάζεται καλύτερα μεγαλόφωνα (ΣτΜ)
Il mare non è fiume che sa il viaggio, è acqua selvativa, di sotto è vuoto scatenato e precipizio.
«Η θάλασσα δεν είναι ποτάμι σε καθημερινό ταξίδι, είναι
άγριο νερό, αποκάτω του ξεχύνεται ένα κενό σαν γκρεμός». Erri de Luca, Allerimple, Παρίσι: Gallimard, 2021 (μετάφραση Ν.Π.).
φανταστείτε τη θάλασσα. φανταστείτε τη θάλασσά σας. φανταστείτε μια θάλασσα πέρα από τη θάλασσα. φανταστείτε τη θάλασσα πέρα από όλα όσα είναι θάλασσα. από όλα όσα γνωρίζετε ως θάλασσα. όλα όσα αναγνωρίζονται ως θάλασσα. στη θάλασσα, φανταστείτε τη θάλασσά σας, πέρα από ωκεανούς και θάλασσες.
φανταστείτε τη θάλασσα και βγάλτε από αυτήν το περίβλημά σας από θάλασσα. από τη θάλασσα βγάλτε τις στρώσεις θάλασσας που είναι πάνω σας. τα κελύφη από κύματά της. βγάλτε από τη θάλασσα το πηγαινέλα των αμφιβληστροειδών. που βγαίνουν έξω με τα κύματα. από τα κύματα της θάλασσας, βγάλτε τη θάλασσα.
βγάλτε τη θάλασσα και βγείτε από αυτήν. βγείτε από τη θάλασσα για να κάνετε να αποκαλυφθεί η θάλασσα. από όσα την περικλείουν. από όσα τη φυλακίζουν. κάντε τη θάλασσα να αποκαλυφθεί μέσα από όλα όσα την επικαλύπτουν. και την καλύπτουν. ανακαλύψτε τη θάλασσα του δικού σας χρόνου μες στη θάλασσα. των όσων διαδραματίζονται στη θάλασσα.
ανακαλύψτε ξανά τη θάλασσα. ανακαλύψτε ξανά τη θάλασσα μέσα από εκείνο που σε αυτήν δε φαίνεται. στη θάλασσα, ανακαλύψτε τη θάλασσα της μη παρουσίας θάλασσας σε σας. και στη θάλασσα, φανερώστε την θάλασσα.
φανερώστε την θάλασσα και δωρίστε την ως θάλασσα. δωρίστε την θάλασσα με ένα δώρο από θάλασσα. το δώρο από μια θάλασσα ας φανερωθεί στο μέλλον. ένα μέλλον θάλασσας σε όσα είναι πιθανά για σας στη θάλασσα. στα αδιαμόρφωτα ενδεχόμενα της κάθε θάλασσας.
πληροφορήστε τη θάλασσα για τη μορφή της πανάρχαιας εξοικείωσής σας με την θάλασσα. την θάλασσα, πληροφορήστε την για τη μορφή των αβυσσαλέων αναμνήσεών σας από θάλασσα. αναμνήσεων που δεν συμμορφώνονται με τη θάλασσα. που παραμορφώνουν τις ικανότητες της θάλασσας. μιας θάλασσας που απλώνεται. μιας θάλασσας που χαϊδεύει. μιας θάλασσας που σβήνει τα αδίκαστα της θάλασσας.
μην αντιστέκεστε στη θάλασσα. μην αντιστέκεστε στο βλέμμα της θάλασσας. μην αντιστέκεστε στο βλέμμα προς τη θάλασσα. και στο άκουσμα της θάλασσας που καταβροχθίζει το βλέμμα. μην αντιστέκεστε στο βλέμμα-θάλασσά σας.
