Ψίχουλα στο τραπεζομάντιλο μετά το δείπνο

Jacopo Bassano, «Ο Μυστικός Δείπνος», περ. 1546
Jacopo Bassano, «Ο Μυστικός Δείπνος», περ. 1546


Από ένα σεμινάριο που ολοκληρώνεται(θηκε) στις 2 Απριλίου: 
Μια συνάντηση με τον Γιώργο Μουλουδάκη, στο Athenaeum, στο πλαίσιο του διαρκούς σεμιναρίου του με αφορμή την μουσική εκτέλεση.

___________


[ανιχνεύθηκαν στην αριστερή πάνω γωνία του τραπεζομάντiλου, όπως κοιτάμε από την είσοδο]

ο τρομοκράτης που αμφισβητεί τα δεδομένα / άφοβος σαν παιδί που αναγνωρίζει νέα όρια / στο χάος φτιάχνει χώρο για να ξαναχτίσει / αρχιερέας της στιγμής / παίζει για να θεραπευτεί απ’ τη ζωή που δεν του ανήκει / θεός και τέχνη προτιμούν φτωχές κρυψώνες / στενεύει η ευρυχωρία / ανόητος ο που λοξοκοιτάζει την αισθητική / διαπλέει θάλασσα του ισημερινού μέσα σε παγοθραυστικό / δεν γίνεται να μάθει κάτι που δεν ξέρει ήδη / συλλαβίζει το πρόσωπό του μες στον καθρέφτη των ήχων / ο θάνατος ριζώνει εκεί που δραπέτευσε το νόημα / θάνατος σ’ όλους τους δασκάλους / η επανάληψη ακονίζει όπλα ετοιμοπόλεμα / όπως οι μοναχοί πετά σκουπίδια της κάθε μέρας / ήχος με αξιοπρέπεια μιλάει μόνο σε αυτιά κωφών / θα ήταν διγαμία να ονειρεύεται μια ανεμώνη και να είναι επιτυχημένος / το ταλαντούχο του παιδί το είπαν μειονέκτημα / στον βυθό του συλλογικού περπατά ολομόναχος / το έργο ενηλικιώνεται έξω απ’ τον πατέρα / μιλά έξω απ’ τον χρόνο του για να ριζώνουνε τα λόγια / ψυχή ονομάζεται ένα κλειδωμένο ηχείο / το όργανο η κλειδαρότρυπα του απαγορευμένου χρόνου / σέβεται την αλήθεια μα και τα κατά συνθήκη ψεύδη του / λέει την τελευταία λέξη πριν απ’ την καταστροφή / χτίζει μια φάτνη για να ξαναγεννηθεί παρθένος κόσμος


[βρέθηκαν κάτω αριστερά]


φορά τη μάσκα και εισέρχεται / η μάσκα τον απελευθερώνει από ό,τι νόμιζε πως ήταν / πιάνεται απ’ την προσευχή του ήχου του / σέβεται της σιωπής τα δικαιώματα / κρατιέται απ’ τις αναγνώσεις σαν ναυαγός από σωσίβιο / μελωδική αρμονική δυναμική τέμπο ρυθμού ηχοχρωμάτων και η άλλη των ψυχικών εκφορτίσεων / όταν αισθάνεται έτοιμος επιχειρεί την κατάδυση / η μουσική απλώνει πέλμα σε σταθερό τόπο / όπως η κόρη ανεβαίνει στα παπούτσια του πατέρα της για να χορέψει / τη στιγμή της έκστασης σώζεται μες στη λέμβο της ακαριαίας αυτογνωσίας / η πλευρά που φωτίζει το φιλότιμο / αγκαλιάζει τη ράχη του αισθήματος κι αφήνεται με εμπιστοσύνη / ο δάσκαλος προσφέρεται και φεύγει / δεν ρίχνει κάτω τίποτα εκτός και θέλει να το βρουν κάποιοι αργότερα / πνεύμα του ξύλου τραγουδά μέσα σ’ όλα τα όργανα πλούσια και φτωχά / είναι ένα σύμπαν με εικόνες πίσω από τους ήχους / και ανάποδα / η λέξη που διαπερνά τα δύο σύμπαντα είναι αυτή που επιστρέφει απ’ τη συγκίνηση του θεατή / στέκεται στον προθάλαμο όπως σε ραντεβού ερωτευμένου / ό,τι θα πει είναι η μία οριστική κουβέντα για τον κόσμο δεν έχει άλλη ευκαιρία / τα άμφια χτυπάνε προσκλητήριο / ριζώνει στο κέντρο της μέσα του αίθουσας / ακροατής είναι οι όλοι οι πάντα οι ένσαρκες φανερώσεις της πρώτης έκρηξης / τον φυσά η ευγνωμοσύνη του αετού που μόλις κατάφερε το παρθενικό του φτερούγισμα / ζητά το ίδιο απ’ τους συντρόφους / “μηδείς ἀγεωμέτρητος…” / ας κουρντιστούμε στην ιδιοσυχνότητα αυτού που δεν υπάρχει / στο κέντρο των ενεργειών περιφρουρεί την αύρα του / κανένα αντικείμενο δεν εμποδίζει / η ψυχή συλλαβίζει πρώτα τον χώρο / κολυμπά στους νόμους της νέας βαρύτητας / διαβάζει ταυτοχρόνως στο κύμα και στον βυθό / μορφή και περιεχόμενο εις σάρκα μία / η λογική αποκοιμήθηκε στο πίσω θρανίο / η αίθουσα μιλά σαν εγγαστρίμυθος / ο χρόνος τα πρόσωπα η μουσική / ο οικοδεσπότης με τα κεράσματα / ο ένας εσύ που διάλεξες / οι ένας αυτοί που διάλεξαν / μερικά που δεν είναι ώρα / η στιγμή περιμένει τη σκανδάλη της


