Μιλώ. Δεν ακούς;

Mawng (400), Bininj Kunwok (2000), Yolngu-Matha (4600), Burarra (1000), Ndjébbana (177), Na-kara (75), Kunbarlang (50), Iwaidja (150) και Torres Strait Creole (30.000) εί­ναι οι εν­νέα γλώσ­σες, με δέ­κα­τη τα αγ­γλι­κά, που ακού­γο­νται σε ένα μι­κρό νη­σί στις βό­ρειες ακτές της Αυ­στρα­λί­ας. Σε πα­ρέν­θε­ση ανα­φέ­ρε­ται ο αριθ­μός ομι­λη­τών, ο οποί­ος υπο­λο­γί­ζε­ται για κά­θε γλώσ­σα, που πε­ρι­λαμ­βά­νει δια­φο­ρε­τι­κές δια­λέ­κτους ή συ­νι­στά ολό­κλη­ρη γλωσ­σι­κή οι­κο­γέ­νεια. Πρό­κει­ται για όσους τη μι­λούν σε όλο τον κό­σμο. Στο νη­σί κα­τοι­κούν πε­ντα­κό­σιοι Αυ­τό­χθο­νες.

Έχει δια­πι­στω­θεί ότι κά­θε νη­σιω­τι­κή κοι­νό­τη­τα στον πορ­θμό του Τό­ρες έχει τη δι­κή της εκ­δο­χή της εν λό­γω κρε­ο­λής γλώσ­σας, ενός αμαλ­γά­μα­τος αυ­στρα­λια­νών αγ­γλι­κών με το­πι­κές γλώσ­σες, που επί­σης ονο­μά­ζε­ται Ailan Tok [Island Talk] ή Yumplatok. Πε­ρί­που 1,35 δι­σε­κα­τομ­μύ­ρια άτο­μα μι­λούν αγ­γλι­κά πα­γκο­σμί­ως. Για 360 εκα­τομ­μύ­ρια απο­τε­λεί μη­τρι­κή τους γλώσ­σα. Η γλώσ­σα Iwaidja έχει τρία φω­νή­ε­ντα: a, i, u. «Δέ­κα κα­νό» (2006) λε­γό­ταν η πρώ­τη ται­νία μυ­θο­πλα­σί­ας στην Αυ­στρα­λία με δια­λό­γους απο­κλει­στι­κά σε γλώσ­σες Αυ­το­χθό­νων. Με μέ­λη Αβο­ρί­γι­νες και μη, σε μια διά­λε­κτο Yolngu τρα­γου­δά το ροκ συ­γκρό­τη­μα Yothu Yindi, που ση­μαί­νει παι­δί και μη­τέ­ρα.

Σε ένα νη­σί πε­ντα­κό­σιοι κά­τοι­κοι επι­κοι­νω­νούν σε εν­νέα δια­φο­ρε­τι­κές γλώσ­σες. Δεν μι­λούν όλες τις γλώσ­σες ού­τε έχουν επι­λέ­ξει μία γλώσ­σα ως κοι­νή. Κα­θέ­νας μι­λά τη γλώσ­σα του, ενώ κα­τα­λα­βαί­νει άλ­λες χω­ρίς να μι­λά ή να γρά­φει σε αυ­τές. Το ίδιο συμ­βαί­νει σε με­τα­να­στευ­τι­κές κοι­νό­τη­τες, με τα παι­διά να μι­λούν και να γρά­φουν στη γλώσ­σα της χώ­ρας υπο­δο­χής, ενώ κα­τα­νο­ούν τη γλώσ­σα των γο­νιών τους. Πρό­κει­ται για φαι­νό­με­νο δε­κτι­κής πο­λυ­γλωσ­σί­ας, όπως ονο­μά­ζε­ται από γλωσ­σο­λό­γους, που εμ­φα­νί­ζε­ται σε συ­νο­ρια­κές πε­ριο­χές, όπου άτο­μα με δια­φο­ρε­τι­κές γλώσ­σες συ­νεν­νο­ού­νται με­τα­ξύ τους μι­λώ­ντας ο κα­θέ­νας τη δι­κή του.

Σε πρό­σφα­το άρ­θρο της, η γλωσ­σο­λό­γος Ρουθ Σίν­γκερ από το Εθνι­κό Πα­νε­πι­στή­μιο της Αυ­στρα­λί­ας ανα­φέρ­θη­κε σε ένα από τα τα­ξί­δια της στο νη­σί το 2006, όταν έγι­νε φί­λη με τη Νάν­συ Νγκαλ­μιν­τζαλ­μάγκ και τον Ρί­τσαρντ Νταν­γκα­λαν­γκάλ. Η Νάν­συ μι­λού­σε στον Ρί­τσαρντ στη γλώσ­σα Mawng, ενώ εκεί­νος απα­ντού­σε σε Yolngu-Matha. Πά­ντο­τε. Ακού­γο­ντας το ζευ­γά­ρι να συ­νο­μι­λεί συ­νει­δη­το­ποί­η­σε ομό­λο­γες πε­ρι­πτώ­σεις, όπου δύο άτο­μα που κα­τα­σκεύ­α­ζαν μα­ζί έναν φρά­χτη ή ένας πε­λά­της και ένας πω­λη­τής σε κα­τά­στη­μα χρη­σι­μο­ποιού­σαν δια­φο­ρε­τι­κές γλώσ­σες για να επι­κοι­νω­νή­σουν. Ίσως μη συ­νει­δη­τά ήξε­ρε ότι σε ένα ζευ­γά­ρι –από την ίδια γλωσ­σι­κή κοι­νό­τη­τα– κά­θε άτο­μο χρη­σι­μο­ποιεί τη γλώσ­σα του, ενώ το άλ­λο άτο­μο απα­ντά στη δι­κή του.