στην θάλασσα πλησιάστε, μη φοβάστε. μη φοβάστε την θάλασσα όταν πλησιάζετε σε αυτήν. μη φοβάστε την θάλασσα όταν χορεύετε σε αυτήν. όταν αυτή χορεύει. όταν χορεύει στην θάλασσα ο κυματισμός των κυμάτων της θάλασσας. μη φοβάστε να χορέψετε με τον κυματισμό των ανέμων από την θάλασσα. με τα κορμιά στη θάλασσα. με το κορμί σας στη θάλασσα. το κορμί-θάλασσά σας.
αρμενίστε μες στη θάλασσα. ας αρμενίσει η θάλασσα. την θάλασσα αρμενίστε πάνω στην ράχη της θάλασσας. αρμενίστε στα μονοπάτια της, στα μετάξια της θάλασσας. κάντε τη θάλασσα να αρμενίσει ώσπου να μεθύσετε από αυτήν. να μεθύσετε από το άρωμά της. κάντε το άρωμα της θάλασσας να αρμενίσει. το άρωμα των κοχυλιών της θάλασσας. αρμενίστε μες στο άρωμα μιας θάλασσας από κοχύλια.
βαδίστε μες από παπλώματα για τη θάλασσα. βαδίστε τους δρόμους από παπλώματα για την θάλασσα. βαδίστε τον δικό σας δρόμο της θάλασσας. μέχρι να ανταμώσετε την θάλασσα. μέχρι να ανταμώσετε με άλλη θάλασσα. με άλλους που τους ψάχνουν στη θάλασσα. που ψάχνουν άλλους στην θάλασσα. που γραπώνονται από την θάλασσα. που τους κατακρεουργεί η θάλασσα, στη θάλασσα.
τώρα, φανταστείτε αυτή την θάλασσα ένα φθινοπωρινό απόγευμα. την θάλασσα και τα φθινοπωρινά της φύλλα. μια θάλασσα από φθινοπωρινά φύλλα.
33.293 φύλλα που αρμενίζουν τη θάλασσα. φύλλα που χάνονται στη θάλασσα. φύλλα που πνίγονται
στη θάλασσά σας.*
*Η γερμανική εφημερίδα Der Spiegel δημοσίευσε τον Σεπτέμβριο του 2017 στο κυριακάτικό της φύλλο έναν εκτενή κατάλογο, ο οποίος περιλάμβανε πάνω από 48 σελίδες, στους οποίους παρουσίαζε εμπεριστατωμένα τα διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με 33.293 πνιγμούς προσφύγων και μεταναστών που έλαβαν χώρα ανάμεσα στο 1993 και τον Μάιο του 2017. Πολλά από τα άτομα εμφανίζονται με την ένδειξη “Μ.Ν.” (δηλαδή “nomen nescio” = αγνώστου ονόματος). Tagespiel.
μπάσταρδα απογέματα
(χωρίς ημερομηνία)
Ο ξένος πολιτισμός είναι μια τοξίνη που εκκρίνεται από τον τυχάρπαστο ξένο, για να εκμηδενίσει όλα τα μέσα άμυνας του εθνικού οργανισμού, όμοιος με το φαινόμενο των θανατηφόρων εισβολών των βακτηρίων.
Plínio Salgado [κορυφαία μορφή του βραζιλιάνικου εθνοφυλετισμού στα χρόνια του Μεσοπολέμου],
O Estrangeiro, Ρϊο ντε Τζανέιρο: Civilização Brasileira, 1926.
από την έξοδο τριάντα τα έτη
και ο τρόμος ο ίδιος
από ένα χθες
εισέτι.
δίχως διάρκεια ο χρόνος,
μένει εκεί έξω μόνος,
έξω είναι δεν ανοίγει
αλλά σήμερα με πνίγει.
μακρινή κυριακή
Στον Πάουλο Ενρίκες
όπου κι αν βρίσκεται
από το Πόσους ντε Κάλντας έρχεται ο Πάουλο Ενρίκες
που από το Σάο Πάουλο τίποτα δε γνωρίζει,
εκτός από το πάρκο της Ιμπαραπουέρα,
την λεωφόρο Παουλίστα
και την οδό Άντοκ Λόμπου.