[βρέθηκαν στο κέντρο του τραπεζιού]


σαρώνει τη μέρα του με καινούργιο σάρωθρο / λυγίζει λίγο πριν να σπάσει / προετοιμάζει το επερχόμενο λάθος / σε ένα βήμα είναι η έξοδος / ακούει τους σιωπηλούς με ανοιχτά αυτιά / οι εχθροί του ένα παρήγορο σημάδι / στα χαρακώματα κι ας είναι και για λόγους αρχής / η αποτυχία μίλησε με στόμα σοφού / φθόνε κακόμοιρο βαρίδι / περπατά ανάλαφρα ανάμεσα στις ακακίες / ρισκάρει με καθαρή καρδιά / δίνει όλη την εικόνα μείον κάτι / καθένας παίρνει ό,τι ήρθε για να πάρει / αν όλα είναι εντάξει πρέπει να αλλάξει δρόμο / δεν καταδέχεται τον μέσο όρο / κοιτά χωρίς να ακούει / ακούει δίχως να βλέπει / κάθε αίσθηση κι ο τρόπος της / όνειρα φτιάχνουνε τα εργαστήρια των πρώτων χρόνων / οι φόβοι στέκουν στο κατώφλι έμπειρων ανθρώπων / το ένστικτο δεν είχε στόμα ούτε αυτιά γι’ αυτό και φώναζε / κάθεται εκεί που του αρέσει / τεμπέληδες της δουλειάς φιλόπονοι του παιγνιδιού / αφήνει κάτι για να κάνουν και οι άλλοι / δεν δίνει όλο το πακέτο / υπακοή έτσι για πλάκα / χωρίς ασφάλεια / χτυπάει δυνατά η καρδιά του / δεν σπρώχνει βίαια τον χρόνο γιατί ενοχλείται / το σώμα αγαπάει τον ρυθμό του / κουβέντες δίχως έρωτα φτωχό μηχάνημα / τρυπά την πανοπλία του για να σαχλαμαρίσει / κάτω οι σημαίες από νάιλον καληώρα / η σύναξη δεν είχε ανάγκη από θαυμαστικά / γυρνά την πλάτη του σε όλα αυτά και ζει


[βρέθηκαν σε έναν σωρό, κάτω δεξιά]