Οι άν­θρω­ποι δεν θέ­λουν να εγκα­τα­λεί­ψουν τη γλώσ­σα τους ού­τε θέ­λουν να υιο­θε­τή­σουν κά­ποιο κοι­νό ιδί­ω­μα. Οι­κο­γέ­νειες επι­μέ­νουν τα παι­διά να μι­λούν τη «μη­τρι­κή» γλώσ­σα τους, αν και συ­νή­θως πρό­κει­ται για τη γλώσ­σα του πα­τέ­ρα. Κά­θε γλώσ­σα φαί­νε­ται να το­πο­θε­τεί­ται, να συν­δέ­ε­ται δη­λα­δή με ένα κομ­μά­τι εδά­φους στο νη­σί, που ανή­κει σε κά­ποια κοι­νό­τη­τα ή φυ­λή. Μό­νο τη γλώσ­σα του ανα­μέ­νε­ται να χρη­σι­μο­ποιεί κα­νείς. Πε­ριο­ρι­σμός δεν υπάρ­χει όμως σε σχέ­ση με την κα­τα­νό­η­ση μιας άλ­λης γλώσ­σας. Θα ήταν κρί­μα να μη γί­νε­ται κα­τα­νοη­τό τι λέ­νε οι άλ­λοι, που δεν μοι­ρά­ζο­νται τη γλώσ­σα σου. Ένα νη­σί στο διά­στη­μα εί­ναι η γη, όπου έκ­φρα­ση και κα­τα­νό­η­ση απο­τε­λούν δια­φο­ρε­τι­κές λει­τουρ­γί­ες. Άσε με να μι­λή­σω τη γλώσ­σα μου. Άσε με να κα­τα­λά­βω τη δι­κή σου.

Τα φυ­τά, λέ­νε, δεν φτά­νει να τα πο­τί­ζεις. Πρέ­πει και να μι­λάς σε κά­θε φυ­τό. Κα­λό εί­ναι επί­σης να μι­λάς σε αν­θρώ­πους, που πριν φύ­γουν γί­νο­νται φυ­τά. Δεν απο­κλεί­ε­ται να σε ακού­νε, ακό­μη και αν εί­ναι αδύ­να­τον να αντα­πο­κρι­θούν. Η ζωή εί­ναι μια δια­δι­κα­σία βαθ­μιαί­ας κώ­φω­σης, όπως ακούω, όλο και λι­γό­τε­ρο. Πρέ­πει να εί­ναι κλη­ρο­νο­μι­κή η κώ­φω­ση, όπως και η ζωή άλ­λω­στε. Η μη­τέ­ρα μου συμ­φω­νεί με όλα αυ­τά. Έτσι νο­μί­ζω, κα­θώς κα­τα­φα­τι­κά κου­νά το κε­φά­λι της, χω­ρίς να εί­μαι βέ­βαιος ότι με ακού­ει. Δεν έχει νό­η­μα, μου λέ­νε, να μι­λά στο τη­λέ­φω­νο χω­ρίς να μπο­ρεί να ακού­σει. Έχει άρα­γε νό­η­μα να την ακού­ει η θεία μου, όταν δεν μπο­ρεί να μι­λή­σει; Μή­πως αυ­τό εί­ναι το πρό­τυ­πο της επι­κοι­νω­νί­ας, που μα­ταί­ως ανα­ζη­τού­σε ο Μα­κΛού­αν; Να μι­λά ο πο­μπός, που δεν μπο­ρεί να ακού­σει, στον δέ­κτη, που δεν μπο­ρεί να μι­λή­σει;

Δεν μι­λώ. Ακούς;

_{ΣΧΕΤΙΚΑ  ΚΕΙΜΕΝΑ}

Δεν θυ­μά­μαι / Γιώρ­γος Χου­λιά­ρας - Χάρ­της (hartismag.gr)
Τα­ξί­δια επί χάρ­του / Γιώρ­γος Χου­λιά­ρας - Χάρ­της (hartismag.gr)
400 λέ­ξεις / Γιώρ­γος Χου­λιά­ρας - Χάρ­της (hartismag.gr)
Ση­μειώ­σεις κα­κο­και­ρί­ας / Γιώρ­γος Χου­λιά­ρας - Χάρ­της (hartismag.gr)