ο Πάουλο Ενρίκες μένει στην οδό Άντοκ Λόμπου,
στo πεζοδρόμιο ανάμεσα
στην έξοδο του πάρκινγκ του σχολείου Σάο Λουίς
και στο ιπέ, το κόκκινο δέντρο
που φέτος δεν άνθισε.
ο Πάουλο Ενρίκες κατοικεί ανάμεσα σε υπονόμους
και στα ποντίκια των υπονόμων
της οδού Άντοκ Λόμπου.
ο πατέρας του Πάουλο Ενρίκες είναι δημόσιος υπάλληλος στο Πόσους ντε Κάλντας,
ο πατέρας του Πάουλο Ενρίκες έδιωξε τον Πάουλου Ενρίκες από το σπίτι,
αυτός τον έδιωξε από το φωτισμένο σιντριβάνι
και από την πλατεία του Πόσους ντε Κάλντας
όπου ακόμα ακούγεται ο αντίλαλος από τους λόφους του Ρόζα*.
οι γονείς μου περάσανε το μήνα του μέλιτος στο Πόσους ντε Κάλντας
διάφορα ζευγάρια περάσανε το μήνα του μέλιτος στο Πόσους ντε Κάλντας
που ο Πάουλου Ενρίκες εγκατέλειψε
για την λεωφόρο Παουλίστα**
όπου με σταμάτησε
και μου ζήτησε
λίγο από το νερό
που έπινα.
το μπουκάλι με το νερό
και να τον αγκαλιάσω.
στα πεζοδρόμια της οδού Άντοκ Λόμπου
περιφέρεται ο Πάουλου Ενρίκες ξυπόλυτος
και τα καστανά του μάτια ονειρεύονται.
στους δρόμους της πρωτεύουσας περιφέρονται
τα δάκρυα του Πάουλου Ενρίκες
και η οροθετικότητά του.
: τελεία και παύλα,
η τέχνη δε μιμείται τη ζωή.
*Αναφορά στον μέγιστο των μοντερνιστών μυθιστοριογράφων της Βραζιλίας Guimarães Rosa, που ήταν από τα μέρη εκείνα (ΣτΜ)
**Κεντρικός οδικός άξονας που διασχίζει το Σάο Πάουλο (ΣτΜ)
υπερβολικά πολύς καφές
(και όνειρα)
ποίημα ονειρευόμουνα σήμερα όλη νύχτα,
ξύπνησα, και πρωί πρωί, φούσκα αποδείχτηκε σωστή.
λιγοστές οι λέξεις που μένανε απ’ αυτό,
δύο άρθρα και τρία ουσιαστικά ασαφή και γενικά.
μα το ποίημά μου ήταν και πολύ πολύ τζιτζί,
κι οι προθέσεις του ντυμένες σαν τον πεθαμενατζή.
ποίημα πολύ μεγάλο και σε τίποτα στραβό,
ρίμα είχε, παρήχηση, ως και στίχο βουβό.
το χρώμα κάθε λουλουδιού είχε καθρεφτισμένο,
ουράνιο τόξο ήτανε με γεύσεις φορτωμένο.
κόμματα να φτεροκοπούν παντού εδώ και εκεί
και κόσμο που φιλιότανε πολύ πάρα πολύ.
με άντρα να φιλάει άντρα, που γυναίκα αυτός φιλά
και φιλιά αυτή να δίνει εις τον κάθε φαφλατά.
το ποίημά μου μίλαγε παντού για ελευθερία
με κλίσεις σε συνδυασμούς για κάθε ηλικία.
φίλοι μου, εγώ το είπα και το λέω τώρα ακόμα,
ωραίο πράμα να ξυπνάς με ποίημα στο στόμα.
που ξελογιάζει τ’ άπειρο σε χοροεσπερίδα,
και το όνομα του ποιήματος να ‘ναι ακόμη
ελπίδα.