σύστημα αυτοδιαχείρισης σκηνοθεσία έργου εργαλείο απενεργοποίησης αμαρτιών ψυχικό αντηχείο τεχνική παράγωγο οι μάσκες ο θάνατος του δασκάλου το τρακ ως σύμμαχος η θεραπευτική στιγμή το φτωχό όργανο ζωή στο παρόν το κέντρο στάση άρχοντα ενσυναίσθηση ερωτισμός αρχιερέας του χρόνου κανόνες και εξαίρεση ήχος χρησμός αυτονομία αυτεξούσιο κατήφεια και παιδικότητα απονοηματοδοτημένος ήχος κάθαρση φυλαχτά για υπενθύμιση εχθροί και σύμμαχοι λάθος και αυθεντικότητα βαρίδια του μέσου όρου το κλίμα ως δάσκαλος μεταλαμπάδευση σιωπή και άρρητο μοναστική ταυτότητα θραύση εγώ περισπασμοί εσχατολογικός χρόνος αμεριμνησία όργανο ως κελί θυσία διεκδίκηση μουσική και ένσαρκη φανέρωση γενναιοδωρία και αυτοσεβασμός φιλότιμο ψυχικός ρυθμός υπομονή λυτρωτικός κόπος συγχώρηση παραιτήσεις δύνασθαι πράττειν είναι λέγειν περιβόλια ασκητικής καλοσύνης των πρώτων αιώνων αριστούργημα της καθημερινής τέχνης μετέωρα ισοζύγια ατομικός αγώνας μουσική ζωή αλαλάζοντα κύμβαλα εγώ και εμείς διάνοιξη ανταμοιβή αυτενεργούσα εορτή μαντολίνο σπαθί Απολλώνιος Διονυσιακός πνευματικό ζώο πραγματικότητα αποθησαύρισμα σκυταλοδρομία χωρίς ηττημένους καλοσύνη των φυλαχτών μαγικός λαβύρινθος δρόμος η μουσική παίγνιο απελευθέρωσης λύχνος φωτός μαριονέτες της ανάγκης


[βρέθηκαν στο πάτωμα, ένας σωρός δίπλα στο φαράσι]


ζωή κυματισμός χαριτωμένος τόπος εορτή παλίμψηστα λερωμένος από πραγματικότητα καθαρός από φιλοδοξία αμέριμνος όχι αδιάφορος επανίδρυση σχέσης δεν χρωστάν οι άλλοι μιλάει αποφατικά η ομήγυρις δεν είναι ένεση σοφίας πυραμίδα εξουσιών δεν κατέχει αλήθειες και ήθος δεν κατηγοριοποιεί δεν λέει τον δρόμο φτιάχνει εργαλεία χαρταετούς έπη πτερόεντα σερπαντίνες χρόνου θέλει φιλότιμη καθημερινότητα χωρίς ονοματεπώνυμο στήνει τη μουσική μπερντέ και πίσω του κινεί κωφάλαλες σκιές η ομάδα αποστρέφεται το συμπαγές είναι λεωφορείο με τις πόρτες ανοιχτές κι ανεβοκατεβαίνει όποιος ξέρει το ατομικό του άλμα δεν έχει διαδρομή καθορισμένη απ’ τα πριν μόνη διαδρομή είναι το ανώνυμο ερωτηματικό το παιγνιώδες σθένος που σε σώζει απ’ τον τρόμο η γελοιοποίηση του εμπνευστή της η ομάδα κρατά στην τσέπη μία μουσική σαν μέθοδο τρόπο να ξανασυναντήσεις τον υποσιτισμένο μέσα σου έτσι όπως πίνεις καφέ σε πλατεία η μουσική δεν απολογείται η μουσική γίνεται Πάσχα ελευθερίας κι όλοι μας έχουμε μια πρόσκληση απ’ τα παιδικά μας χρόνια κάπου φυλαγμένη


[Τέλος, αυτά βρέθηκαν σε ολόκληρα κομμάτια, μαζεμένα στην είσοδο/έξοδο της αίθουσας του δείπνου]

«Δεν είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή, στιγμή αληθινού πένθους και ιλιγγιώδους συνειδητοποίησης πως βρεθήκαμε πολύ μακριά, παρατημένοι στο ναρκοπέδιο μιας αποανθρωποποίησης της ίδιας της ζωής, λες και δεν μας έπεφτε λόγος γι’ αυτήν, και τώρα όλα προκαλούν τον μετεωρισμό, η ψυχή ζητά τα δικαιώματά της, απαιτεί να ξανακοιτάξεις με προσοχή να βρεις πού ήταν το λάθος στον σχεδιασμό του μηχανήματος κι έγινε τόσο κακό, κι αυτό είναι για να γίνει τώρα, όσο το τώρα είναι ακόμα εδώ και δεν έχει μεταναστεύσει, σαν όλα τα ωραία πράγματα σ’ αυτόν τον τόπο, μα η χυδαιότητα θα έχει πάντα πιο δυνατή φωνή, να, τώρα πάλι αναίτια δακρυγόνα βγάζουν το καθημερινό ψωμί τους, αποθαρρύνοντας γονείς και γιούς και κόρες, μες στις πολλές ντροπές μια ακόμα ντροπή, και τώρα πρέπει να σταθείς στα απολύτως επείγοντα, σαν να μην υπήρχε και σαν να μην πρόκειται ποτέ να υπάρξει ξανά θάνατος, να αγγίξεις εκείνα που ορίζεις, μήπως και βρεις ξανά το ξεχασμένο ξέφωτο που το ζεσταίνει ήλιος, και που κοιτά προς την πλευρά που θέλει η καρδιά σου, μήπως για λίγο αποστρέψεις το βλέμμα απ’ το τέρας που φλερτάρει την απάθειά σου, και τώρα –να, σε λίγο– θα σου κάνει πρόταση γάμου, και να δεις που δεν θα μπορέσεις να αρνηθείς. Τώρα σκύβεις, όπως πάνω σε αντίδωρο μετά από μακριά νηστεία, στο παρελθόν στο παρόν και στο μέλλον αυτών των διάσπαρτων σημειώσεων για ένα, λέει, σεμινάριο με αφορμή την κιθάρα, έτσι το είπες, που ρίζωσε σε εποχή παλιά όσο παλιό ήταν το 2013, να δεις αν είχε κάτι τότε νόημα, να δεις αν έχει τώρα κάτι νόημα ακόμα.»



“Και ήταν ένα σεμινάριο που ως τη στιγμή της πανδημίας που το αναχαίτισε, πρόλαβε να διανύσει πάνω από 120 μέρες πυκνής ενασχόλησης με θέματα ερμηνείας και διδασκαλίας. Περισσότερο όμως απ’ αυτό είχε επιχειρήσει να εδραιώσει έναν μουσικό τρόπο ανάγνωσης του κόσμου -έτσι ήθελε να πιστεύει, εμείς του το επιτρέψαμε και έτσι όντως ήταν- κι ο τρόπος αυτός ενσωμάτωνε πολύτιμα, όσο και βαθιά ριζωμένα στον ψυχισμό ανακλαστικά, που η συνείδηση σπανίως κατάφερνε να πιάσει στα χέρια της. Η δυνατότητα επαναδιατύπωσης εκείνου του τρόπου παραμένει ως σήμερα ένα αίνιγμα, ακόμα και για τους σχεδιαστές του, που προτείνουν αυτό το τυφλό ραντεβού, με την προσδοκία πως είναι ακόμα εφικτές συλλογικότητες που σέβονται όποιον μειοψηφεί, και πως υπάρχει ακόμα το κουράγιο να απαντηθούν χαμηλής κερδοφορίας ερωτήματα.”



«Αυτή είναι μια παράξενα εγκυμονούσα στιγμή. Και κάθε εγκυμοσύνη είναι καλή αν οι γονείς αναλάβουν την φροντίδα του παιδιού που θα έρθει. Στο περιθώριο κάθε άλλης θεάρεστης σήμερα ενεργοποίησης, καταδυόμαστε για λίγο στο μηχανοστάσιο με τα κριτήρια, να δούμε ποιο εργαλείο είναι τώρα χρήσιμο. Στη σκιά αυτής της σκέψης, έρχονται στην επιφάνεια τίτλοι θεμάτων που απασχόλησαν την προηγούμενη δεκαετία και που ίσως θα απασχολήσουν και την παρούσα. Κοιτάζουμε μαζί την εικόνα αυτής της αποκαρδιωτικής όσο και πλούσιας συγκομιδής λεπτομερειών από στιγμιότυπα που είχαν τη σημασία τους τη στιγμή που τα φωτογράφιζε ο φακός της τυχαιότητας. Με την ευχή να υπάρχει στο βάθος ένας καλός θεός των μεταμορφώσεων, που κάποια ωραία νύχτα που εμείς θα περπατάμε στην αμεριμνησία των ελαφρών ονείρων θα χτυπήσει το ραβδί της εξουσίας του πάνω από αυτά τα δεξιά κι αριστερά ατάκτως ερριμμένα αποσπάσματα, και θα τα μεταμορφώσει σε σώμα ερωτικό, ένα σώμα που επιτέλους θα διεκδικήσει την δια βίου φυλάκισή μας μέσα στο ηλιόλουστο κελί της γοητείας του.»

ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: